Adult education policies of the government of Democrat Party<p>Demokrat Parti iktidarının halk eğitimi politikaları

Authors

  • Melehat Gezer Dicle University
  • Şaban Ortak Afyon Kocatepe University

Keywords:

The democratic party, adult education, the community centers, Watson Dickerman, Demokrat Parti, halk eğitimi, halkevleri

Abstract

The revolutionary developments performed with the establishment of Turkish Republic changed the political, social, legal and economic structure of Turkish society. Among these developments, education had a significant part. In the Republican period, there were many efforts to make the public more conscious and organized through the Turkish Hearth movement, public schools and community centres. Foreign educational specialists and teachers also contributed to these efforts, which were oriented to modernising education.

The Democratic Party (DP), a milestone in Turkey’s post-Republican political history, made many achievements in a variety of fields, such as health, economy and foreign policy. Moreover, it significantly improved public education. This study analyses the DP’s public education efforts in the 1950s, when the DP invited Professor Watson Dickerman, a specialist in the field of adult (public) education, to Turkey to take his advice about these projects. Dickerman investigated and analysed the field of adult education in Turkey and filed a report to the Ministry of Education including his observations and suggestions. Dickerman’s report about adult education considerably influenced the DP’s adult education policy. Following his report, the DP established the Department of Adult Education in 1951, which was subject to the General Directorate of Higher Education and the Ministry of Education.

In 1952, the Office of Adult Education went into service. The activities of this institution were conducted in villages and sub-districts. Public lecture rooms were opened in villages and sub-districts in 1953, and community colleges were founded in districts in 1956. The General Directorate of Adult Education was founded on August 29, 1960. Its main goals were to enlarge the sphere of influence of adult education services and to manage nationwide activities systematically under one institution. These improvements demonstrate that adult education activities were important to the DP, and that adult education was systematised.

 

Özet

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması ile birlikte, Türk toplumunun siyasi, sosyal, hukuki ve ekonomik yapısını değiştirecek çeşitli inkılâp hareketleri yapılmıştır. Bu inkılap hareketleri içerisinde eğitim önemli bir yer tutmaktadır. Cumhuriyet Dönemi’nde Atatürk’ün önderliğinde, Türk Ocakları, Millet Mektepleri ve Halkevleri hareketiyle, halkın bilinçlenmesi ve örgütlenmesinin sağlanmaya çalışıldığı görülmektedir. Ayrıca bu dönemde, eğitim alanında modernleşmeyi sağlamak amacıyla yabancı eğitim uzmanlarından ve öğretmenlerden yararlanılmıştır. Cumhuriyet sonrası Türkiye siyasi tarihinde önemli bir dönüm noktası olan Demokrat Parti, sağlık, ekonomi, dış politika gibi birçok alanda önemli başarılara öncülük etmiştir. Bu başarıların yanı sıra Demokrat Parti’nin halk eğitimi alanında da oldukça önemli adımlar attığı görülmüştür. Araştırmada Demokrat Parti iktidarının 1950-1960 yılları arasında uyguladığı halk eğitimi çalışmalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Yapılan araştırma sonucunda Demokrat Parti’nin halk eğitimi alanında faydalanmak üzere Halk eğitimi uzmanı Prof. Watson Dickerman’ı Türkiye’ye davet ettiği bilgisine ulaşılmıştır. Dickerman, halk eğitimi alanında yaptığı çeşitli incelemeler sonucundaki gözlemlerini ve önerilerini Milli Eğitim Bakanlığı’na rapor halinde sunmuştur. Dickerman’ın halk eğitimi alanındaki önerileri ve sunduğu raporun, DP iktidarının halk eğitim politikasına önemli etkileri olduğu tespit edilmiştir. Sunulan raporları dikkate alan Demokrat Parti iktidarı, 1951 yılında Bakanlık bünyesi içinde idari olarak Yüksek Öğrenim Genel Müdürlüğü’ne bağlı olan Halk Eğitim Şubesi’ni kurmuştur. 1952 yılında ise bir ‘Halk Eğitim Bürosu’ kurulmuştur.  Bu kurumun faaliyetleri kısa zamanda köylere, bucaklara aktarılmış, 1953 yılında köy ve bucaklarda ‘Halk Okuma Odaları’, 1956 yılında da ilçelerde ‘Halk Eğitimi Merkezleri’ açılmaya başlanmıştır. 29 Ağustos 1960 tarihinde halk eğitimi hizmetlerinin etki alanını genişletmek ve etkinliklerini sistemli olarak yurt genelinde sürdürecek olan bir kuruluşla yürütmek üzere, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak ‘Halk Eğitimi Genel Müdürlüğü’ kurulmuştur. Bu gelişmelerin hepsi Demokrat Parti döneminde halk eğitimi çalışmalarına önem verildiğini ve halk eğitiminin sistemli hale getirildiğini göstermektedir.

 

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Author Biographies

Melehat Gezer, Dicle University

Arş. Gör., Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi, Diyarbakır

Şaban Ortak, Afyon Kocatepe University

Doç. Dr., Şaban Ortak, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Afyonkarahisar

References

Akhan, N., Süntar, E. ve Yılmaz, D. (2011). İlk Dönem Halkevlerinin Eğitim Faaliyetleri (Konya Halkevi Örneği). Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 29, 59-95.

Akyüz, Y. (2008). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Pegemakademi.

Ayas, N. (1948). Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitimi. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.

BCA, 030.18.01/128.21.11

BCA, 030.18.01/128.21.14

BCA, 030.18.01/132.33.13

BCA, 490.01/11.58.16.

