Vegan and vegetarianism as a life style<p>Yaşam tarzı olarak vegan ve vejetaryenlik

Authors

  • Güzin Yasemin Tunçay Son Çankırı Karatekin University
  • Meryem Bulut Ankara University

Keywords:

Vegan, vegetarian, life style, gender, belief, vejetaryen, yaşam tarzı, toplumsal cinsiyet, inanç

Abstract

Vegan and vegetarianism that becomes an increasing trend day by day is a life style and a life philosophy and a bioethical approach. The reason of choosing for being a vegan/ vegetarian differs according to people’s preferences. These may be; respecting for a living things’ life, taking an ethical position against exploitation of animals, reducing ecological damage, being healthy and religious purposes. Most people believe that the nature and animals just exist for the sake of them. Accordingly, people use and consume them with impunity. Human exploits animals to use them for different kinds of purposes he wishes. While some of them are cared and fed at home (like cats, dogs) some of them are raised at farms for eating or to benefit from their products such as eggs and milk. There are also some other animals to be used for entertaining purposes in circuses or camel wrestling and bull fighting. There are also animals used for their abilities. A police dog can be given as an example. Police dogs are used for their powerful sense of smell that people have not. There have been some traditional practices that include some animals. Other two examples are turkeys being eaten at thanksgiving day and a ram decorated at the Festival of Sacrifice and sent to the fiancée‘s home. On the one hand it is observed that consuming meat of an animal has different meanings in terms of gender considerations. For example, eating meat is viewed as masculine behavior while eating vegetables is feminine. In addition, meat at advertisements is generally symbolized as a woman. These kinds of behaviors, attitudes, beliefs affect development of veganism/ vegetarianism positively or negatively. In this paper, veganism/vegetarianism is described as a life style. Özet Gün geçtikçe sayılarında artış olan vegan ve vejetaryenlik, bir yaşam tarzı, bir hayat felsefesi ve biyoetik bir yaklaşımdır. İnsanların vegan/vejetaryenliği seçme nedenleri farklılık gösterebilir. Bunlar, canlı yaşamına saygı göstermek, hayvan sömürüsüne karşı etik bir duruş sergilemek, ekolojiye verilen zararı azaltmak, sağlıklı olmak ve dini inançlar gibi nedenler olabilir. Birçok insan doğanın ve hayvanların kendileri için var olduğunu düşünmektedir. Dolayısıyla insanlar onları dilediği gibi fütursuzca kullanmakta ve tüketmektedir. Hayvanlar insanların istediği gibi ve istediği şekilde kullanılmaktadır. Kimi hayvanlar sevilip evde beslenirken (kedi, köpek gibi), bazı hayvanlarda çiftliklerde tutulup yenilmek ya da yumurta, süt gibi ürünlerinden yararlanmak için yetiştirilmektedir. Bunun yanı sıra sirklerde; deve ve boğa güreşleri gibi etkinliklerde eğlenmek için kullanılan hayvanlar da bulunmaktadır. Ayrıca yeteneklerinden yararlanılan hayvanlar da vardır. Polis köpekleri bunlara örnek verilebilir. Polis köpekleri insanlarda olmayan keskin koku alma yetenekleri ile insanlar için kullanılmaktadır. Bazı hayvanların dâhil olduğu ve gelenekselleşen pratikler de vardır. Şükran günlerinde tüketilen hindiler, kurban bayramları ve bu bayramda bir koçun süslenerek nişanlı kadının evine gönderilmesi örnek olabilir. Hayvan etinin tüketimine bakıldığında, toplumsal cinsiyet açısından farklı anlamlar içerdiği de görülmektedir. Örneğin et tüketimi erkeksi bir davranış olarak görülmekte iken, sebze tüketimi kadınlara yakıştırılan bir davranış olmaktadır. Bütün bu konular, hayvanların kullanımı, et tüketimi ile ilgili insanların davranış, tutumlar ve inançları vegan/vejetaryenliğin gelişimine etkilemektedir. Bu makalede de sözünü ettiğimiz bu yönleriyle bir yaşam tarzı olarak vegan/vejetaryenlik söz edilmektedir.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Author Biographies

Güzin Yasemin Tunçay Son, Çankırı Karatekin University

Öğr. Gör., Çankırı Karatekin Üniversitesi, Sağlık Yüksekokulu, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Sosyal Çevre Bilimleri Anabilim Dalı Doktora Öğrencisi

Meryem Bulut, Ankara University

Doç. Dr., Ankara Üniversitesi, DTCF Antropoloji Bölümü

References

Adams, C., J., (2013) Etin Cinsel Politikası, Feminist-Vejetaryen Eleştirel Kuram, (İngilizceden çeviren: G. Tezcan &M. E. Boyacıoğlu). (1. Baskı). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

American Vegetarian Society. (2016). Founder, H. Jay Dinshah http://americanvegan.org/ founder.htm erişim tarihi: 22.1.2016.

