Examining the situation of classical guitar in symphony orchestra’s concert programmes in Turkey with respect to different variables<p>Türkiye’deki senfoni orkestralarının konser programlarında klasik gitarın yer alma durumunun çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

This study was designed to investigate the situation of the classical guitar in concert programs of symphony orchestras in Turkey with respect to different variables. The sample in the research, which was carried out by survey method, is consist of the concert programs of ten symphony orchestras between the period of foundation dates and the 2013-14 concert season. In data collection process the archives of the related orchestras was searched and analysed. The gathered data analysed by frequency and percentage method. The result shows that classical guitar pieces were appeared to some extent in concert programs of the symphony orchestras in Turkey. The frequencies of the appearence of the clasical guitar pieces in the concert programs had increased through the years. This increment has gained an acceleration since 1990. The large majority of the classical guitar pieces were belonged to the 20.th century composers and the most played classical guitar piece was Concierto de Aranjuez by Rodrigo. Appearance of the Turkish pieces in the programs were very low. Until the year 2000 the great majority of the guitarists that played with the orchestras were foreigner but since 2000 Turkish guitarist were appeared mostly on stages.

Özet

Bu araştırma Türkiye’de faaliyet göstermekte olan senfoni orkestralarının konser programlarında klasik gitarın yer alma durumunun çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Survey yöntemi kullanılarak yapılan araştırmanın örneklemini Türkiye’de faaliyet göstermekte olan kamu ve özel sektöre ait toplam on senfoni orkestrasının, kuruluş yıllarından 2013-14 konser sezonuna değin gerçekleştirdikleri konser programları oluşturmaktadır. Araştırmada verilerin toplanması aşamasında ilgili orkestraların arşivleri taranarak, kuruluş yıllarından 2013-14 konser sezonuna değin var olan konser programları incelenmiş, verilerin değerlendirilmesinde ise frekans ve yüzde yöntemi esas alınmıştır. Verilerin değerlendirilmesi sonucunda Türkiye’de faaliyet göstermekte olan senfoni orkestralarının konser programlarında klasik gitar eserlerine belli bir ölçüde yer verildiği, programlarda klasik gitar eserlerinin yer alma sıklığının yıllar içinde artış gösterdiği ve bu artışın 1990’dan itibaren belirgin bir ivme kazandığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada ayrıca orkestraların programlarında yer alan klasik gitar eserlerinin büyük çoğunluğunun 20. Yüzyıl bestecilerine ait olduğu, en fazla seslendirilen klasik gitar eserinin ise J. Rodrigo’nun “Concierto de Aranjuez” adlı gitar konçertosu olduğu görülmüştür. Orkestralarının konser programlarında Türk eserlerine yer verilme oranının ise oldukça düşük olduğu saptanmıştır. Araştırma sonucunda 1970-2000 yılları arasında orkestra eşliğinde sahne alan gitaristlerin büyük çoğunluğunun yabancı uyruklu olduğu, 2000 yılından itibaren ise Türk gitarist sayısında belirgin bir artış yaşanırken, yabancı gitarist sayısının azaldığı tespit edilmiştir.