The relationships of attachment styles, parental attidues and traumatic childhood experiences with emotional intelligence<p>Bağlanma stilleri, anne baba tutumları ve çocukluk çağı örselenme yaşantılarının duygusal zekâ ile ilişkileri
Keywords:
Emotional Intelligence, Attachment, Parental Attitudes, Abuse, Duygusal Zekâ, Bağlanma, Ebeveyn Tutumu, IstismarAbstract
The present research is a descriptive study and a relational survey model aiming to examine the relationships attachment styles, parental attitudes and traumatic childhood experiences with emotional intelligence. The study group is consisted of total 935 students who have been studying in different faculties of Mersin University. “Experiences in Close Relationships”, “Parental Attitude Scale”, “Childhood Trauma Questionnaire” and “Emotional Quontient Inventory” were used in the study. In the research it was observed that emotional intelligence that is dependent variation of the research related with all of the independent variations (attachment styles, parental attitudes, childhood traumatic experiences) at a meaningful level as a result of statistical analysises that are obtained from the study. As a result of regression analysis that is applied for determining the contributions of independent variations on predicting emotional intelligence, it was observed that the most important contribution comes from avoidant attachment style and the importance rate is like these: sexual abuse, democratic parents attitudes, physical abuse, emotional abuse, protective–demanding parents attitudes and anxious attachment.
Özet
Bu araştırma, bağlanma stilleri, anne baba tutumları ve çocukluk çağı örselenme yaşantılarının duygusal zekâ ile ilişkilerini ortaya koymak amacıyla betimsel yöntemle yapılmış, ilişkisel tarama modelinde bir çalışmadır. Araştırmaya Mersin Üniversitesi’nin çeşitli fakültelerinde öğrenim gören, toplam 935 öğrenci katılmıştır. Araştırmada “Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri”, “Ana Baba Tutum Ölçeği”, “Çocukluk Örselenme Yaşantıları Ölçeği” ve “Duygusal Zekâ Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen istatiksel analizler sonucunda; araştırmanın bağımlı değişkeni olan duygusal zekânın, bağımsız değişkenlerin (bağlanma stilleri, anne baba tutumları, çocukluk çağı örselenme yaşantıları) tümü ile anlamlı düzeyde ilişkili olduğu görülmüştür. Bağımsız değişkenlerin duygusal zekâyı yordamadaki katkılarını belirlemek amacıyla yapılan regresyon analizi sonucunda ise; en önemli katkının kaçınmalı bağlanma stilinden geldiği ve önem sırasının cinsel istismar, demokratik anne baba tutumu, fiziksel istismar, duygusal istismar, koruyucu-istekçi anne baba tutumu ve kaygılı bağlanma stili şeklinde devam ettiği görülmüştür.
Downloads
Metrics
References
Adam, H. (2009). Çocuk Eğitiminde Yaygın Anne Baba Tutumları. S. Doğan (Ed.), Ailede Sevgi Eğitimi (s.199-209). İstanbul: Selis.
Anna, M., Michelle, G. ve Regina, M. (2013). Adult attachment, emotion dysregulation, and symptoms of depression and generalized anxiety disorder. American Journal Orthopsychiatry, 83 (1), 131-141.
Aydın, M. Z. (2007). Ailede Çocuğun Ahlak Eğitimi. Ankara: Nobel.
Baltaş, Z. (2006). İnsanın Dünyasını Aydınlatan ve İşine Yansıyan Işık: Duygusal Zekâ (s.5-51). 1.Basım. İstanbul: Remzi.
Bilim, G. (2012). Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantıları: Duygu Düzenleme, Kişiler Arası Tarz ve Genel Psikolojik Sağlık Açısından Bir İnceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Binbay, D.A. (2009). Bipolar I Bozukluk Hastalarında Şiddetli Çocukluk Çağı Travmasının Hastalık Özellikleri Üzerine Olan Etkisinin İncelenmesi. Tıpta uzmanlık tezi, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, İzmir.
Bostancı, N., Albayrak, B., Bakoğlu, İ. ve Çoban, Ş. (2006). Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmalarının depresif belirtileri üzerine etkisi. New/Yeni Symposium Journal, 44(4), 189-195.
Bowlby, J. (1982). Attachment and Loss. Vol I. Attachment. (Second edition). New York: Basic Books.
Bowlby, J. (1988). A Secure Base: Clinical Applications Of Attachment Theory. London: Routledge.
Breidenstine, A. S., Bailey, L. O., Zeanah, C. H. ve Larrieu, J. A. (2011). Child exposure and developmental variables attachment and trauma in early childhood: A review. Journal of Child and Adolescent Trauma, 4, 274-290.
Burger, J. M. (2006). Kişilik. İ. D. Erguvan (Çev.). İstanbul: Kaknüs.
Cann, A., Norman, M. A., Welbourne, J. L. ve Lawrence, C. G. (2008). Attachment styles, conflict styles and humour styles: Interrelationships and associations with relationship satisfaction. European Journal of Personality, 22, 131-146.