Ateş, S., Kuran-ı Kerim ve Yüce Meali, Ankara: Kılıç Kitabevi Yayın ve Dağıtım, Hac Süresi 22/28, s. 334, Kevser Süresi 108/2, s. 602.

Akçay, Y., & Vatansever, Ö., (2013) Kırmızı Et Tüketimi Üzerine Bir Araştırma: Kocaeli İli Kentsel Alan Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4, 1, s. 043-060.

Akman, N., (2013) Türkiye’de Hayvansal Üretim. (Ed.: Necdet Oral) Türkiye’de Tarımın Ekonomi-Politiği 1923-2013, (1. Baskı). Ankara: TMMOB Ziraat Mühendisleri Odaları Bursa Şubesi & NotaBene Yayınları.

Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (2015) Bunları Biliyor musunuz? http://www.aifd.org.tr/Bunlari-Biliyor-musunuz.aspx erişim tarihi: 25.9.2015.

Aydın, E., (2015) Çin’de Köpek Etine Talep Azaldığı için Restoranlar Kapanıyor Gaia Dergi. https://gaiadergi.com/cinde-kopek-etine-olan-talep-azaldigi-icin-restoranlar-kapaniyor/ erişim tarihi: 20.11.2015.

Bardakoğlu, A., (2002) İslam Ansiklopedisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, cilt 26.

Bayık, S., (2015) Ortak bir mücadele: Hayvan ve Kadın Bedeninin Özgürlüğünü Savunmak. Gaia Dergi. https://gaiadergi.com/ortak-bir-mucadele-hayvan-ve-kadin-bedeninin-ozgurlugunu-savunmak erişim tarihi: 20.11.2015.

Bekki, S., (1996) Türk Mitolojisi’nde Kurban. Akademik Araştırmalar, Yıl 1, Sayı: 3, İstanbul, s. 16-28.

Best, S., (2009) Encyclopedia of Environmental Ethics and Philosophy, (Editors in Chief: J. Baird Callicott and Robert Frodeman) Macmillan Reference USA, a part of Gale, Cengage Learning, s. 371.

Beşirli, H., (2010) Yemek, Kültür ve Kimlik. Millî Folklor, 22, 87, s. 159-169.

Beydili, C., (2005) Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük. (Çev.: Eren Ercan), Yurt Kitap Yayın.

Can, İ., I., (2016) Güzel şeyler de var: Güney Kore’de kozmetik için hayvan deneyleri tarihe karışıyor. Gaia Dergisi https://gaiadergi.com/guzel-seyler-de-var-guney-korede-kozmetik-icin-hayvan-deneyleri-tarihe-karisiyor/ erişim tarihi: 13.1.2016.

Clarys, P., Deliens, T., Huybrechts I., Deriemaeker P., Vanaelst B., De Keyzer W., Hebbelinck & M., Mullie P., (2014) Comparison of Nutritional Quality of the Vegan, Vegetarian, Semi-Vegetarian, Pesco-Vegetarian and Omnivorous Diet. Nutrients, 6, 1318-1332.

Çetin, Z., (2014) Vejetaryen ve Vegan Beslenmesi medikal akademi. http://www.medikalakademi.com.tr/vejetaryen-ve-vegan-beslenmesi/ erişim tarihi: 12.4.2015.

Çobanoğlu, N., (2009) Kuramsal ve Uygulamalı Tıp Etiği, Ankara: Eflatun Yayınevi.

Dyett, P., Rajaram, S., Haddad EH., & Sabate, J., (2014) Evaluation of a Validated Food Frequency Questionnaire for Self-Defined Vegans in the United States, Nutrients, 6, 2523-2539.

