The attitudes of women towards family planning and related factors in the postpartum period<p>Doğum sonu dönemdeki kadınların aile planlaması konusundaki tutumları ve ilişkili faktörler
Keywords:
Postpartum, Family Planning, Attitude, Doğum Sonu, Aile Planlaması, TutumAbstract
An early second pregnancy after birth may negatively influence the health of the first child and mother. Most of the women want to delay or prevent future pregnancies during the postpartum period. The postpartum is a very important period of preventing unwanted pregnancies. In postpartum period, use of contraceptive is connected with women’s cultural and religious believes, partner’s attitudes and previous contraceptive experiences. Family planning training in prenatal and postnatal period is considered as a standard care. The aim of the study is to determine the attitudes of women towards family planning and related factors in the postpartum period. This study is done as a descriptive research in the postpartum period. The samples consist of 272 women in the postpartum period. "Family Planning Attitude Scale" (FPAS) and personal information questionnaire prepared by the researchers have been used to collect the data. In the analysis of data; Number, percentage, mean and standard deviation, Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis test were used for the analysis of the data. It was found out that mean age of the postpartum women was 26.30±5.60 years and mean marriage duration (year) was 5.84±4.92. It was noted that 72.8% of women planned to last pregnancy and 52,6% of them don’t want to do pregnancy again. It was determined that 47,8% of women’s source of information about family planning (FP) was the health professional and 76,1% of them received counseling about FP. 94,9% of postpartum women want to use contraceptive method until they decide a new pregnancy .Significant differences were detected between postpartum women; education (Z=-3.320; p:0.001), employment status (Z=-4.741; p:0.000), social security (Z=-4.569; p:0.000), family type (Z=-4.086; p:0.000), perception of economic status (KW=8402; p:0.015) getting counseling service about family planning (Z=2.841; p=0.004), and using family planning in the postnatal period. (Z=-4.741; p:0,000). As a result; it has been determined that of the attitudes of women, with low socioeconomic level and have not received counseling services, towards family planning is negative and it has been found that these women are in the risk group. Therefore, it can be said that it will be useful for the health workers to be aware of the attitudes of the people towards family planning, and provide consulting services identifying the risk factors affecting adversely the attitudes towards family planning.
Özet
Doğumdan sonra erken ikinci bir gebelik ilk çocuğu ve anne sağlığını olumsuz etkileyebilir. Kadınların çoğu doğum sonrası dönemde ileriki gebelikleri ertelemek ya da önlemek ister. Doğum sonu dönem; istenmeyen gebeliklerin önlenmesinde önemli bir dönemdir. Doğum sonu dönemde kontraseptif kullanımı; kadınların kültürel ve dini inançları, partnerlerinin tutumu ve önceki doğum deneyimleri ile ilişkilidir. Doğum öncesi ve sonrası dönemde aile planlaması eğitimi standart bakım olarak kabul edilmektedir. Çalışmanın amacı doğum sonu dönemdeki kadınların aile planlaması konusundaki tutumlarını ve ilişkili faktörleri belirlemektir. Bu çalışma doğum sonu dönemde tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Örneklemi doğum sonu dönemdeki 272 kadın oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında "Aile Planlaması Tutum Ölçeği" (APTÖ) ve araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma, Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır. Doğum sonu dönemdeki kadınların yaş ortalamalarının 26,30±5,60 olduğu ve evlilik süresi (yıl) ortalamalarının 5.84 ± 4.92 olduğu bulunmuştur. Kadınların % 72,8’inin son gebeliklerini planladıkları