Ceyhan, E. (2011). İlköğretim 1. Kademe Öğretmenlerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Duygusal Zekâ Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
Clemmons, J. C., Walsh, K., DiLillo, D., ve Messman-Moore, T. L. (2007). Unique and combined contributions of multiple child abuse types and abuse severity to adult trauma symptomatology. Child Maltreatment, 12, 172–181.
Cooper, R. K. ve Sawaf, A. (2003). Liderlikte Duygusal Zekâ (3.Baskı). Çev: Z.
B. Ayman, B.Sancar. İstanbul: Sistem.
Deveci, E. ve Açık, Y. (2003). Çocuk istismarı nedenlerinin incelenmesi. Arşiv, 12.
Doğan, Ö. Ö. (2009). Cinsel İstismara Uğrayan Ergenlerde Bireysel, Ailesel ve İstismara Ait Özelliklerin Tanımlanarak, İstismara Uğrama ve Psikiyatrik Bozukluk Oluşumu Üzerine Etkilerinin Araştırılması: Kontrollü Bir Çalışma. Uzmanlık tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İzmir.
Erdoğdu, M. Y. (2008). Duygusal zekânın bazı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 23(7), 62-76.
Gnilka, P. B., Ashby, J. S., Noble, C. M. (2013). Adaptive and maladaptive perfectionism as mediators of adult attachment styles and depression, hopelessness, and life satisfaction. Journal of Counseling and Development, 91(1), 78-86.
Goleman, D. (2007). Duygusal Zekâ Neden IQ’dan Daha Önemlidir? (31.Baskı). B. S.Yüksel (Çev.). İstanbul: Varlık
Görünmez, M. (2006). Bağlanma Stilleri ve Duygusal Zekâ Yetenekleri. Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Hamarta, E., Deniz, M. E., Saltalı, N. (2009). Attachment styles as a predictor of emotional intelligence. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(1), 213-229.
Heaven, P., Ciarrochi, J. (2008). Parental styles, gender and the development of hope and self-esteem. European Journal of Personality, 22, 707-724.
İkiz, F. E. ve Görmez, S. K. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde duygusal zekâ ve yaşam doyumunun incelenmesi. İlköğretim Online, 9(3), 1216-1225.
İmamoğlu, S. (2003). Öğretmen Adaylarının Öfke ve Öfke İfade Tarzları ile Bağlanma Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kamkar K., Doyle A.B., Markiewicz D. (2012). Insecure attachment to parents and depressive symptoms in early adolescence: Mediating roles of attributions and self-esteem. International Journal of Psychological Study, 4(2), 3-18.
Karreman A., Vingerhoets A. J. J. M. (2012). Attachment and well-being: The mediating role of emotion regulation and resilience. Personality and Individual Differences, 53(7), 821-826.
Kart, M. (2002). Yetişkin Bağlanma Stillerinin Bazı Bilişsel Süreçlerle Bağlantısı: Sağlık Personeliyle Yapılan Bir Çalışma. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
Keleşoğlu, Ö. (2008). Bireylerin Ana Baba Tutumları ile Duygusal Zekâ Düzeyleri Arasındaki İlişkiler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Kesebir, S., Kavzaoğlu, S. Ö., Üstündağ, M. F. (2011). Bağlanma ve psikopatoloji. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(2), 321-342.
Kırtıl, S. (2009). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Düzeyleri ile Yaşam Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Kızıl, Z. (2012). Eğitim Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Duygusal Zekâlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Konrad, S. ve Hendl, C. (2003). Duygularla Güçlenmek. M. Taştan (Çev.). İstanbul: Hayat.
Konyalıoğlu, P. A. (2002). Üniversite Öğrencilerinin Duygusal İlişki Bağlanma Tarzları ile Kişilik Tipleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniverstesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Korkmaz, B. (2008). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Anne-Babalarının Duygusal Zekâ Düzeyleri ile Eğitim Beklentileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniveristesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kulaksızoğlu, A. (2011). Ergenlik Psikolojisi. 13. Baskı. İstanbul: Remzi.
Lanciano, T., Curci, A., Kafetsios, K., Elia, L., Zammuner, V.L. (2012). Attachment and dysfunctional rumination: the mediating role of emotional intelligence abilities. Personality and Individual Differences, 53, 753-758.
Landen, S. M., ve Wang, C. C. D. (2010). Adult attachment, work cohesion, coping, and psychological well-being of firefighters. Counselling Psychology Quarterly, 23(2), 143-162.
Linehan, M. M. (1993) Cognitive–Behavioral Treatment of Borderline Personality Disorder. New York: The Guilford Press.
Mayer, J. D., Salovey, P. ve Caruso, D. R. (2000b). Models of Emotional Intelligence. Stenberg, R. (Ed.). Handbook of Emotional Intelligence. UK:Cambridge Universty Press.
Mikulincer, M. ve Shaver, P. R. (2007). Boosting attachment security to promote mental health, prosocial values, and inter-group tolerance. Psychological Inquiry, 18(3), 139-156.