Erginer, G., (1997) Kurban, Kurbanın Kökenleri ve Anadolu'da Kanlı Kurban Ritüelleri, İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Sanayi ve Ticaret A Ş.

Ertaş, Y., & Gezmen-Karadağ, M., (2013) Sağlıklı Beslenmede Türk Mutfak Kültürünün Yeri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2 (1): 117-136.

European Vegetarian Union. (2016). Our History. http://www.euroveg.eu/about-evu/our-history/ erişim tarihi: 22.1.2016.

Foer, J., S., (2015) Hayvan Yemek, (Çev.: Garo Kargıcı) (3. Baskı) İstanbul: Siren Yayınları.

Francione, G., L., (2008) Hayvan Haklarına Giriş, Çocuğunuz mu Köpeğiniz mi? (Çev.: Renan Akman, Elçin Gen) (1. Baskı) İstanbul: İletişim Yayınları.

Güzel, E., (2014) Toplumsal Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık ve Medyanın Rolü, Global Media Journal, TR Edition s. 185-199. http://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/makaleler/GMJ _8._sayi_Bahar_2014/pdf/Guzel.pdf. erişim tarihi: 20.1.2016.

Hayvan Özgürlüğü Çevirileri (2015) Karnizmin Özü: Bilmeden Bilmek. Dr.Melanie Joy’un Why We Love Dogs, Eat Pigs and Wear Cows: An Introduction to Carnism adlı kitabından alıntı http://hayvanozgurlugucevirileri.com/karnizm/karnizmin-ozubilmeden-bilmek/ erişim tarihi: 21.4.2015.

Hooke, S., H., (2002) Ortadoğu Mitolojisi, Mezopotamya Mısır Filistin Hitit Hıristiyan Mitosları. (Çev.: Alâeddin Şenel). Ankara: İmge Kitabevi.

IVU (International Vegetarian Union) World Vegfest (2016). History of the German Vegetarian Societies. http://www.ivu.org/history/societies/vbd.html erişim tarihi: 22.1.2016.

IVU (International Vegetarian Union) World Vegfest. (2016) About IVU. http://www.ivu.org/index.php?option=com_content&view=article&id=315&Itemid=268 erişim tarihi: 22.1.2016.

İsveç’te Etsiz Yaşam Yaygınlaşıyor. (2014). Veg&Nature Dergisi, Vejetaryen ve Vegan, Sürdürülebilir Yaşam ve Hayvan Özgürlüğü Dergisi, İstanbul: Türkiye Vejetaryen Derneği yayını, s. 6.

İlhan, N., Cengiz Aygün, S., (2015) Reklama Düş Olarak Bakmak, Psikanalitik Bir Okuma, Ankara: Ütopya Yayınevi.

Kıran, J., (2011) Ne Yesem Ne Yemesem. Efsun Karabudak ve Ali Demirsoy ile röportaj, NTVBLM. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~demirsoy/Haberler_ files/beslenme.pdf erişim tarihi: 25.4.2015.

Karabudak, E., (2008) Vejetaryen Beslenmesi, Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayın No: 726, Klasmat Matbaacılık.

Kılıç, S., (2008) Çevre Etiği, Ortaya Çıkışı, Gelişimi ve Sonuçları, Ankara: Orion Kitabevi.

Kınıkoğlu, M., (2015). Vegan Beslenme, 1. Baskı, İstanbul: Oğlak Yayıncılık.

Kobya, E., Ş., (2013) Kutadgu Bilig’de Yiyecek ve İçecek Adları, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Ankara-Turkey. Volume 8/8. p. 823-833.

Kottak, C., P., (2002) Antropoloji, İnsan Çeşitliliğine Bir Bakış. (Çev.: Serpil N. Altuntek ve ark.) Ankara: Ütopya yayınları.

Kozmetik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Resmi Gazete Tarihi: 15 Temmuz 2015, Sayısı: 29417.

Kurban Rehberi 2015. Türkiye Diyanet Vakfı, Diyanet İşleri Başkanlığı, http://www.diyanetvakfi.org.tr/Media/Files/kurban/2015/kurbanRehberi2015.pdf erşim tarihi: 27.12.2015.

Le, L., T., & Sabaté, J., (2014). Beyond Meatless, the Health Effects of Vegan Diets: Findings from the Adventist Cohorts. Nutrients. 6, 2131-2147.