ve bunların % 52,6 ‘sının bir daha çocuk sahibi olmayı düşünmediği saptanmıştır. Kadınların %76,1’inin AP yöntemlerine yönelik danışmanlık hizmeti aldığı ve %47,8’inin AP yöntemlerine yönelik aldığı bilginin kaynağının sağlık profesyonelleri olduğu tespit edilmiştir. Doğum sonrası kadınların %94,9’unun yeni bir gebeliği karar verene kadar kontraseptif kullanmak istediği görülmüştür. Doğum sonu dönemdeki kadınlar arasındaki fark anlamlı bulunmuştur; eğitim (Z = -3.320 ; p : 0.001 ), çalışma durumu (Z = -4.741 ; p : 0.000 ), sosyal güvenlik (Z = -4.569 ; p : 0.000), aile tipi (Z = -4.086 ; p : 0.000), ekonomik durum algısı ( KW = 8402 ; p : 0.015 ), aile planlaması ile ilgili danışmanlık alma (Z = 2.841 ; p = 0.004 ), doğum sonu dönemde aile planlaması kullanma (Z=-4,741; p:0,000). Sonuç olarak; kendisinin ve eşlerinin öğrenim düzeyi düşük olan, çalışmayan, sosyal güvencesi olmayan, ekonomik durumunu orta ve\veya kötü olarak algılayan, geniş ailede yaşayan ve danışmanlık hizmeti almamış kadınların APʼye ilişkin tutumlarının olumsuz yönde olduğu ve bu kadınların riskli olabilecek grupta yer aldığı saptanmıştır. Bu nedenle sağlık çalışanlarının, kişilerin APʼye yönelik tutumlarının farkında olması, AP ile ilgili düşüncelerine ilişkin veri toplanması, bununla ilgili yaşadığı sorunları açıklamasına fırsat verilmesi ve APʼye ilişkin tutumu olumsuz etkileyen risk faktörlerini belirleyerek danışmanlık hizmeti vermelerinin yararlı olacağı söylenebilir.
Downloads
Metrics
References
Aksu, H.(2008). Kontraseptif yöntemler. In: Şirin A, editor. Kadın Sağlığı, 1.baskı, İstanbul, Bedray Basın Yayıncılık, 288-330.
Aktoprak, M.(2012). Evli Kadınlar ve Eşlerinin Aile Planlamasına Yönelik Tutumları ve İlişkili Faktörler, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik ABD, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
Altay, B.,&Gönener, D.(2009). Evli erkeklerin aile planlaması yöntemlerini bilme ve kullanma durumları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi, 14(1):56-64.
Altıparmak, S.,&Adıgüzel Z.(2006). Manisa'da yaşayan 15-49 yaş grubu evli kadınlarda aile planlaması yöntemleri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları; kırsal alan örneği. T Klin J Gynecol Obst. 20(3): 142-149.
Apay, S.E., Nazik, E., Özdemir, F., Pasinlioğlu, T.(2010). Kadınların aile planlamasına ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(3):39-46
Arviş, M.H.(2008). Aydın Doğumeviʼne aile planlaması için başvuran kişilerin kontraseptif yöntem tercihleri ve etkileyen faktörler. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Aydın.
Ayaz, S.,&Efe, Ş.Y.(2009). Family planning attitudes of women and affecting faktors. J Turkish-German Gynecol Assoc, 10:137-141.
Balkaya, N.A.(2002). Postpartum dönemde annelerin bakım gereksinimleri ve ebe hemşirenin rolü. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6(2).
Ballı, F.Ö.(2011). Bayraklı İlçesi Cengizhan Mahallesi 18-49 Yaş Kadınlarda Aile Planlaması Yöntem Kullanımı ve İlişkili Erişim Faktörlerinin Değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, İzmir.
Çayan, A.(2009). 15–49 yaş evli kadınların aile planlaması yöntemlerine ilişkin tutumlarının kullandıkları kontraseptif yöntemler ile ilişkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
Depe, Y.,&Erenel A.Ş.(2006). Erkeklerin aile planlamasına ilişkin görüş ve davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 10(3):29-36.
Dilek, U.(2005). Postpartum Kontrasepsiyon. 4. Uluslar Arası Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması Kongresi Kitabı. 20-23 Nisan, s.77.
Draper, L.(2006). Working women and contraception: History, Health, and Choices. Official Journal of The American Association of Occupational Health Nurses. 54(7): 3I7-24.
Erbil, N.,&Pasinlioğlu, T.(2008). Planlı eğitim ve danışmalığın kadınların aile planlaması hizmetlerinden memnuniyet düzeyine etkisi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 1(2):38-46.