Najm, Q. J. (2005). Attachment Styles and Emotional Intelligence in Marital Satisfaction Among Pakistani Men and Women. Unpublished doctorate’s thesis, Tennessee State University, ABD.
Odabaşı, B. (2013). İlköğretim 2. Kademe öğrencilerinin duygusal zekâ düzeylerinin ana baba tutumları açısından incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 3(2).
Oral, R., Can, D., Kaplan, S., Polat, S., Ateş, N., Çetin, G., Miral, S., Hancı, H., Erşahin, Y., Tepeli, N., Bulguç, A. G., Tıraş, B. (2001). Child abuse in Turkey: An experience in overcoming denial and a description of 50 cases. Child Abuse Neglect, 25(2), 279-90.
Oshri, A., Sutton, T. E., Warner, J. C., Miller, J. D. (2015). Child maltreatment types and risk behaviors: associations with attachment style and emotion regulation dimensions. Personality and Individual Differences, 73, 127-133.
Özcan, M. C. (2010). İstismar ve İhmalin Çocuklar Üzerindeki Fiziksel ve Psikolojik Etkilerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Polat, O. (2009). Klinik Adli Tıp: Adli Tıp Uygulamaları. Ankara: Seçkin.
Priceputu, M. (2012). Attachment style from theory to the integrative intervention in anxious and depressive symptomathology, Procedia Social Behavioral Sciences, 33, 934-938.
Salovey, P. ve Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9(3), 185-211.
Springer, K.,W., Sheridan, J., Kuo, D. ve Carnes, M., (2007). Long-term physical and mental health consequences of childhood physical abuse: Results from a large population-based sample of men and women. Child Abuse and Neglect, 31, 517–530.
Surcinelli, P., Rossi, N., Montebarocci, O., ve Baldora, B. (2010). Adult attachment styles and psychological disease: Examining the mediating role of personality traits. The Journal of Psychology, 144(6), 523-534.
Sümer, M. (2006). Yetişkinlerin Bağlanma Stillerinin Duygusal Zekâ, İlişkiye Bağlılık, İlişkide Algılanan Tatmin ve Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Şimşek, A. (2006). Duygusal Zekânın, Ana Baba Tutumunun ve Doğum Sırasının Tercih Edilen Liderlik Tarzına Etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Şimşek, S. (2010). Ergenlerde Davranış Problemlerinin Anne-Babadan ve Öğretmenlerden Algılanan Duygusal İstismar Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Taner, Y. ve Gökler, B. (2004). Çocuk istismarı ve ihmali: Psikiyatrik yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi, 35 (2), 82-86.
Terzi, Ş., ve Çankaya, Z. (2009). Bağlanma stillerinin öznel iyi olmayı ve stresle başa çıkma tutumlarını yordama gücü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 31, 1-11.
Tiftik, N. (2012). Adam Öldürme Nedeniyle Hüküm Giymiş Olan Kadınlarda, Çocukluk Örselenme Yaşantılarına Maruz Kalma Düzeyi, Adil Dünya İnancı ve Öfke İfade Tarzları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Tire, Y. (2011). Ön Ergenlerde Olumlu ve Olumsuz Mükemmeliyetçilik ile Algılanan Anne Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Toker, T. (2008). Madde Kullananlarda Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantılarının, Madde Kullanma Eğilimi, Benlik Saygısı ve Başa Çıkma Tutumları ile İlişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Topuksal, D. (2011). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Düzeylerinin Ana Baba Tutumları Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Towler, A. J., Stuhlmacher, A. F. (2013). Attachment styles, relationship satisfaction, and well-being in working women. Journal of Social Psychology, 153(3), 279-298.
Uyaroğlu, B. (2011). Üstün Yetenekli ve Normal Gelişim Gösteren İlköğretim Öğrencilerinin Empati Becerileri ve Duygusal Zekâ Düzeyleri ile Anne Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Winters, J., Clift, R., ve Dutton, D. (2004). An exploratory study of emotional intelligence and domestic abuse. Journal of Family Violence, 19(5), 255-267.
Yavuzer, H. (2003). Çocuğu Tanımak ve Anlamak: Ana Babaların En Çok Sorduğu Soru ve Cevaplarıyla (3. Baskı). İstanbul: Remzi.
Yavuzer, H. (2005). Ana Baba Çocuk: Ailede Çocuk Eğitimi (18. Baskı). İstanbul: Remzi.
Yavuzer, H., Aydoğmuş, K., Baltaş, A., Baltaş, Z., Davaslıgil, Ü.,Güngörmüş, O., Konuk, E., Korkmazlar, Ü., Navaro, L., Oktay, A., Razon, N., (2003). Ana-Baba Okulu. İstanbul: Remzi.
Yılmaz, A. (1999). Çocuk yetiştirme tutumları: Kuramsal yaklaşımlar ve görgül çalışmalar. Türk Psikoloji Yazıları, 1(3), 99-118.
Yılmazer, Y. (2007). Anne-Baba Tutumları ile İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Okul Başarısı ve Özerkliklerinin Gelişimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
