Attitude scale of individuals having mental disabilities towards sports activities (zebseytö): Validity and reliability study<p>Zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik tutum ölçeği (zebseytö): Geçerlik ve güvenirlik çalışması
Keywords:
Intellectual disability, physical education and sports, attitude scale, validity, reliability, Zihinsel engel, beden eğitimi ve spor, tutum ölçeği, geçerlik, güvenirlikAbstract
In this research, it was aimed by university students to develop a measurement tool to measure the attitudes of individuals having mental disabilities towards sports activities in terms of validity and reliability. This study which was designed as a mixed model, was performed as two different working groups consisting of totally 376 university students (235 females, 141 males) in 2014-2015 Education year spring term. In order to test the validity of measurement tool, Exploratory Factor Analysis (AFA) and Confirmatory Factor Analysis (DFA) were applied. As a result of AFA, a structure including 28 items and two sub-dimensions explaining 60.988% of total variance was obtained. As a result of DFA which was carried out to confirm this presented structure, sufficient fit indices were obtained. The reliability of measurement tool was investigated by Cronbach Alpha internal coefficient of consistency and test-retest method. Cronbach Alpha and test-retest method analysis provided evidence related with high-level reliability of measurement tool. In the light of these findings, it can be concluded that ZEBSEYTÖ is a data collecting tool which can do valid and reliable measurements and university students can measure the attitudes of individuals having mental disability towards sports activities via this tool.
Özet
Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinin zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik tutumlarını geçerli ve güvenilir olarak ölçebilen bir ölçme aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Karma (mixed) modelde desenlenen bu araştırma, 2014-2015 Eğitim-Öğretim yılı bahar döneminde toplam 376 (235 kadın, 141 erkek) üniversite öğrencisinden oluşan iki farklı çalışma grubu üzerinde yürütülmüştür. Ölçme aracının psikometrik özelliklerine kanıt sağlamak amacıyla öncelikle madde analizi uygulanmıştır. Madde analizleri kapsamında, maddelerin ayırt ediciliğini tespit etmek amacıyla düzeltilmiş madde toplam test korelasyonu incelenmiş ve toplam puan üzerinden % 27’lik alt-üst grup karşılaştırmalarına yer verilmiştir. Ölçme aracının yapı geçerliğini sınamak için Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) uygulanmıştır. AFA sonucunda toplam varyansın % 60.988’ ini açıklayan, 28 madde ve iki alt boyuttan oluşan bir yapı elde edilmiştir. Ortaya çıkan bu yapının doğrulanması amacıyla gerçekleştirilen DFA sonucunda, yeterli uyum indekslerine ulaşılmıştır. Ölçme aracının güvenirliği, Cronbach Alfa iç tutarlık katsayısı ve test-tekrar test teknikleri ile incelenmiştir. Cronbach Alfa ve test-tekrar test analizleri, ölçme aracının yüksek düzeyde güvenilir olduğuna dair kanıt sağlamıştır. Bu bulgular ışığında, ZEBSEYTÖ’ nün geçerli ve güvenilir ölçümler yapabilen bir veri toplama aracı olduğu ve üniversite öğrencilerinin zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklerine yönelik tutumlarını ölçebilir nitelik taşıdığı söylenebilir.
Downloads
Metrics
References
Akbulut, Y. (2010). Sosyal Bilimlerde SPSS Uygulamaları. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
Alıcı, D. (2013). Okula Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik Ve Geçerlik Çalışması. Eğitim ve Bilim, 38(168), 318-331.
Alkın-Şahin, S., & Gözütok, D. (2013). Eleştirel Düşünmeyi Destekleyen Öğretmen Davranışları Envanteri (Eddöde): Geliştirilmesi Ve Uygulanması. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 223-254. doi: 10.12973/jesr.2013.3212a
Alpar, R. (2001). Spor Bilimlerinde Uygulamalı İstatistik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
APA (American Psychiatric Association). (2013). Diagnostic And Statistical Manual Of Mental Disorders (5th ed.). Arlington, VA: Author.
Astramovich, R. L., Lyons, C., & Hamilton, N. J. (2015) Play Therapy For Children With Intellectual Disabilities, Journal of Child and Adolescent Counseling, 1(1), 27-36. doi: 10.1080/23727810.2015.1015904
Aykut, Ç., Emecen, D. D., Dayı, E., & Karasu, N. (2014). Zihin Engelli Öğrencilere Küçük Grup Öğretimi Sırasında Video İpucu Kullanılarak Zincirleme Becerilerin Kazandırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(3), 1075-1087. doi: 10.12738/estp.2014.3.1984
Balcı, A. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler (5. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
Baron, R. A., & Byrne, D. (1997). Social Psychology (8th edition). Boston: MA, Allyn and Bacon.
