Antemortem tooth loss in the Ablanganis Early Iron Age skeletons, Van - Turkey<p>Ablanganis Erken Demir Çağ iskeletlerinde antemortem diş kaybı, Van - Türkiye
Keywords:
Early Iron Age, Skeleton, Antemortem Tooth Loss, Erken Demir Çağ, İskelet, Antemortem Diş KaybıAbstract
The Necropolis Ablanganis is located 25 km north of Van city center, in Van F Type Prison field. The nearest residential area to Necropolis is the village, located about 2.5 km. away, in the north central, Yumrutepe that is connected to Van (Derleş).
The aim of this study is to assess the prevalence rate of antemortem tooth loss date in the Early Iron Age from Ablanganis human tooth. Study material consists of 19 individuals’ maxilla and mandible, of which 405 were teeth and tooth socket. The age distribution by sex examined 19 members: 7 female individual age classes are young adults (20-35 age), 11 male individuals again in the age classes are young adults (20-35 age) and 1 adult male individual in the age classes is middle adult (35-50). The mean age at death is estimated at 20-50 years. The Examining adult individual permanent tooth and tooth socket were observed to antemortem tooth loss at the rate of 6.42%. The rates of antemortem tooth loss observed for males 7.75% and 4.08% for female. The probable cause of tooth loss seen in the Ablanganis teeth may be associated with lifestyle, diet and periodontal disease.
Özet
Ablanganis Nekropolü, Van il merkezinin 25 km. kuzeyindeki Van F Tipi Cezaevi sahasında yer almaktadır. Nekropole en yakın yerleşim alanı, yaklaşık 2.5 km. kuzeyinde bulunan ve Van il merkezine bağlı Yumrutepe (Derleşin) köyüdür. Bu çalışmanın amacı, Erken Demir Çağ’a tarihlendirilen Ablanganis iskeletlerine ait dişlerde gözlenen antemortem diş kayıplarının dağılım oranının değerlendirilmesidir. Çalışmanın materyali, toplam 19 bireye ait 405 adet diş ve diş soketidir. Cinsiyete göre 19 bireyin yaş dağılımına bakıldığında 7 kadın birey genç erişkin (20–35 yaş), 11 erkek birey yine genç erişkin (20–35 yaş) ve 1 erkek birey orta yaş grubundadır. İncelenen bireylerin ölüm yaşı 20–50 yaş aralığındadır. Söz konusu erişkin bireylerin daimî diş ve diş yuvalarında % 6,42 oranında antemortem diş kaybı görülmüştür. Erkek bireylerde gözlenen antemortem diş kaybı %7,75, kadın bireylerde %4,08’dir. Ablanganis dişlerinde görülen diş kaybının muhtemel nedeni topluluğun yaşam biçimi, beslenme şekli ve periodontal rahatsızlıklarla ilişkili olabilir.
Downloads
Metrics
References
Ağaoğlu, S., Alişarlı, M. ve Alemdar, S. (2007). Van bölgesi su kaynaklarında flor düzeylerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 18, 1, 59-65.
Atamtürk, D. ve Duyar, İ. (2008). Adramytteion (örentepe) iskeletlerinde ağız ve diş sağlığı. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 25,1,1-15.
Atamtürk, D. ve Duyar, İ. (2010). Resuloğlu erken tunç çağı topluluğunda ağız ve diş sağlığı. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 27,1,33-52.
Bonsall, L. (2014). A comparison of female and male oral health in skeletal populations from late Roman Britain: Implications for diet. Archives of Oral Biology, 9,1279–1300.
Botha, D. and Steyn, M. (2015). Dental health of the late 19thand early 20thcentury Khoesan. Journal of Comparaive Human Biology, in pres.
Buikstra, J.E. and Ubelaker, D.H. (1994). Standards for Data Collection from Human Skeletal Remains: Proceedings of a Seminar at the Field Museum of Natural History, Arkansas Archeological Report Research Series No.44.
Çırak, A. ve Çırak, M.T. (2014). Tios/filyos iskelet kalıtılarının paleoantropolojik analizi. 30. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 167-175.
Clarke, N.G. and Hirsh, R.S. (1991). Physiological, pulpal and periodontal factors influencing alveolar bone. Kelley, M.A. and Larsen, C.A. (ed), Advences in Dental Anthropology, 241-266, Wiley, New York.
Delgado-Darias, T., Velasco-Vazquez, J., Arnay-de-la-Rose, M., Martin-Rodriguez, E. and Gonzalez-Reimers, E. (2006). Calculus, periodontal disease and tooth decay among the prehispanic population from Gran Canaria. Journal of Archaeological Science, 33,663-670.
Domett, K.M., Newton, J., O’Reilly, D.J.W., Tayles, N., Shewan, L. and Beavan, N. (2013). Cultural modification of the dentition in prehistoric cambodia. International Journal of Osteoarchaeology, 23,274-286.
Erdal, Y.S. (2000). Antandros insanlarında ağız sağlığı. Türk Arkeolji ve Etnografya Dergisi, 1,45-55.
Erkman, A.C., Şimşek, N., Çırak, A. ve Arıhan, S.K. (2008). Karagündüz erken demir çağı toplumunda ağız ve diş sağlığı. 23. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 141–157.
Finucane, B.C., Manning, K. and Touré, M. (2008). Prehistoric dental modification in west africa – early evidence from karkarichinkat nord, mali. International Journal of Osteoarchaeology, 18,632-640.
Gibbon, V. and Grimoud, A.M. (2014). Dental pathology, trauma and attrition in a zambian ıron age sample: a macroscopic and radiographic ınvestigation. International Journal of Osteoarchaeology, 24,439-485.
