Determination of occupational health and safety practices and the level of perception of safety culture from the perspective of housekeeping personnel in hospitals<p>Hastanelerde kurum ev idaresi personeli perspektifinden iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının ve güvenlik kültürüne ilişkin algı düzeylerinin belirlenmesi
Keywords:
Occupational health and safety, safety culture, housekeeping personnel, cleaning personnel, occupational accident, İş sağlığı ve güvenliği, güvenlik kültürü, kurum ev idaresi personeli, temizlik personeli, iş kazalarıAbstract
This study was planned and conducted to determine the occupational health and safety practices and the level of perception of safety culture from the perspective of housekeeping personnel in hospitals. The population of the study consists of housekeeping personnel at 14 hospitals who accepted to participate in the study from all hospitals affiliated to the TR Ministry of Health and universities with more than 50 inpatient bed availability in Ankara city center apart from the hospitals specialized in certain fields, military hospitals and private hospitals within the boundaries of Ankara province. The proportional sampling method was used in the determination of the number of personnel to participate in the study from each hospital that agreed to participate in it and the study was carried out with 400 housekeeping personnel. A questionnaire form was prepared with 'Safety Culture Scale' and 'Employee Health and Safety Culture Scale' to collect the data in the study. The housekeeping personnel who have received education in the field of “health and safety at work” comes first among the personnel almost all of which have received in-service training. It was identified that 10,3 % of the personnel participating in the study had experienced occupational accidents. It was stated that 53,8 % of the housekeeping personnel who had experienced occupational accidents had these accidents while ‘collecting waste’, when the types of the accidents experienced by those who had had occupational accidents were examined, it was concluded that while the personnel ‘exposed to sharp object injuries’ took the first place. While a statistically significant difference (p<0,05) was found between the perception levels related to the ‘Safety Culture’ and ‘Employee Health and Safety Culture’ of the housekeeping personnel and the opinions of the personnel on the state of attaching importance to the applications related to health and safety at work by the hospital administration, the condition of receiving education on the use and maintenance of the equipment, accident protection and the use of cleaning products, there was no statistically significant difference (p>0,05) between gender, age, total service period, education level, marital status, service period at the hospital of employment, the condition of experiencing occupational accidents at the hospital of employment, the reason of the accident experienced, general opinions related to the reasons of occupational accidents, cleaning methods, the condition of receiving education on infection control, sanitation and personal hygiene.
Özet
Bu araştırma hastanelerde çalışan kurum ev idaresi personeli perspektifinden iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının ve güvenlik kültürüne ilişkin algı düzeylerinin belirlenmesi amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini Ankara il sınırları içinde bulunan 50 yatak kapasitesinin üzerindeki tüm T.C. Sağlık Bakanlığı’na ve üniversitelere bağlı çalışmayı kabul eden hastaneler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini, çalışmaya katılmayı kabul eden hastanelerden 400 kurum ev idaresi personeli oluşturmaktadır. Veri toplamak amacıyla “Güvenlik Kültürü Ölçeği” ile “Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Ölçeği” kullanılarak anket formu oluşturulmuştur. Kurum ev idaresi personelinin% 10,3’ ünün iş kazası geçirdiği belirlenmiştir. İş kazası geçiren personelin yarıdan biraz fazlası ‘atıkları toplarken’ kaza geçirmiş olup, geçirilen kaza tipleri arasında; ‘kesici delici alet yaralanmalarını’ belirtenler ilk sırada yer almaktadır. Kurum ev idaresi personelinin ‘Güvenlik Kültürü’ ile ‘Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Kültürü’ne ilişkin algı düzeyleri ile personelin hastane yönetiminin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili uygulamalarına önem verme durumuna ilişkin görüşleri, araç gereçlerin kullanımı ve bakımı, kazalardan korunma ve temizlik maddelerinin kullanımı konularına ilişkin eğitim alma durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık (p<0,05) bulunurken; cinsiyet, yaş, toplam hizmet yılı, öğrenim düzeyi, medeni durum, çalıştığı hastanedeki hizmet yılı, çalıştığı hastanede iş kazası geçirme durumu, geçirilen iş kazasının nedeni, genel olarak iş kazalarının nedenine ilişkin görüşleri, temizlik yöntemleri, enfeksiyon kontrolü ve sanitasyon ile kişisel hijyenle ilgili eğitim alma durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık (p>0,05) bulunmamıştır.
