Elementary and secondary school teachers’ resistance to organizational change<p>İlk ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel değişime dirençleri
Keywords:
Organizational change, resistance to change, teacher and changing, changing in schools, Örgütsel değişim, değişime direnç, öğretmen ve değişim, okullarda değişimAbstract
The purpose of this study is to determine the perceptions of elementary and secondary school teachers about personal resistance to organizational change and practitioners and researchers finding whether these perceptions differentiate or not in terms of their individual/professional and schools’ characteristics. The survey has been applied to 368 teachers working in 40 elementary and secondary schools within Manisa Salihli in the 2013-2014 academic year. The inventory named “Teachers’ Resistance to Change” which is developed by the researches was used to collect the data. In order to analyze the data, frequency, percent (%), arithmetic average ( ), and standard deviation (ss) were computed and the techniques which are t-Test, Anova, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis and Cohen’s d were used. The results of the study have revealed that the teacher’ perceptions about resistance to organizational change are range of the “not agree” related to the total scale and the subscales. In addition, the teacher’ perceptions about resistance to organizational change have differentiated related to the total scle and some subscales according to their some individual/proffesional and and schools’ characteristics. In these sitiation, respectively smalest and middle size school teachers, and teachers who served a project effectively are more open to change.
Özet
Bu araştırmanın amacı ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel değişime gösterdikleri bireysel dirence ilişkin algılarını belirlemek, bu algılarının bireysel/mesleki ve okulların bazı özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını tespit ederek bu doğrultuda uygulayıcılara ve araştırmacılara öneriler geliştirmektir. Araştırma, 2013-2014 eğitim öğretim yılında Manisa İli Salihli İlçesi sınırları içinde yer alan 40 ilkokul ve ortaokulda görev yapmakta olan 368 öğretmene uygulanmıştır. Araştırma verilerinin toplanması için araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan “Öğretmenlerin Değişime Direnci Ölçeği” kullanılmıştır. Veri analizlerinde frekans, yüzde (%), aritmetik ortalama ( ) ve standart sapma (ss) hesaplanmış ve t-Testi, Anova, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis ve Cohen’s d teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçları öğretmenlerin, okullarında örgütsel değişime gösterilen dirence ilişkin algılarının tüm alt boyutlarda ve ölçek genelinde “katılmıyorum” aralığında olduğunu otaya koymuştur. Ayrıca öğretmenlerin değişime direnç algıları toplam ölçek ve alt boyutlar acısından bazı bireysel ve mesleki özelliklerine göre farklılaşmıştır. Buna göre, sırası ile küçük ve orta büyüklükteki okullardaki ve bir projede etkin görev alan öğretmenler değişime daha açıktırlar.
Downloads
Metrics
References
Akpınar, B. ve Aydın, K. (2007). Eğitimde Değişim ve Öğretmenlerin Değişim Algıları. Eğitim ve Bilim, 32 (144), 71-80.
Alıç, M. (1990). Genel Liselerde Örgütsel Değişme İhtiyacı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları, No:382.
Alkan, C. (1997). Eğitim Teknolojisi (5. Baskı). Ankara: Anı Yayınevi.
Arafat, N. (2003). Örgütsel Yenileşmede Öğretmen Tutumlarının Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aydın, M. (2010). Eğitim Yönetimi (9. Baskı). Ankara: Hatiboğlu Yayınları.
Balcı, A. (2001). Etkili Okul ve Okul Geliştirme (2. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Balcı, A. (2002). Örgütsel Gelişme (3. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Balıkçı, A. (2004). İlköğretim Okulu Yönetici ve Öğretmenlerinin Değişime İlişkin Algıları ve Değişimin Eğitim Açısından Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Barnard, C. I. (1938). The Functions of the Executive. Cambridge: Harvard Uni. Press.
Başaran, İ. E. (1982). Eğitime Giriş. Ankara: Sevinç Matbaası.
Başaran, İ. E. (1992). Yönetimde İnsan İlişkileri Yönetsel Davranış. Ankara: Gül Yayınevi.
Bovey, W. H. ve Hede, A. (2001). Resistance to Organizational Change: the Role of Defence Mechanisms. Journal of Managerial Psychology, 16/7, 534-548.
Bumin, B. (1979). Örgüt Geliştirme. Ankara: Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (14. Baskı). Ankara: Pegem Yayınevi.
