Gender stereotypes in primary school Turkish textbooks<p>İlkokul Türkçe ders kitaplarında toplumsal cinsiyet kalıp yargıları

Authors

Keywords:

Gender stereotype, primary school Turkish textbooks, document analysis, Toplumsal cinsiyet, ilkokul Türkçe ders kitapları, doküman incelemesi

Abstract

Gender involves socially loaded roles and responsibilities to men and women. Children begin to acquire information related to gender primarily within the family and then around the community. They spend   important and a big part of their time in school after commencement of the education life. One of the important tools transferring individuals the social values imposed sense of community in schools are the textbooks. However, some texts and images presented in textbooks that often seem to have no interest in gender can observe gender differences between individuals. This presented differences adopted by individuals leads to make sense of self, upload values on its own and transfer this experience and knowledge into his/her life. In this study the texts and images located in the primary school 1-4 grade Turkish textbooks which are the Ministry of Education State Books publications were analyzed in terms of gender stereotypes. Research data was collected by the document analysis which is one of the qualitative research approaches. The characters in the texts and images located in the Primary school Turkish textbooks were examined in terms of gender stereotypes and collected data were analyzed using content analysis. According to obtained results of the research it was seen that the gender stereotypes were taken place in the texts and the images of the Primary School Turkish Textbooks.

 

Özet

Toplumsal cinsiyet, kadın ve erkeğe sosyal olarak yüklenen rol ve sorumlulukları içermektedir. Çocuklar öncelikle aile içinde, sonrasında çevresinde ve toplumda cinsiyete yönelik bilgileri edinmeye başlarlar. Eğitim yaşamına başladıktan sonra ise zamanlarının önemli ve de büyük bir kısmını okulda geçirmektedirler. Okullarda, toplumun anlam yüklediği toplumsal değerleri bireylere aktaran önemli araçlardan birisi ise ders kitaplarıdır. Ancak ders kitaplarında sunulan ve çoğunlukla cinsiyetle ilgisi yokmuş gibi görünen bazı metinler ve resimler, bireyler arasında cinsiyet farklılığı gözetebilmektedir. Bu sunulan farklılıklar birey tarafından benimsenerek bireyin kendine ilişkin anlamlar çıkarmasına, değerler yüklemesine ve edindiği bu bilgileri yaşama aktarmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Devlet Kitapları yayınlarının İlkokul 1-4. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinler ve resimler toplumsal cinsiyet kalıp yargıları açısından incelenmiştir. Nitel araştırma yaklaşımın benimsendiği araştırmada veriler doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. İlkokul Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerdeki ve resimlerdeki karakterler toplumsal cinsiyet kalıp yargıları açısından incelenmiş ve toplanan veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda ilkokul Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerde ve görsellerde toplumsal cinsiyet kalıp yargılarının yer aldığı görülmüştür.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Author Biographies

Başak Kasa, İnönü University

Asst. Prof., Inonu University Faculty of Education Department of Basic Education Classroom Teaching Department

Birsen Şahan, Çukurova University

Ph.D., Cukurova University Institute of Social Sciences Department of Educational Sciences Department PDR

References

Akın, A. ve Demirel, S. (2003). Toplumsal cinsiyet kavramı ve sağlığa etkileri. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4), 73-82.

Atay, M. ve Danju, İ. (2012). Analysis of 1st grade and 5th grade textbooks and primary school students’ views about personal traits in gender role in society. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 47, 64 – 73.

Blumberg, R. L. (2008). The invisible obstacle to educational equality: Gender bias in textbooks. Prospects, 38, 345–361.

Crabb, P. B. ve Marciano, D. L. (2011). Representations of material culture and gender in award-winning children's books: A 20-year follow-up. Journal of Research in Childhood Education, 25, 390–398.

Crabb, P. B., ve Bielawski, D. (1994). The social representation of material culture and gender in children’s books. Sex Roles, 30, 69–79.

Dökmen, Z. Y. (2010). Toplumsal cinsiyet sosyal psikolojik açıklamalar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.

Evans, M. A. ve Saint-Aubin, J. (2005). What children are looking at during shared storybook reading. Psychological Science, 16, 913–920.

Fan, L., ve Kaeley, G. (2000). The influence of textbooks on teaching strategies. Mid-Western Educational Researcher, 13(4), 2–9.

Gümüşoğlu, F. (2008). Ders Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet. Toplum ve Demokrasi, 2(4), 39-50

Kırbaşoğlu Kılıç, L. K. ve Eyüp, B. (2011). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında ortaya çıkan toplumsal cinsiyet roller üzerine bir inceleme, ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(3), 129-148.

Maher, F. A. ve Ward, J. V. (2008). Gender and teaching. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc., Publishers.

MEB (2014a). İlköğretim Türkçe 1 ders ve öğrenci çalışma kitabı. 5. Baskı. MEB Devlet Kitapları.

MEB (2014b). İlköğretim Türkçe 2 ders ve öğrenci çalışma kitabı 1. kitap. 5. Baskı. MEB Devlet Kitapları.

MEB (2014c). İlköğretim Türkçe 2 ders ve öğrenci çalışma kitabı 2. kitap. 5. Baskı. MEB Devlet Kitapları.

MEB (2014d). İlköğretim Türkçe 3 ders ve öğrenci çalışma kitabı 1. kitap. 5. Baskı. MEB Devlet Kitapları.

MEB (2014e). İlköğretim Türkçe 3 ders ve öğrenci çalışma kitabı 2. kitap. 5. Baskı. MEB Devlet Kitapları.

MEB (2014f). İlköğretim Türkçe 4 ders kitabı. 5. Baskı. MEB Devlet Kitapları.

Merriam, S. B. (2013). Qualitative research a guide to design and ımplementation (Çev. Ed. S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.

Özbay, M. (2011). Anlama teknikleri I: Okuma eğitimi. Ankara: Öncü Basımevi.

Özkan, R. (2013). İlköğretim ders kitaplarında kadın figürü. The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (5), 617-631.

Rice, F. P. (2001). Human Development (4th eds). Prentice Hall. USA

Sanford, L. ve Donovan, M. E. (1999). Kadınlar ve benlik saygısı. (Çev: S. Kunt). Ankara: HYB.

Stromquist, N. P., Lee, M., ve Brock-Utne, B. (1998). The explicit and the hidden school curriculum. In N. P. Stromquist ve K. Monkman (Eds.), Women in the third world: An encyclopedia of contemporary issues (pp. 397–407). New York: Garland Publishing Inc.

Şeker, M. ve Dinçer, A. (2014). An analysis of gender stereotyping in english teaching course books. Çukurova University Faculty of Education Journal, 43(1), 90-98.

Şirvanlı Özen, D. (1992). Annenin çalışma durumu ve ebeveynin benimsediği cinsiyet rolü değişkenlerinin çocuğun cinsiyet özelliklerine ilişkin kalıpyargılarının gelişimine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Wortham, S.C. (2002). Early childhood curriculum: developmental bases for learning and teaching. 3rd Ed. USA: Pearson Education.

Yaylı, D. ve Kitiş Çınar, E. (2014). Ortaokul Türkçe ders kitapları görsellerinde toplumsal cinsiyet. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(5), 2075-2096.

Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Downloads

Published

2016-10-21

How to Cite

Kasa, B., & Şahan, B. (2016). Gender stereotypes in primary school Turkish textbooks&lt;p&gt;İlkokul Türkçe ders kitaplarında toplumsal cinsiyet kalıp yargıları. Journal of Human Sciences, 13(3), 4152–4167. Retrieved from https://j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/3968

Issue

Section

Education