Downloads
Metrics
References
Akalp, G. & Yamankaradeniz, N. (2013). İşletmelerde Güvenlik Kültürünün Oluşumunda Yönetimin Rolü ve Önemi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 3(2), 96-109.
Aktay, N. (2011). İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi ile İş Güvenliği Kültürü Arasındaki İlişki. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı, İstanbul.
Anderson, C. J. & Gerbing, W. D. (1984). The Effect of Sampling Error on Convergence, Improper Solutions and Goodness-of-fit Indices for Maximum Likelihood Confirmatory Factor Analysis. Psychometrika, 49, 155-173.
Aytaç, S. (2011). İş Kazalarını Önlemede Güvenlik Kültürünün Önemi. Türk Metal Dergisi, 147, 1-8.
Balkır, Z. G. (2012). İş Sağlığı ve Güvenliği Hakkının Korunması: İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Organizasyonu. Sosyal Güvenlik Dergisi, 2(1), 56-91.
Bilir, N. & Yıldız, A. N. (2014). İş Sağlığı ve Güvenliği. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Bolubay, Ö. & Türkay, M. (2013). Akdeniz Üniversitesi Hastanesi’nde Çalışan Hemşire ve Ev İdaresi Personelinin İş Kazası Geçirme Durumlarının İncelenmesi. VII. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kongresi, 18-20 Nisan 2013, Adana.
Bostancı, Y. (2011). İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Yükümlülüklerini Yerine Getirmemesi ve Yaptırımları. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12(1-2), 67-86.
Camkurt, M. Z. (2013). Çalışanların Kişisel Özelliklerinin İş Kazalarının Meydana Gelmesi Üzerindeki Etkisi. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 24(6)/ 25(1-2), 70-101.
Cole, A. D. (1987). Utility of Confirmatory Factor Analysis in Test Validation Research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55, 1019-1031.
Cox, J. S. & Cheyne, J. T. A. (2000). Assessing Safety Culture in Offshore Environments. Safety Science, 34, 111-129.
Çamözü, E. & Kitiş, Y. (2011). Hastane Temizlik Hizmetleri Personelinin Tıbbi Atıkların Toplanması, Taşınması ve Depolanması İle İlgili Bilgi ve Uygulamalarının Belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin,10(6), 631-640.
Demirbilek, T. (2005). İş Güvenliği Kültürü. İzmir: Legal Yayıncılık.
Demirbilek, T. & Çakır,Ö. (2008). Kişisel Koruyucu Donanım Kullanımını Etkileyen Bireysel ve Örgütsel Değişkenler. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 173-191.
Dikmen Uğraş, A., Medeni, V., Uslu, İ., Aycan, S. (2014). Ankara’da Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Sağlık Personelinin Geçirdiğini İfade Ettiği İş Kazalarının Değerlendirilmesi. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 22-29.
Erdem, Y. & Talas, M.S. (2006). Blunt and Penetrating Object Injuries in Housekeepers Working in a Turkish University Hospital. American Journal of Infection Control, 34(4), 208-214.
Erkal, S. & Coşkuner, S. (2010). Bir Hastanede Çalışan Ev İdaresi Personelinin İş Kazası Geçirme Durumunun ve Kazalardan Korunmak İçin Aldıkları Önlemlerin İncelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 13(1), 46-61.
Gemalmaz, A. (2009). Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Görev Yapan Temizlik Personelinin Kurumda Çalıştıkları Süre Boyunca İş Kazası Geçirme Durumları ve Son Kaza-Yaralanmaya Ait Özelliklerin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Hu, Li-tze. & Bentler, M. P. (1999). Cutoff Criteria for Fit Indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1-55.