BCA, 490.01/964.733.1.

CHP (1940). Halkevleri İdare ve Teşkilat Talimatnamesi. Zerbamat Basımevi.

CHP (1950). 18. Yıldönümünde Halkevleri ve Halkodaları. Ulus Basımevi.

Cumhurbaşkanının tasdiki üzerine CHP malları hakkındaki kanun yürürlüğe girdi. (12 Ağustos 1951). Ulus, 1.

Çalış, H. (1965). Tarihi Gelişim İçinde Halk Eğitimi. İzmir: Kültür Matbaası.

Çavdar, T. (2003). Türkiye Ekonomisinin Tarihi. Ankara: İmge Kitapevi.

Demirdelen, C. ve Ortak Ş. (2006). Bir Halk Eğitim Kurumu Olarak Afyon Halkevi ve Faaliyetleri (Kuruluşundan 1940 Yılına Kadar). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, VIII.,253-273.

Dickerman, W. (1956). Türkiye’de Halk Eğitimi Hakkında Rapor (1951). Ankara: Maarif Basımevi.

Dönmezer, H. (1957). Halk Eğitimi Problemi. İstanbul: Osman Yalçın Matbaası.

Dört Yabancı mütehassıs geliyor. (27 Temmuz 1951). Zafer, 4.

Ergün, M. (1982). Atatürk Devri Türk Eğitimi. Ankara: DTCF Yayınları.

Gedikoğlu, Ş. (1953). Halk Eğitimi. Ankara: İdeal Basımevi.

Güneş, F. (1996). Yetişkin Eğitimi (Halk Eğitimi). Ankara: Ocak Yayınları.

Halk Eğitim Merkezleri Yönetmeliği. (1 Haziran 1963). T.C. Resmi Gazete, 11-13.

Kara, A. (2006). Cumhuriyet Döneminde Kalkınmanın Mihenk Taşı Halkevleri (1932-1951). Ankara: 24 Saat Yayıncılık.

Kaya, Y. K. (2009). İnsan Yetiştirme Düzenimiz. Ankara: Pegemakademi.

Kılıç, E. (1968). Türkiye’de Halk Eğitimi. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.

Kılıç, E. (1981). Halk Eğitiminde Kuram ve Uygulama. Ankara: Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.

Koçak, C. (2010). Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938-1945) Cilt 2. İstanbul: İletişim Yayınları.

Malkoç, E. (2009). Devrimin Kültür Fidanlığı Halkevleri ve Kadıköy Halkevi. İstanbul: Dertem Yayınları.

MEB (1956). Halk Eğitimi Semineri Notları. Ankara: MEB.

MEB (1983). Cumhuriyet Döneminde Eğitim. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.

MEB (1989). VI. Milli Eğitim Şurasında Yaygın Eğitim. Ankara: MEB

Müsadereye doğru! DP iktidarı halkevlerine el koymağa hazırlanıyor. (20 Temmuz 1951). Ulus, 1-2.

Oğuzkan, T. (1954). Halk Eğitimi Niçin ve Nasıl. Ankara: ATO Yayınları.

Oğuzkan, T.(1956). Türkiye Cumhuriyeti’nde Halk Eğitimi. Ankara: Maarif Basımevi.

Okçabol, R. (2006). Halk Eğitimi (Yetişkin Eğitimi).Ankara: Ütopya Yayınevi.

Orhan, M. (12 Temmuz 1952). Milli Eğitimde Yabancı Uzman Meselesi. Cumhuriyet,1.

Ortak, Ş. (2004). Atatürk Dönemi Eğitim Politikalarında Yabancı Uzman Raporlarının Etkileri. (Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi, Erzurum.

Öz, E. (1992). Türkiye’de Tek Parti Yönetimi ve Siyasi Katılım (1923-1945). Ankara: Gündoğan Yayıncılık.

Şahin, M. (1992). Bir halk eğitim çalışması örneği olarak millet mektepleri. Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, 1(2) 213-234.

Şahin, M. (1996). Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Uygulamalarında Yabancı Uzmanların Yeri (1923-1960). (Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.

Şimşek, S. (2002). Bir İdeolojik Seferberlik Deneyimi Halkevleri 1932-1951. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.

T.C. Ordu İlbaylığı (1938). Halkevleri ve Ödevlerimiz.

Taşdemirci, E. (1996). Atatürk’ün Halk Eğitimi Hakkındaki Görüşleri ve Atatürk Döneminde Türkiye’de Halk Eğitimi Faaliyetleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 495-501.

TBMMTD, C.13, Dönem 8, B:10, 24.11.1948, 0:1.

TBMMTD, C.16/1, Dönem 8, B:52, 25.2.1949, 0:1.

TBMMTD, C.9, Dönem 9, B:109, 6.8.1951, 0:1.

Toksoy, N. (2007). Halkevleri, Bir Kültürel Kalkınma Modeli Olarak. Ankara: Orion Yayınevi.

Türk, S. ve Türk, H.S. (2007). Aydınlık Türkiye İçin Halk Eğitimi. Ankara: Tesav Yayınları.

Yiğit, A. Ata. (1992). İnönü Dönemi Eğitim ve Kültür Politikası. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.

Downloads

Published

2015-01-12

How to Cite

Gezer, M., & Ortak, Şaban. (2015). Adult education policies of the government of Democrat Party&lt;p&gt;Demokrat Parti iktidarının halk eğitimi politikaları. Journal of Human Sciences, 12(1), 80–108. Retrieved from https://j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/3088

Issue

Section

History Education