Label reading habits and views on genetically modified organisms of adults during food shopping<p>Erişkinlerin gıda alışverişi sırasında etiket okuma alışkanlıkları ve genetiği değiştirilmiş organizmalar konusundaki görüşleri
Keywords:
Foood label, food labelling, Genetically modified organism, consumer, risk perseption. Gıda etiketi, etiket okuma, Genetiği değiştirilmiş organizmalar, tüketici, risk algısı.Abstract
Food label makes it possible to use the rights training, access to information, selection for consumer. It is possible to eat healthy by having more information on food labels. This study was planned to determine food label reading habit and the views on GMOs of adults. The population of the research consists of adults who shpping at supermarket in Manisa. The sample was 658 people (n=658). The descriptive and cross-sectional survey was done October between and December 2014. The data collection form includes socio-demographic information, opinions on label reading and GMOs. It was found that 80.1% of respondents' source of information on GMOs is the media.
It was found that socio-demographical characteristics of the participants affected food labels reading habits and views on GMOs. It was found that most of respondents that disagreed in production with genetically modified seeds in Turkey is correct. Furthermore most of respondents thought that did not comply with the ban which prevents entry of genetically modified foods to Turkey and did not make necessary checks in there. The results of this study show that adults are not having much knowledge about GMOs and risk perseption scale on GMOs is great. the media has the bigggest effect about GMOs. This study once again showed the need for the educational role of the public health nurse in terms of community nutrition.
Extended English abstract is in the end of PDF (TURKISH) file.Özet
Gıda etiketi tüketicinin bilgi edinme, eğitilme, seçme hakkını kullanmasını mümkün kılar. Gıda etiketleri hakkında daha fazla bilgiye sahip olarak sağlıklı beslenmek mümkündür. Çalışma erişkinlerin gıda etiketi okuma alışkanlığı ve GDO konusundaki görüşlerinin belirlenmesi amacıyla planlanmıştır. Araştırmanın evrenini Manisa il merkezinde bulunan süpermarketlerden alışveriş yapan erişkinler oluşturmuştur. Örneklem ise 568 kişidir (n=658). Tanımlayıcı-kesitsel tipteki çalışmanın verileri Ekim-Aralık 2014 tarihleri arasında toplanmıştır. Veriler GDO’ ya ilişkin soruların olduğu form ve sosyo-demografik bilgi formu kullanılarak toplanmıştır. GDO’ ya ilişkin bilgiye ulaşmada en sık kullanılan kaynak medyadır (%80.1).
Katılımcıların sosyo-demografik özelliklerinin etiket okuma alışkanlığı ve GDO’ ya ilişkin görüşlerini etkilediği bulunmuştur. Katılımcıların çoğu Türkiye’de GD tohumlarla üretim yapılmasını doğru bulmadığını, Türkiye’de GDO’ lu gıda girişini engelleyen yasağa uyulmadığını ve gerekli kontrollerin yapılmadığını düşünmektedir. Çalışma sonuçlarına göre erişkinler GDO hakkında pek fazla bilgi sahibi değildir ve medya en büyük etkiye sahiptir. Katılımcıların GDO risk algısı yüksektir. Bu çalışma toplum beslenmesi açısından halk sağlığı hemşiresinin eğitici rolüne olan ihtiyacı bir kez daha gözler önüne sermiştir.
Downloads
Metrics
References
Aksulu, İ. (1996). Ambalajlı gıda ürünlerinde etiketin önemi ve tüketici duyarlılığı. Pazarlama Dünyası Dergisi. 10 (57), 2-9.
Akyüz, HE., Akyüz, M. (2012). Determination of Knowledge on the Academic Staff Concerning Genetically Modified Organisms (GMOs). Hacettepe J. Biol. & Chem, 40 (4), 377-383.
Artemis, D., Arvanitoyannis, I. (2009). Health Risks of Genetically Modified Foods. Critical Reviews Food Science and Nutrition, 49(2).
Aygen, FG. (2012). Tüketicilerin Besin Etiketi İncelenmesi Konusundaki Tutum ve Davranışları. İşletme Araştırmaları Dergisi, 4(3), 28-54.
Bawa, AS., Anilakumar, KR. (2013). Genetically modified foods: safety, risks and public concerns a review. J Food Sci Technol, 50(6),1035–1046.
Biyogüvenlik Kurulu Kararı. (2015). Erişim tarihi: 07.07.2017, Erişim adresi, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/07/20150716-25.htm.