Beyer, K., Bizub, J., Szabo, A., Heller, B., Kistner, A., Shawgo, E., et al. (2015). Development And Validation Of Th Attitudes Toward Outdoor Play Scales For Children. Social Sciences and Medicine, 133, 253-260. doi: 10.10167j.soscimed.2014.10.033
Blick, R. N., Saad, A. E., Goreczny, A. J, Roman, K., & Sorensen, C. H. (2015). Effects Of Declared Levels Of Physical Activity On Quality Of Life Of İndividuals With İntellectual Disabilities. Research in Developmental Disabilities, 37, 223-9. doi: 10.1016/j.ridd.2014.11.021
Bota, A., Silvia, T., & Şerbănoiu, S. (2014). Unified Sports – A Social Inclusion Factor İn School Communities For Young People With Intellectual Disabilities. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 117, 21-26. doi: 10.1016/j.sbspro.2014.02.172
Brown, T. A. (2006). Confirmatory Factor Analysis For Applied Research. New York: Guilford Press.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Geliştirilmiş 11.Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum (Genişletilmiş 20. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Cabrera-Nguyen, P. (2010). Author Guidelines For Reporting Scale Development And Validation Results İn The Journal Of The Society For Social Work And Research. Journal of the Society for Social Work and Research, 1(2), 99-103.
Capio, C. M., Sit, C. H., Eguia, K. F., Abernethy, B., & Masters, R. (2014). Fundamental Movement Skills Training To Promote Physical Activity İn Children With And Without Disability: A Pilot Study. Journal of Sport and Health Science, 4(3), 235-243. doi: 10.1016/j.jshs.2014.08.001
Cohen R. J., & Swerdlik M. E. (2010). Psychological testing and assessment. Boston: McGraw Hill Companies.
Creswell, J. W. (2003). Research Design: Qualitative, Quantitative And Mixed Methods Approache. California: Sage Publication.
Creswell, J. W. (2005). Educational Research. Planning, Conducting And Evaluating Quantitative And Qualitative Research. New Jersey: Pearson Education.
Çapri, B., & Kan, A. (2006). Öğretmen Kişilerarası Öz-Yeterlik Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 48-61.
Çelik, H. E., & Yılmaz, V. (2013). Lisrel 9.1 İle Yapısal Eşitlik Modellemesi: Temel Kavramlar Uygulamalar-Programlama (Yenilenmiş 2.Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve Lirsel Uygulamaları (2. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
De Ruiter, K. P., Dekker, M. C., Verhulst, F. C., & Koot, H. M. (2007). Developmental Course Of Psychopathology İn Youths With And Without İntellectual Disabilities. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 48, 498–507. doi:10.1111/j.1469-7610.2006.01712.x
De Vellis, R. F. (2014). Ölçek Geliştirme: Kuram ve Uygulamalar (Ed.Tarık Totan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Demirhan, G., & Altay, F. (2001). Lise Birinci Sınıf Öğrencilerinin Beden Eğitimi Ve Spora İlişkin Tutum Ölçeği. Spor Bilimleri Dergisi, 12(2), 9-20.
Dolaşır Tuncel, S., & Büyüköztürk, Ş. (2009). Antrenörlerin Mesleki Etik İlkeleri Nelerdir? Nasıl Ölçülür? Ölçek Geliştirme: Ölçeğin Geçerliliği ve Güvenirliği. Spormetre, 7(4), 159- 168.
Dykens, E. M. (2000). Annotation: Psychopathology İn Children With İntellectual Disability. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41, 407–417. doi:10.1111/1469-7610.00626
Emecen, D. D. (2011). Zihin Engellilere Sosyal Becerilerin Kazandırılmasında Doğrudan Öğretim ve Bilişsel Süreç Yaklaşımlarının Karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1403-1419.