Leitzmann, C., (2014). Vegetarian Nutrition: Past, Present, Future. Am J Clin Nutr. 100 (suppl): 496S–502S.

Masson, J., M., (2015) Tabağındaki Yüz, Gıda Hakkındaki Gerçekler, (Çev.: Zülal Kalkandelen) (1. Baskı). Ankara: Paloma Yayınevi, Ankara.

Michalak, J., Zhang, X., C., Jacobi, F., (2012) Vegetarian diet and mental disorders: results from a representative community survey. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 9: 67, http://www.ijbnpa.org/content/9/1/67 erişim taihi: 15.2.2016

Morris, B., (2004) Din Üzerine Antropolojik İncelemeler, Bir Giriş Metni. (Çev.: Tayfun Atay) Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.

Nuh’un Gemisinde Veganizm Etiği (2014). Veg&Nature Dergisi, Vejetaryen ve Vegan, Sürdürülebilir Yaşam ve Hayvan Özgürlüğü Dergisi, İstanbul, Türkiye Vejetaryen Derneği yayını, s. 7.

Ongan D., Ersoy G. (2011). Vejetaryen sporcular: Özel gereksinimleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 9: 1. s. 261-270. http://www.insanbilimleri.com erişim tarihi: 4.2.2016.

Özbudun, S., Şafak, B., Altuntek, N. S., (2006) Antropoloji, Kuramlar/Kuramcılar, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara: Dipnot Yayınları.

Öztürk, Y., N., (2013) Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Meali, İstanbul: Yeni Boyut.

Pollan, M., (2009) Etobur-Otobur İkilemi, The New York Times Bestseller. (Türkçeden çeviren: İlke Önelge) (1. Baskı). İstanbul: Pegasus Yayınları.

Singer, P., (2005) Hayvan Özgürleşmesi, (İngilizceden çeviren: Hayrullah Doğan) (1. Basım), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

The Vegan Society (2016). History. https://www.vegansociety.com/about-us/history erişim tarihi: 22.1.2016.

Türkiye Vegan ve Vejetaryen Derneği. (2015). Tanımlar, Vejetaryenlik Nedir? http://tvd.org.tr/kilavuz/tanimlar/ erişim tarihi: 20.4.2015.

Türkmen, A., B., (2015) Topyekûn ve Bütünsel bir Özgürlük Talebi: Veganlığın Felsefesi” Gaia Dergi. https://gaiadergi.com/topyekun-ve-butunsel-bir-ozgurluk-talebi-veganligin-felsefesi/ erişim tarihi: 20.12. 2015.

Türkmen Öztürk, H., (2011). Tarihsel Olarak Kadın Şifacılık ve Tıbbın Değerleri. Lokman Hekim Journal. 1, 2, s. 21-27.

Phillips, F., (2005) Vegetarian nutrition.Briefing Paper. British Nutrition Foundation Nutrition Bulletin. 30: 132-167.

Pilis, W., Stec, K., Zych, M., Pilis, A., (2014). Health Benefits And Risk Associated With Adopting A Vegetarian Diet” Rocz Panstw Zakl Hig, 65, 1, p. 9-14.

VEBU-Vegetarierbund Deutschland. (2015). Vegetarisch für Profis. Die vegetarische Küche. http://vebu.de/attachments/vebu_veg_fuer_profis.pdf. erişim tarihi: 15.5.2015.

Vegetarian Society. (2015) What is a vegetarian? https://www.vegsoc.org/definition erişim tarihi: 25.4.2015.

Vegetarian Society. (2016). About us. https://www.vegsoc.org/aboutus erişim tarihi: 22.1.2016.

Yıldırım, Z., (2013) Ebru Arıman: “Vejetaryenlik bir tercih meselesi değil, bir zorunluluk” Ebru Arıman ile röportaj, Yeşil Gazete, http://yesilgazete.org/blog/2013/10/07/ebru-ariman-vejetaryenlik-bir-tercih-meselesi-degil-bir-zorunluluk/ erişim tarihi: 1.12.2015.

Downloads

Published

2016-02-16

How to Cite

Tunçay Son, G. Y., & Bulut, M. (2016). Vegan and vegetarianism as a life style&lt;p&gt;Yaşam tarzı olarak vegan ve vejetaryenlik. Journal of Human Sciences, 13(1), 830–843. Retrieved from https://j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/3614

Issue

Section

Anthropology