Çakır, B. S. (2009). İlköğretim Okullarındaki Yönetici ve Öğretmenlerin Örgütsel Değişme Ve Örgütsel Değişime Direnme Olgularını Algılamaları Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çalık, T. ve Er, E. (2014). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Okulun Değişime Açıklığı ile Değişim Kapasitesi Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(2), 151-172.
Çalık, T.; Koşar, S.; Kılınç, A. Ç. ve Er, E. (2013). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Değişime Direnme Davranışları ile Öz Yeterlikleri Arasındaki İlişki, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), http://dergipark.ulakbim.gov.tr/usaksosbil/article/view/5000035756/5000034678 (23.11.2016).
Çapraz, B. (2009). Örgütsel Değişim: Çok Boyutlu Bir Model Önerisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi İşletme Anabilim Dalı.
Davis, K. A. (2004). Information Technology Change in the Architecture, Engineering, and Constructing Industry: An Investigation of Individuals’ Resistance. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Virginia University Of Technology.
Demirtaş, H. (2012). İlköğretim Okullarının Değişime Açıklığı. İlköğretim Online, 11, 18-34.
Dereli, T. (1981). Organizasyonlarda Davranış. İstanbul: Ar Yayınları.
Dicle, Ü. ve Dicle, A. (1973). Örgütsel değişim. Verimlilik Dergisi, cilt 2 (3), 671.
Dinçer, Ö. (2013). Örgüt Geliştirme (3. Baskı). Ankara: Alfa Basımevi
Doğan, İ. (2002). Sosyoloji, Kavramlar ve Sorunlar (5. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
Doğru, S. Uyar, M. (2012). Milli Eğitim Bakanlığı Taşra Örgütlerinin Değişmeye Direnme Eğilimleri Üzerine Bir Araştırma: Konya İli Örneği. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 119-143.
Dokuzuncu Kalkınma Planı. (2006). http://pbk.tbmm.gov.tr/dokumanlar/kalkinma-plani-9-genel-kurul.pdf (12.12.2013).
Drucker, P. F. (1998). Fırtınalı Dönemlerde Yönetim. Çeviren: Bülent Toksöz. İstanbul: İnkılap Kitapevi.
Eren, E. (2001) .Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi (5. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım.
Erikson E. H. and Erikson JM (1997). The life cycle completed: Extended Version. New York, Norton.
Ersen, H. (1997). Toplam Kalite ve İnsan Kaynakları Yönetimi İlişkisi: Verimli ve Etkin Olmanın Yolu (2. Baskı). İstanbul: Sim Matbaacılık.
Gürsel, M. (1998). “Öğrenen Örgütler”; Türkiye’de Eğitim Yönetimi. İstanbul: Kültür Koleji Eğitim Vakfı Yayınevi.
Helvacı, M. A. ve Gürses, G. (2011). Öğretmenlerin Okullarda Değişime Direnme Nedenleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8 (1), 1541-1563.
Helvacı, M. A. (2010). Eğitim Örgütlerinde Değişim Yönetimi (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
Hesapçıoğlu, M. (2002). Türk Eğitim Sisteminin Toplam Kalitesi. ABECE, 192, 7-8.
Hill. L. A. (2010). Değişimi Yönetmek. Çeviren: Melis İnan. İstanbul: Optimist Yayınları.
Hussey, D. E. (1997). Kurumsal Değişimi Başarmak (2. Baskı). Çeviren: Tülay Savaşer. İstanbul: Rota Yayınları.
Hussey, D. (1998). Daha İyi Nasıl-Değişim Yönetimi. Çeviren: Ali Çimen. İstanbul: Timaş Yayınevi.
Judson, S. A. (1991). “Minimizing resistance to Change”-Changing Behaviour in Organization. Cambridge: Blackwell.
Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi (22. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
Karslı, M. D. (2004). Yönetsel Etkililik (2. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
Kaynak, T. (1995). Organizasyonel Davranış ve Yönlendirilmesi (2. Baskı). İstanbul: Alfa Basım Yayın Dağıtım.
Koçel, T. (2005). İşletme Yöneticiliği; Yönetim ve Organizasyon, Organizasyonlarda Davranış, Klasik–Modern–Çağdaş Yaklaşımlar (10. Baskı). İstanbul: Arıkan Basımevi.
Kolasa, B. J. (1979). Davranış Bilimine Giriş. Çeviren: Kemal Tosun, Fulya Akyar vd. İstanbul: Fatih Yayınevi.
