A review of cultural geography: Hıdrellez Events in Zonguldak Province<p>Bir kültürel coğrafya incelemesi: Zonguldak İlinde Hıdrellez Etkinlikleri

Abstract

Bairams, ceremonies and festivals which are crucial components of folk cultures are also the most important cultural values of nations that bind human communities together. Hıdrellez, which is belonging to Turkish world in Anatolia, Iraq, Crimea, Balkans and Syria, is one of these. Hıdrellez having been celebrated by Turks for a very long time is a seasonal festival which; heralds the end of the winter and the arriving of  the summer and is on May 6th, the day on which is believed Prophets Hızır (Al-Khidr) and Ilyas (Elijah) met on the earth.  Beliefs, manners and customs accompanied in time with Hıdrellez have helped this cultural event be even more prosperous.

Ceremonies welcoming seasons are quite common among Turkish people. Especially, the arrivals of the spring and the summer have particular importance. March 21st, which is accepted as the first day of spring, is celebrated as Nowruz; and May 6th, the first day of the summer, is celebrated as Hıdrellez. In these seasons nature comes to life, trees come into leaf, crops are raised and animals reproduce.

The summer is to be fertile for people to get prepared for the following winter and to spend it in welfare.

Hence, expectations with the New Year are expressed in different ways with various ceremonies being held at the beginning of each season. In the belief of Hıdrellez, expectations like having a large amount of crops, settling down and having babies, and reproduction of herds are wished or expressed in numerous forms.

Hıdrellez, in Zonguldak, is celebrated as a cultural event applying traditional and religious rituals. In this study, the importance of Hıdrellez festival in interaction between human and environment, where and how it is celebrated in Zonguldak, what changes it has gone through until today, how Hıdrellez is perceived by the local people, and what problems are encountered during celebration events and what solutions for these are brought are taken into consideration.

Özet

Halk kültürünün önemli unsurlarından olan bayramlar, törenler, şenlikler insan topluluklarını birbirine bağlayan milletlerin en önemli kültürel değerlerindendir. Anadolu, Balkanlar, Kırım, Irak ve Suriye Türklerine özgü bir halk şenliği olan hıdrellez bunlardan biridir. Hıdrellez, Türklerin uzun yıllardır kutlaya geldikleri, kışın bitip yazın başladığını haber veren, anı zamanda Hızır ve İlyas peygamberlerin bir araya geldiğine inanılan Miladi 6 Mayıs günü kutlanan bir bayramdır.  Zaman içerisinde hıdrelleze yüklenen inanç, adet ve gelenekler bu kültürel etkinliğin daha da zenginlik kazanmasını sağlamıştır.

Türklerde mevsimleri karşılama törenleri oldukça yaygındır. Özellikle ilkbahar ve yaz mevsimlerinin başlangıcı ayrı bir öneme sahiptir. İlkbaharın başlangıcı olarak kabul edilen 21 Mart Nevruz Bayramı, yazın başlangıcı olarak benimsenen 6 Mayıs ise Hıdrellez Bayramı olarak kutlanmaktadır.  Bu mevsimlerde tabiat canlanır, ağaçlar yeşerir, mahsuller yetişir ve havyanlar yavrular. İnsanların bir sonraki kış için hazırlık yapması ve kışı rahat geçirmesi için yazın bereketli geçmesi gerekir.

Bunun için mevsimlerin başlangıçlarında çeşitli törenlerle yeni yılla ilgili beklentiler çeşitli şekillerde dile getirilir. Hıdrellez inancında yeni yılın bolluk ve bereket getirmesi, bol mahsul alınması, sürülerin çoğalması, evlilik ve çocuk sahibi olma gibi beklentiler çeşitli şekillerde dile getirilmekte ya da istenmektedir.

Zonguldak ilinde Hıdrellez, geleneksel ve dini ritüeller içeren kültürel bir etkinlik olarak kutlanmaktadır. Bu çalışmada insan ve çevre etkileşimi açısından hıdrellez bayramının önemi, Zonguldak ilinde hangi mekânlarda ve ne şekilde kutlandığı, zaman içerisinde hangi değişimlere uğrayarak günümüze ulaştığı, yöre halkının Hıdrellez algısının nasıl olduğu, Hıdrellez etkinlikleri esnasında karşılaşılan sorunların neler olduğu ve bunlara ne gibi çözümler üretilebileceği üzerinde durulmuştur.