Erkuş, A. (2014). Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme-I: Temel Kavramlar Ve İşlemler (2. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
Ertaş-Kılıç, H, & Şen, A. İ. (2014). UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması. Eğitim ve Bilim, 39 (176), 1-12. doi: 10.15390/EB.2014.3632
Garcia-Villamisar, D. A., & Dattilo, J. (2010). Effects Of A Leisure Program On Quality Of Life And Stress Of İndividuals With ASD. Journal of Intellectual Disability Research, 54(7), 611-619. doi: 10.1111/j.1365 2788.2010.01289.x
Giagazoglou, P., Kokaridas, D., Sidiropoulou, M., Patsiaouras, A., Kara, C., & Neofotistou, K. (2013). Effects Of A Trampoline Exercise İntervention On Motor Performance And Balance Ability Of Children With İntellectual Disabilities. Research in Developmental Disabilities, 34(9), 2701-7. doi: 10.1016/j.ridd.2013.05.034
Golubović, Š., Maksimović, J., Golubović, B., & Glumbić, N. (2012). Effects Of Exercise On Physical Fitness İn Children With İntellectual Disability. Research in Developmental Disabilities, 33(2), 608-14. doi: 10.1016/j.ridd.2011.11.003
Groff, D. G., Lundberg, N., & Zabriskie, R. B. (2009). Influence Of Adapted Sport On Quality Of Life: Perceptions Of Athletes With Cerebral Palsy. Disability and Rehabilitation, 31(4), 318-326. doi: 10.1080/09638280801976233
Guidetti, L., Franciosi, E., Emerenziani, G. P., Gallotta, M. C., & Baldari, C. (2009). Assessing Basketball Ability İn Players With Mental Retardation. British Journal of Sport Medicine, 43(3), 208–12. doi: 10.1136/bjsm.2006.034918
Gür, A. (2001). Özürlülerin Sosyal Yaşama Uyum Süreçlerinde Sportif Etkinliklerin Rolü. Ankara: Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları.
Huang, W., & Cuvo, A. J. (1997). Social Skills Training For Adults With Mental Retardation İn Job-Related Settings. Behavior Modification, 21, 3-44.
İlhan, E. L., & Esenturk, O. K. (2015). An Effort To Develop An Awareness Scale Regarding Effects Of Sport On Persons With İntellectual Disabilities. CBU Journal of Physical Education and Sport Sciences, 9(1), 19-36.
İlhan, L. (2008). Eğitilebilir Zihinsel Engelli Çocuklarda Beden Eğitimi ve Sporun Sosyalleşme Düzeyine Etkisi. Kastamonu eğitim dergisi, 16(1), 315-324.
İlhan, L. (2009). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Anne-Babaların Çocuklarının Özel Eğitimleri Sürecinde Beden Eğitimi ve Spor Etkinliklerine Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 38-48.
Joreskog, K. G., & Sörbom, D. (1996). LISREL 8 User’s Reference Guide. SSI.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2008). Günümüzde İnsan ve İnsanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi.
Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri: Kavramlar, Teknikler ve İlkeler (27. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi,
Keating, X. D., & Silverman, S. (2004). Physical Education Teacher Attitudes Toward Fitness Test Scale: Development and Validation. Journal of Teaching in Physical Education. 23, 143-161.
Kılıç-Çakmak, E. K., Çebi, A., & Kan, A. (2014). E-Öğrenme Ortamlarına Yönelik “Sosyal Bulunuşluk Ölçeği” Geliştirme Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(2), 755-768. doi: 10.12738/estp.2014.2.1847
Kırcaali-İftar, G. (1998). Özel Gereksinimli Bireyler ve Özel Eğitim. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
Kline, P. (2005). An Essay Guide To Factor Analysis. New York: Routledge.
Li, C., & Wang, C. K. (2013). Effect Of Exposure To Special Olympic Games On Attitudes Of Volunteers Towards İnclusion Of People With İntellectual Disabilities. Journal of Applied in Research Intellectual Disabilities, 26(6), 515-21. doi: 10.1111/jar.12053
Lin, J.-D., Lin, P.-Y., Lin, L.-P., Chang, Y.-Y., Wu, S.-R., & Wu, J.-L. (2010). Physical Activity And İts Determinants Among Adolescents With İntellectual Disabilities. Research in object control skills and physical activity. Developmental Disabilities, 31, 263–269. doi:10.1016/j.ridd. 2009.09.015.
Lin, J.-D., Yen, C.-F., Li, C.-W., & Wu, J.-L. (2005). Patterns Of Obesity Among Children And Adolescents With İntellectual Disabilities İn Taiwan. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 18, 123–129. doi:10.1111/j.1468-3148.2005.00241.x
Mazzoni, E. R., Purves, P. L., Southward, J., Rhodes, R. E., & Temple, V. A. (2009). Effect Of İndoor Wall Climbing On Self-Efficacy And Self-Perceptions Of Children With Special Needs. Adapted Physical Activity Quarterly, 26(3), 259-73
McKay, C., Block, M., & Park, J. Y. (2015). The İmpact Of Paralympic School Day On Student Attitudes Toward İnclusion İn Physical Education. Adapted Physical Activity Quarterly, 32(4), 331-48. doi: 10.1123/APAQ.2015-0045
Morse, J. M. (2003). Principles Mixed Methods And Multimethod Reseach Design. A. Tashakkori and C. Teddlie (Eds.) Handbook of mixed methods in social & behavioral research. California: Sage Publication.