Korkut, M. (2009). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Değişmeye İlişkin Görüşleri: Çanakkale İli Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kresowaty, G. M. (1997). An Investigation of Dimension of School Change. (Basılmamış Doktora Tezi). Calgary: The University of Calgary.
Kurşunoğlu, A. (2006). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Değişmeye İlişkin Tutumları: Denizli İli Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kuvan, H. (2001). Örgütsel Değişim ve Değişime Direnme Olgusunun Kamu ve Özel Sektörde Algılanması Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Lai, L. and Cheung, D. (2015). Enacting teacher leadership: The role of teachers in bringing about change, Educational Management Administration & Leadership, 43(5), 673-692.
MEB Mevzuatları (2006-2014). http://www.meb.gov.tr/mevzuat/liste.asp?ara=10 HYPERLINK "http://www.meb.gov.tr/mevzuat/liste.asp?ara=10&Submit=Listele/"& HYPERLINK "http://www.meb.gov.tr/mevzuat/liste.asp?ara=10&Submit=Listele/"Submit=Listele HYPERLINK "http://www.meb.gov.tr/mevzuat/liste.asp?ara=10&Submit=Listele/"/ (13.09.2013).
Oreg, S. (2006). Personality, Context, and Resistance to Organizational Change. European. Journal of Work and Organizational Psychology, 15 (1), 73-101.
Özalp, İ. (1975). İşletmelerin Büyümesinde Ortaya Çıkan Organizasyon Sorunları. Adana: Adana İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları.
Özdemir, S. (1998). Eğitimde Örgütsel Yenileşme (3. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
Özençel, E. (2007). Örgütsel Değişimin ve Değişime Direnme Olgusunun Algılanması Üzerine Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Özkara, B. (1999). Evrimci ve Devrimci Örgütsel Değişim. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları.
Peker, Ö. (1995). Yönetimi Geliştirmenin Sürekliliği. Ankara: TODAİE.
Polat, E. (2003). Örgütsel Değişim ve Örgütsel Değişimde Örgüt Kültürünün Yeri ve Önemi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sabuncuoğlu, Z. Tüz, M. (1996). Örgütsel Psikoloji (2. Baskı). Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.
Sağlam, M. (1979). Örgütsel Değişme. Ankara: Doğan Basımevi.
Senge, P. (1990). The Fifth Dicipline: The Art and Practice of the Learning Organization. London: Century Business.
Şahin, S. (2003). Okul Merkezli Yönetim Uygulamaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 36, 582-605.
Şahin, S. (2010). Okul kültürünün bazı değişkenler açısından incelenmesi (İzmir ili örneği). İlköğretim -Online E-Dergi, 9 (2), 561-575.
Şahin-Fırat, N. (2007). Okul kültürü ve öğretmenlerin değer sis¬temleri. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversite¬si, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Şentürk, S. (2007). İstanbul İli İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Değişime Dirençleri Ve Direnç Nedenleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Şimşek, H. Yıldırım, A. (1999). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Tabancalı, E. (2003). “Örgütsel Değişme”, Yönetimde Çağdaş Yaklaşımlar (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Taşdan, M. (2013). İlköğretim Okulu Öğretmenleri İçin Kişisel Ve Mesleki Değişime Açıklık Ölçeklerinin Geliştirilmesi: Bir Uygulama. Akademik Bakış Dergisi, 35, 1-20.
Taymaz, H. (1997). Uygulamalı Okul Yönetimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Yayınları.
Terzi, R. A. (2000). Örgüt Kültürü. Ankara:Nobel Yayıncılık.
Torenvlied, R. ve Velner, G. (1998). Informal Networks and Resistance to Organizational Change: The Introduction of Quality Standarts in a Transport Company. Computational&Mathematical Organization Theory, 4/2, 165-188.
Töremen, F. (2002). Eğitim Örgütlerinde Değişimin Engel ve Nedenleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1), 185-202.
Yalçın, A. (2002). Değişim Yönetimi. İstanbul: Nobel Kitabevi.
Yeniçeri, Ö. (2002). Örgütsel Değişmenin Yönetimi: Sorunlar, Yöntemler, Teknikler, Stratejiler ve Çözüm Yolları. Ankara: Nobel Yayınları.
Yücel, F. Ç. (2011). Örgütsel Değişim ve Örgütte Değişime Karşı Gelişen Direnci Kırma Politikaları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Vygotsky, L.S. (1978). Mind in society: The development of Higher Psychological Proccesses. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