ILO (1998) http://laborsta.ilo.org/applv8/data/c8e.html Erişim Tarihi: 03.01.2016.
International Labour Conference [ILO]. (2009). ILO Standards On Occupational Safety And Health: Promoting A Safe And Healthy Working Environment, Report III, Geneva.
Keleş, R. (2004). İş Sağlığı ve İş Güvenliği Kavramı ve Kavramla İlgili Yeni Perspektifler. İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 22.
Kılkış, İ. & Demir, S. (2012). İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Verme Yükümlülüğü Üzerine Bir İnceleme. Çalışma İlişkileri Dergisi, 3(1), 23-47.
Köse, Ş., Gül, S., Ersan, G., vd. (2011). Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Çalışan Temizlik Personellerinin Hastane İnfeksiyonları ve Temizliği Konusundaki Eğitiminin Değerlendirilmesi. Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi, 21 (2), 85-90.
Kurt, A. Ö., Harmanoğulları Üçeş, L., Ekinci, Ö. & Ersöz, G. (2015). Bir Üniversite Hastanesi Temizlik Çalışanlarının Biyolojik Riskler Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Davranışları. VIII. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kongresi, 16-18 Nisan 2015, Adana. Poster Bildiri.
Özkılıç, Ö. (2005). İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemleri ve Risk Değerlendirme Metodolojileri, TİSK Yayınları, İstanbul: Ajans-Türk.
Sarı N. D., Fincancı, M., Soysal, F.H., Demirkıran, N.,Koyuncu, S.,Özgün, Ö. (2014). Delici Kesici Alet Yaralanmalarının Bildirim Sıklığı Neyin Göstergesi?. Med Bull Haseki; 52, 98-102.
Şafak, Ş. & Erkal, S. (2011). Kurumlarda Ev İdaresi. Ankara: Detay Yayıncılık.
Terzi, Ö., Aker, S., Terzi, Ö., Sünter, A. T. & Pekşen, Y. (2009). Hastane Temizlik Elemanları ve Mesleki Enfeksiyon Riski: Bilgi ve Davranışlar Üzerine Bir Çalışma. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 16(1), 7-12.
Toraman, A.R., Battal, F., Öztürk, K. & Akcin, B. (2011). Sharps Injury Prevention for Hospital Workers. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics (JOSE), 17(4), 455–461.
Uçkun, C. G., Yüksel, A., Demir, B. & Yüksel, İ. (2013). Kurumsal İtibarın Artırılmasında İş Sağlığı ve Güvenliği Kültürünün Rolü İle Meslek Yüksekokullarında Bulunan İş Güvenliği Uzmanlığı Programının Analizi. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi, 1(2), 57-67.
Yılmaz, V. & Çelik, H. E. (2009). Lisrel ile Yapısal Eşitlik Modellemesi-I: Temel Kavramlar, Uygulamalar, Programlama. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Yoldaş, Ö., Bulut, A., Ertürk, E., Çelik, D., Karakaşoğlu, Ü., Altındiş, M. (2014). Sağlık Çalışanlarında Enfekte Kan ve Vücut Sıvılarına Maruziyet Riskinin Belirlenmesi. Kocatepe Tıp Dergisi, 15(3), 297-300.
Yorgun, S. & Atasoy, A. (2013). Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Kültürü Ölçeği Geliştirme Çalışması ve Uygulamaları. U. Beylik & Ö. Öndere (Ed.), 3. Ulusal Sağlıkta Kalite ve Güvenlik Ödülleri Kitabı İçinde (s.17-32), Ankara.
Yüksel, Ö. (2003). İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
Williamson, M. A., Feyer, A-M., Cairns, D. & Biancotti, D. (1997). The Development of a Measure of Safety Climate: The Role of Safety Perceptions and Attitudes, Safety Science, 25(1-3), 15-27.
Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. (2012) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120630-1.htm. Erişim Tarihi: 12.11.2015.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.