Gözlük, P., Yılmaz, H., Yiğit, A., Açıkkol, A. ve Sevim, A. (2002). Hakkari erken demir çağı iskeletlerinin paleoantropolojik açıdan incelenmesi. 18. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 31–41.
Gözlük, P., Yiğit, A. ve Erkman, A.C. (2003). Van kalesi ve eski van şehri insanlarındaki sağlık sorunları. 19. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 51–63.
Hildebolt, C.F. and Molnar, S. (1991). Measurement and description of periodontal disease in anthropological studies. M.A. Kelley and C.S. Larsen editors, Advances in Dental Anthropology, New York: Wiley-Liss, Inc., 225–240.
Hillson, S.W. (1979). Diet and dental disease. World Archaeology, 11,2,147-162.
Kırmızıoğlu, P.G., Yaşar, Z.F., Yiğit, A. ve Erol, A.S. (2009). Kyzikos iskeletlerinin dental analizi. 24. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 139-163.
Kırmızıoğlu, P.G., Yaşar, Z.F., Yiğit, A., Alpaslan, F.S., Erol, A.S. ve Kesikçiler, B. (2010). Trabzon kızlar manastırı iskeletlerinde ağız ve diş sağlığı. 25. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 127-151.
Lukacs, J.R. (1989). Dental paleopathology: methods for reconstructing dietary patterns. M.Y. Iscan and K.A. R. Kennedy editors, Reconstruction of Life from the Skeleton, New York: Alan R. Liss., 261-286.
Lukacs, J.R. (1995). The ‘caries correction factor’: a new method of calibrating dental caries rates to compensate for antemortern loss of teeth. International Journal of Osteoarchaeology, 5,151–156.
Lukacs, J.R. (2007). Dental trauma and antemortem tooth loss in prehistoric canary islanders: prevalence and contributing factors. International Journal of Osteoarchaeology, 17,2:157-173.
Oruç, N. (2015). Çaldıran-van yöresi sularında florür düzeyi va sağlığa etkisi: genel değerlendirme. Sağlıklı Su Yönetim Kongresi, 20-22 Mayıs, Erzurum.
Roberts, C. and Manchester, K. (2005). The archaeology of disease, 3rd edition, Cornell University Press, Ithaca.
Russell, S.L., Gordon, S., Lukacs, J.R. and Kaste, L.M. (2013). Sex/gender differences in tooth loss and edentulism historical perspectives, biological factors, and sociologic reasons. Dental Clinics of North America, 57, 2, 317-337.
Sağır, M., Satar, Z., Özer, İ. ve Güleç, E. (2010). Gümüşlük-milas iskeletlerinin ağız ve diş sağlığı. 25. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 69–79.
Sevim, A., Pehlevan, C., Açıkkol, A. ve Yılmaz, H. (2002). Karagündüz erken demir çağ iskeletleri. 17. Arkeometri Sonuçları Toplantısı. 37–48.
Sevim, A., Yiğit, A., Kırmızıoğlu, P.G., Durgunlu, Ö. ve Özdemir, S. (2006). Erzurum tetikom demir çağı iskeletlerinin
paleoantropolojik açıdan değerlendirilmesi. 22. Arkeometri Sonuçları Toplantısı. 177–192.
Surul, Ö., Erkman, A.C., Türktüzün, M., Alkan, Y., Sağır, S. ve Şimşek, Ö. (2011). Çiledir höyük ve tokul köyü şapel kazısı iskeletlerinin paleoantropolojik açıdan değerlendirilmesi. 27. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 179–191.
Şarbak, A., Çırak, A. ve Çırak, M.T. (2014). Kerti (derbe) höyük 2013 kazılarında elde edilen insan iskelet kalıntılarının paleoantropolojik analizi. 30. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 129-147.
Üstündağ, H. ve Demirel, F.A. (2009). Alanya kalesi iskelet topluluğunda ağız ve diş sağlığı. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 26,1,219-234.
Wasterlain, S.N., Neves, M.J. and Ferreira, M.T. (2015). Dental modifications in a skeletal sample of enslaved africans found at lagos (portugal). International Journal of Osteoarchaeology, DOI: 10.1002/oa.2453.
Yaşar, Z.F. ve Erol, A.S. (2009). Minnetpınarı insanlarının ağız ve diş sağlığı. 24. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 193–209.
Yavuz, A.Y., Özdemir, S., Ürker, K. ve Erol, A.S. (2012). Parion iskeletlerinin antropolojik analizi. 28. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 69–83.
Yılmaz, H. ve Açıkkol, A. (2003). Kütahya ağızören iskeletlerine ait dişlerin incelenmesi. Antropoloji Dergisi, 17,71-108.
Yılmaz, H., Baykara, İ. ve Baykara, D. (2010). Kalecik (van) insanlarının ağız ve diş sağlığı. 25. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 15–33.
Yılmaz Usta, N.D. (2013). Iasos (bizans donemi) toplumunda ağız ve diş sağlığı. Antropoloji Dergisi, 25,117-154.
Yiğit, A., Gözlük, P., Erkman, A.C., Çırak, A. ve Şimşek, N. (2005). Altıntepe urartu iskeletlerinin paleoantropolojik açıdan değerlendirilmesi. 20. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 79–91.
Yiğit, A., Kırmızıoğlu, P.G., İbiş, R. ve Erol, A.S. (2011). Çankırı salur erken tunç dönemi insanları. 26. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, 273–291.
Zhang, H., Merrett, D.C., Xiao, X., Zhang, Q., Wei, D., Wang, L., Ma, X., Zhu, H. and Yang, D.Y. (2015). A comparative study of oral health in three Late Bronze Age populations with different subsistence practices in North China. Quaternary International, in pres.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