Özdamar, K. (2004). Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi-1: MINITAB-NCSS-SPSS (Genişletilmiş 5. Baskı). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
Özer, D., Baran, F., Aktop, A., Nalbant, S., Ağlamış, E., Hutzler, Y., et al. (2012). Effects Of A Special Olympics Unified Sports Soccer Program On Psycho Social Attributes Of Youth With And Without İntellectual Disability. Research in Developmental Disabilities, 33(1), 229-39. doi: 10.1016/j.ridd.2011.09.011
Özer, D., Nalbant, S., Aglamıș, E., Baran, F., Kaya-Samut, P., Aktop, A., et al. (2013). Physical Education Teachers' Attitudes Towards Children With İntellectual Disability: The İmpact Of Time İn Service, Gender, And Previous Acquaintance. Journal of Intellectual Disabilities Research, 57(11), 1001-13. doi: 10.1111/j.1365-2788.2012.01596.x
Patton, M. Q. (2001). Qualitative Evaluation And Research Methods, Newsbury: Sage Publication.
Pett, M., Lackey, N., & Sullivan, J. (2003). Making Sense Of Factor Analysis. Thousand Oaks: Sage Publications, Inc.
Saloviita, T. (2015). Measuring Pre-Service Teachers' Attitudes Towards İnclusive Education: Psychometric Properties Of The TAIS Scale. Teaching and Teacher Education, 52, 66-72. doi:10.1016/j.tate.2015.09.003
Schermelleh-Engel, K., & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating The Fit Of Structural Equation Models: Tests Of Significance And Descriptive Goodness Of Fit Measurement. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
Seçer, İ. (2015). SPSS Ve Lisrel İle Pratik Veri Analizi: Analiz ve Raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.
Schalock, R. L., Borthwick-Duffy, S. A., Bradley, V. J., Buntinx, W. H. E., Coulter, D. L., Craig, E. M., et al. (2010). Intellectual disability: Definition, Classification, And Systems Of Supports (11th ed.). Washington, DC: American Association of Intellectual and Developmental Disabilities.
Shearer, K. A. (2006). Parental İnvolvement: Teachers’ And Parents’ Voices (Unpublished Doctoral Dissertation). University of Central Florida Orlando, Florida.
Siperstein, G. N., Glick, G. C., & Parker, R. C. (2009). Social İnclusion Of Children With İntellectual Disabilities İn A Recreational Setting. Intellectual and Developmental Disabilities, 47(2), 97-107. doi: 10.1352/1934-9556-47.2.97.
Sit, C. H. P., McManus, A., McKenzie, T. L., & Lian, J. (2007). Physical activity levels of children in special schools. Preventive Medicine, 45, 424–431. doi:10.1016/j.ypmed.2007.02.003
Subramaniam, P. R., & Silverman, S. (2000). The Development And Validation Of An İnstrument To Assess Student Attitude Toward Physical Education. Measurement in Physical Education and Exercise Science. 1, 29-43.
Sullivan, E., & Masters-Glidden, L. (2014). Changing Attitudes Toward Disabilities Through Unified Sports. American Association on Intellectual and Developmental Disabilities, 52(5), 367-78. doi: 10.1352/1934-9556-52.5.367
Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri. İstanbul: Türk Psikoloji Yayınları.
Switzky, N., S. Greenspan, R. S., & Smith, D. (2003). What İs Mental Retardation? Washington, DC: AAMR Books and Research Monographs Editor.
Şahbaz, Ü. ve Kalay, G. (2010). Okulöncesi Eğitimi Öğretmen Adaylarının Kaynaştırmaya İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 116-135.
Şeker, H., Deniz S., & Görgen, İ. (2004). Öğretmen Yeterlikleri Ölçeği. Milli Eğitim Dergisi, 164, 105-118.
Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik Ve Geçerlilik (Birinci Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics (5. ed.). Boston: Allyn and Bacon.
Tavşancıl, E. (2014).Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi (5. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
Tekin, H. (2004). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (17. Baskı). Ankara: Yargı Yayınevi.
Tezbaşaran, A. A. (2008). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu (3. baskı). Ankara: Türk Psikologları Derneği Yayınları.
Thompson, B. (2004). Exploratory And Confirmatory Factor Analysis: Understanding Concepts And Applications. Washington, DC, US: American Psychological Association.
Westendorp, M., Houwen, S., Hartman, E., & Visscher, C. (2011). Are Gross Motor Skills And Sports Participation Related İn Children With İntellectual Disabilities? Research in Developmental Disabilities, 32(3), 1147-53. doi: 10.1016/j.ridd.2011.01.009
World Health Organisation. 2012. Definition: Intellectual Disabilities. http://www.euro.who.int/en/what-we-do/health-topics/noncommunicable diseases/mental health/news/news/2010/15/childrens-right-to-family-life/definition-intellectualdisability.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
