The ecocentric and anthropocentric attitudes of preschool children related to different environments<p>Okul öncesi dönem çocukların farklı çevre konularına yönelik ekosantrik ve antroposentrik tutumları
Keywords:
, Preschool, environmental attitude, ecocentric, anthropocentric, urban, rural, Okul öncesi, çevresel tutum, ekosantrik, antroposentrik, kentsel, kırsalAbstract
The aim of the study is to define the attitudes of preschool children towards four different environmental subjects in terms of their habits of consumption, protection of environment, recycling-reusing and living habits and to analyze the reflection of residential area to the attitude towards the environment. In this study, where ecocentric and anthropocentric attitudes to the environment were examined, design of phenomenology was used as a method of qualitative research. The study group in the research is composed of 41 children living in the rural (n=20) and urban (n=21) areas. The data were collected by using the interview form of The Children’s Attitudes toward the Environment Scale-Preschool Version (CATES-PV). During data analysis, the qualitative and quantitative methods were used together. In this respect, descriptive analysis was used to identify the attitudes of children related to environmental issues, and Chi-square test for two variables was used to determine the reflection of residential area to the attitude towards the environment. As a result of the study, it was concluded that the environmental attitudes of children to their habits of consumption, recycling and living was ecocentric at first. However, when the reasons for such attitudes were examined, these children were observed to have anthropocentric attitudes mostly. It was also determined that the children mostly had an ecocentric attitude only in the sub-dimension of environment protection. Moreover, the residential area of the children, whether it was rural or urban,was not a significant variable in the differentiation of their attitudes towards the environment.
Özet
Araştırmanın amacı, okul öncesi eğitime devam eden çocukların tüketim alışkanlıkları, çevreyi koruma, geri dönüşüm-yeniden kullanım ve yaşam alışkanlıkları bakımından dört farklı çevresel konuya yönelik tutumlarının belirlenmesi ve yaşadıkları yerin çevreye yönelik tutuma yansımasının incelenmesidir. Çevreye yönelik tutumların ekosantrik ve antroposentrik bakış açısı çerçevesinde incelendiği bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu kırsal (n=20) ve kentsel (n=21) bölgelerde yaşayan toplam 41 çocuk oluşturmaktadır. Araştırma verileri The Children’s Attitudes toward the Environment Scale-Preschool Version (CATES-PV) görüşme formu aracılığıyla toplanmış ve verilerin analiz sürecinde nitel ve nicel analiz yöntemleri bir arada kullanılmıştır. Çocukların çevre konularına yönelik tutumlarını belirlemek için betimsel analiz kullanılırken; yaşanılan yerin çevreye yönelik tutumlar üzerindeki yansımasını belirlemek amacıyla İki Değişken için Kay-Kare Testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, çocukların tüketim alışkanlıkları, geri dönüşüm ve yaşam alışkanlıkları konularına ilişkin çevresel tutumlarının ilk bakışta ekosantrik olduğu ancak bu tutumlarının nedenleri incelendiğinde çoğunlukla antroposentrik tutuma sahip oldukları belirlenmiştir. Çocukların sadece çevreyi koruma alt boyutunda çoğunlukla ekosantrik tutuma sahip oldukları saptanmıştır. Ayrıca çocukların yaşadıkları yerin kentsel veya kırsal olmasının, çevreye yönelik tutumların farklılaşmasında önemli bir değişken olmadığı tespit edilmiştir.
Downloads
Metrics
References
Basile, C. G. (2000) Environmental Education as a Catalyst for Transfer of Learning in Young Children, The Journal of Environmental Education, 32(1), 21-27. doi:10.1080/00958960009598668
Bradley, J. C., Waliczek, T. M., & Zajicek, J. M. (1999). Relationship between environmental knowledge and environmental attitude of high school students. The Journal of Environmental Education, 30(3), 17-21. doi: 10.1080/00958969909601873
Can, A. (2013). Spss ile nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
Casey, P. J., & Scott, K. (2006). Environmental concern and behaviour in an Australian sample within an ecocentric–anthropocentric framework. Australian Journal of Psychology, 58(2), 57-67. doi:10.1080/00049530600730419
Cevher-Kalburan, F. N. (2009). “Çocuklar için çevresel tutum ölçeği” ile “yeni ekolojik paradigma ölçeği”nin geçerlik güvenirlik çalışması ve çevre eğitim programının etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Creswell, J. W. (2014). Nitel, nicel araştırma deseni ve karma yöntem yaklaşımları (Çev. Ed. SB Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
Çetin-Balcı, E. (2012). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. GEFAD / GUJGEF, 32 (2), 395-407.