Erenel, A.Ş.,&Eroğlu, K.(2009). Doğum Sonrası Dönemde Ev Ziyareti Yolu İle Desteklenen Emzirme Eğitim Modelinin Laktasyonel Amenore Yöntemine Etkisi. T Klin J Gynecol Obst.; 19:179-188.
Giray, H.,&Keskinoğlu, P.(2006). Işıkkent sağlık ocağına başvuran 15-49 yaş evli kadınların etkili aile planlaması yöntemi kullanımı ve etkileyen etmenler. Sted 15(2): 23-26.
Kaya, H., Tatlı H., Açık, Y., Deveci, S.E.(2008). Bingöl İli Uydukent Sağlık Ocağı Bölgesindeki 15–49 Yaş Kadınların Aile Planlaması Yöntemi Kullanım Düzeyinin Belirlenmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 22 (4):185-191.
Marakoğlu, K.,Çivi, S., Demiröz, S., Kutlu, R.(2008). Bir Doğum Evinde, Doğum Yapan Kadınların Doğurganlık Öyküleri ve Aile Planlaması Davranışları. Kocatepe Tıp Dergisi, Ocak, 9: 49-56.
Mungan, T.(2005). Laktasyonda Kontrasepsiyon. 3. Uluslar arası Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması Kongresi Kitabı, Ankara, 20-23 Nisan, 151-152.
Naçar, M., Öztürk, A., Öztürk, Y.(2003). Doğum sonrası verilen aile planlaması eğitiminin yöntem kullanmaya etkisi. Erciyes Tıp Dergisi (Erciyes Medical Journal), 25 (3) 122-130.
Örsal, Ö.,&Kubilay, G.(2007). Aile planlaması tutum ölçeği geliştirilmesi. İstanbul Üniversitesi Florence Ninhtingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 5(60):155-164.
Rehimli, S., Ocakoğlu, G., Sığırlı, D., Büyükuysal M.Ç.(2008). Türkiye ve OECD’ye üye ülkelerin kadın sağlığı göstergeleri bakımından değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 15(4):261-266.
Şahin, S.,&Kömürcü, N.(2005). Postpartum Dönemde Anneye Verilen Aile Planlaması Danışmanlık Eğitiminin Etkin Kontraseptif Yöntem Seçimi Üzerine Etkisi. Zonguldak Sağlık Yüksekokulu Dergisi, 1-(2): Ağustos, 1-14.
Şimşek, Z., Kurçer, M.A., Ersin, F., Gözükara, F., Kayahan, M.(2003). Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı bölgesindeki 15-49 yaş arası evli kadınların aile planlaması yöntemleri hakkında bilgileri ve yöntem kullanımını etkileyen faktörler. Sağlık ve Toplum Dergisi, 13(1): 75-80
Thorburn, S.(2007). Attıtudes toward contraceptıve methods among Afrıcan-Amerıcan men and women: sımılarıtıes. Women’s Health Issues, 17: 29–36.
Topatan, S.(2012). Postpartum dönemde adölesanlara verilen üreme sağlığı eğitiminin etkinliği. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği ABD. İstanbul.
Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütler Enstitüsü, (2008), Ankara.
Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması.(2013). Erişim tarihi 25.07.2016, Erişim adresi, http://www.hips.hacettepe.edu.tr/TNSA2013_sonuclar_sunum_2122014.pdf
WHO (World Health Organization). (Erişim tarihi: 18.12.2012). Erişim adresi: http://www.who.int/reproductive health/topics/family_planning/en/index.html.
Verim, E.,&Sohbet, R.(2013). Kadınların Sezaryen Sonrası Seçtikleri Aile Planlaması Yöntemleri Ve Bu Yöntemleri Seçme Nedenlerinin Dağılımı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2 (4).
Yıldız, D.(2008). Doğum sonrası dönemde annelerin bebek bakımı konusunda danışmanlık gereksinimleri ve yaklaşımlar. Gülhane Tıp Dergisi; 50: 294-298.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.