Değirmenci, M. (2012). İlköğretim öğrencilerinin çevreye karşı tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi (Kayseri ili örneği). Journal of European Education, 2(2), 47-53.
Domka, L. (2004) Environmental Education at Pre-school. International Research in Geographical and Environmental Education, 13(3), 258-263, doi:10.1080/10382040408668520
Dunlap, R. E., & Van Liere, K. D. (1978). The “new environmental paradigm”.The journal of environmental education, 9(4), 10-19. doi:10.3200/JOEE.40.1.19-28
Ewert, A., Place, G. & Sibthorp, J. (2005). Early-Life Outdoor Experiences and an Individual's Environmental Attitudes. Leisure Sciences, 27(3), 225-239, doi: 10.1080/01490400590930853. doi: 10.1080/01490400590930853
Grodziéska-Jurczak, M., Stepska, A., Nieszporek, K. & Bryda, G. (2006) Perception of Environmental Problems Among Pre-school Children in Poland. International Research in Geographical and Environmental Education, 15(1), 62-76. doi: 10.2167/irgee187.0
Gülay, H. (2011). Reliability and validity studies of the Turkish version of the Children's Attitudes toward the Environment Scale-Preschool Version (CATES-PV) and the analysis of children's pro-environmental behaviors according to different variables. Asian Social Science, 7(10), 229-240. doi:10.5539/ass.v7n10p229
Gülay-Ogelman, H. (2012). Teaching preschool children about nature: A project to provide soil education for children in Turkey. Early Childhood Education Journal, 40(3), 177-185. doi:10.1007/s10643-012-0510-4
Güler, T. (2011). Çevre eğitimi. Okul öncesi dönemde fen eğitimi (2. Baskı). (Ed. B. Akman, G. Uyanık Balat, T. Güler) içinde (181-201). Ankara: Pegem Akademi.
Herrmann, P., Waxman, S. R., & Medin, D. L. (2010). Anthropocentrism is not the first step in children’s reasoning about the natural world. Proceedings of the National Academy of Sciences, 107(22), 9979-9984. doi:10.1073/pnas.1004440107.
Kabadayı, A. (2012). Training Turkish preschoolars to be conscious citizen environmentalists for sustainable communities. Energy Education Science And Technology Part B-Social And Educational Studies, 4(1), 77-86.
Kabadayı, A. (2016). Teachers’ metaphorical images on “counting jingle–it–playground” in children’s plays of Turkish culture Türk kültüründeki çocuk oyunlarında “saymaca-ebe-oyun alanı” üzerine öğretmen metaforları. Journal of Human Sciences, 13(2), 3252-3265.
Kahriman-Öztürk, D. (2010). Preschool children’s attitudes towards selected environmental issues. Doctoral dissertation, Middle East Technical University The Graduate School Of Social Sciences, Ankara.
Kahriman-Ozturk, D., Olgan, R., & Tuncer, G. (2012). A qualitative study on Turkish preschool children's environmental attitudes through ecocentrism and anthropocentrism. International Journal of Science Education, 34(4), 629-650. doi: 10.1080/09500693.2011.596228
Kesicioğlu, O. S., & Alisinanoğlu, F. (2009). 60-72 Aylık çocukların çevreye karşı tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 37-48.
Kidd, A. H. & Kidd, R. M. (1990). Social and environmental influences on children's attitudes toward pets. Psychological Reporfs, 67, 807-818.
Kortenkamp, K. V., & Moore, C. F. (2001). Ecocentrism and anthropocentrism: Moral reasoning about ecological commons dilemmas. Journal of Environmental Psychology, 21(3), 261-272. doi: 10.1006/jevp.2001.0205
Lupu, D., Norel, M., & Laurenţiu, A. R. (2013). What the Preschool Children Prefer: Computer, TV or Dynamic, Outdoor Activities?!. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 82, 7-11.
Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. S. Turan). İstanbul: Nobel.
Mete, A. & Filik İşçen, C. (2015). İlköğretim öğrencilerinin çevreye yönelik bilgi ve tutumlarına çevre koruma kulübü’nün etkisi. Turkish Studies, 10(11), 1145-1164. doi:10.7827/TurkishStudies.8688
Miles, M. B. & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis (2. Baskı). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Musser, L. M. & Diamond, K. E. (1999). The Children's Attitudes Toward the Environment Scale for Preschool Children. The Journal of Environmental Education, 30(2), 23-30, doi:10.1080/00958969909601867
Nalçacı, A., & Beldağ, A. (2012). İlköğretim 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin çevre tutumlarının belirlenmesi (Erzurum örneği). Eastern Geographical Review, 17(28), 141-154.
Ogelman, H. G. & Güngör, H. (2015). Türkiye’deki okul öncesi dönem çevre eğitimi çalışmalarının incelenmesi: 2000-2014 yılları arasındaki tezlerin ve makalelerin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 180-194.
Ogelman, H. G., Önder, A., Durkan, N. & Erol, A. (2015). Tipitop ve Arkadaşları ile Toprağı Tanıyoruz 6 İsimli Toprak Eğitimi Projesi’nin Etkisinin İncelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(2), 582-597.
Palmer, J. A., Grodzinska-Jurczak, M., & Suggate, J. (2003). Thinking about waste: Development of English and Polish children's understanding of concepts related to waste management. European Early Childhood Education Research Journal, 11(2), 117-139. doi:10.1080/13502930385209201
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Pegem.
Phenice, L. A., & Griffore, R. J. (2003). Young children and the natural world. Contemporary Issues in early childhood, 4(2), 167-171.
Robertson, J. S. (2008). Forming preschoolers ‘environmental attitude: lasting effects of early childhood environmental education. Doctoral dissertation, Royal Roads University, Victoria.
Soydan, S., & Samur, A. O. (2014). A comparative study on the environmental attitudes of 60–66-month-old children and their mothers. Mevlana International Journal of Education, 4(2), 27-36.
Stern, P. C., Dietz,T. & Kalof, L. (1993). Value orientations, gender, and environmental concern. Environment and Behavior, 25(5), 322-348. doi: 10.1177/0013916593255002
Taşkın, Ö. & Şahin, B. (2008). Çevre kavramı ve altı yaş okul öncesi çocuklar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(23), 1-12.
Thompson, S. C. G., & Barton, M. A. (1994). Ecocentric and anthropocentric attitudes toward the environment. Journal of environmental Psychology, 14(2), 149-157. doi: 10.1016/S0272-4944(05)80168-9
Tuncer, G., Sungur, S., Tekkaya, C., & Ertepinar, H. (2004). Environmental attitudes of the 6th grade students from rural and urban areas: a case a study for ankara. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26), 167-175.
Yalçın, B. (2013). Doğal çevreyi koruma programının okul öncesi dönem çocuklarının çevreye yönelik tutumlarına olan etkileri (Çanakkale il örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
Yaşar, M. C., İnal, G., Kaya, Ü. Ü., & Uyanık, Ö. (2012). Çocuk gözüyle tabiat anaya geri dönüş. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 30-40.
Yaşaroğlu, C. (2012). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinin çevreye yönelik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
Yıldırım, A. & Şimsek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yılmaz, M. (2015). Türkiye’de kırsal nüfusun değişimi ve ilere göre dağılımı (1980-2012). Doğu Coğrafya Dergisi, 20(33), 161-188. doi:10.17295/dcd.71070
Yılmaz Genç, M. M. & Özen Uyar, R. (2016). Resimli çocuk kitaplarının fene yönelik kavram, konu ve temalar açısından incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 46, XX-XX.
Zengin, U. & Kunt, H. (2013). Ortaokul öğrencilerinin ağaç ve çevreye yönelik tutumlarının incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(23), 155-165.
Wilson, R. A. (1996). Starting early: Environmental education during the early childhood years. ERIC Digest.
Wridt, P. J. (2004). An historical analysis of young people's use of public space, parks and playgrounds in New York City. Children Youth and Environments, 14(1), 86-106.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