Cannoosamy, K., Pugo-Gunsam, P., & Jeewon, R. (2014). Consumer knowledge and attitudes toward nutritional labels. Journal of nutrition education and behavior, 46(5), 334-340.
Christoph, IB., Bruhn, M., Roosen, J. (2008). Knowledge, attitudes towards and acceptability of genetic modification in Germany. Appetite, 51, 58–68.
Çelik, M. (2010). Tokat İlinde Gıda Alışverişi Esnasında Halkın Etiket Okuma Alışkanlığının Saptanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Aile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi Bilim Dalı, Ankara.
Çelik, V., & Balık, D. T. (2016). Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (Gdo)/Genetıcally Modıfıed Organısms (Gmo). Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 23(1-2).
Demir, A., Pala, A. (2007). Genetiği değiştirilmiş organizmalara toplumun bakış açısı. Hayvansal Üretim Dergisi, 48 (1), 33-43.
Erdoğan, İ. (2013). Dördüncü güç medyadan beşinci güç internete: Demokratik bir dönüşüm mü yaşanıyor? Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 8(1).
Ergin, I., Gürsoy, ŞT., Öcek, ZA., Çiçeklioğlu, M. (2008). Sağlık meslek yüksekokulu öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalara dair bilgi tutum ve davranışları. TSK Hekimlik Bülteni, 7(6),503-508.
Ergin, I., Karababa, AO. (2011). Genetiği değiştirilmiş organizmalar: Sağlığa zararlarını kanıtlamak neden zor? Sorunlar ve riskin ipuçları. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 9(2),113-122.
Fernandez-Cornejo, J., Caswell, M. (2006).The first decade of genetically engineered crops in the United States. Economic Research Service /USDA, EIB, 11.
Food safety. Erişim tarihi: 07.07.2017, Erişim adresi, http://www.who.int/foodsafety/areas_work/food-technology/faq-genetically-modified-food/en
Frewer, L. J., Miles, S., & Marsh, R. (2002). The media and genetically modified foods: evidence in support of social amplification of risk. Risk analysis, 22(4), 701-711.
Genetically modified. Erişim tarihi: 07.07.2017 Erişim adresi, http://www.who.int/topics/food_genetically_modified/en/
Grimsrud, KM., McCluskey, JJ., Loureiro, LM., Wahl, IT. (2004). Consumer attitudes toward genetically modified food in Norway. Journal of Agricultural Economics, 55, 75–90.
Gün, İ., Orhan, H. (2011). Süt ve Ürünleri Tüketicilerinin Etiket Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 45-51.
Güneş, F. E., Aktaç, Ş., & Korkmaz, B. İ. O. (2014). Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum ve Davranışları. Akademik Gıda, 12(3), 30-37.
Halford, NG., Shewry, PR. (2000) Genetically modified crops: methodology, benefits, regulation and public concerns. Bntish Medical Bulleti, 56 (1), 62-73.
Halk GDO' yu yemiyor. (2012). Erişim tarihi: 07.07.2017, Erişim adresi, http://www.greenpeace.org/turkey/tr/campaigns/tarim-ve-gdo/halk-gdoyu-yemiyor.
Hıdıroğlu, S., Önsüz, MF., Kalafat, CE., Karavuş, M. (2013). Ümraniye İlçesinde 1. Basamakta Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Hastaların Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları. Fırat Tıp Dergisi, 18(3), 176-181.
Hudson, J., Caplanova, A., Novak, M. (2015). Public attitudes to GM foods. The balancing of risks and gains. Appetite, 92, 303–313.
Institute for Responsible Technology. State of The Science on the health risks GM foods. (2008). Erişim tarihi: 07.07.2017, Erişim adresi, http://responsibletechnology.org/gmo-education/health-risks/
Jacobs, S. A., de Beer, H., & Larney, M. (2010). Adult consumers’ understanding and use of information on food labels: a study among consumers living in the Potchefstroom and Klerksdorp regions, South Africa. Public health nutrition, 14(3), 510-522.
Kavas, G., Kınık, Ö. (2000). Gıdaların etiketlenmesi ve etiket standartlarına uygunluğunun incelenmesi. Gıda-Ekim, 25.
Kaynar, P. (2009). Genetik Olarak Değiştirilmiş Organizmalar (GDO)’a Genel Bir Bakış. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 177.
Koçak, N., Türker, T., Kılıç, S., Hasde, M. (2010). Tıp fakültesi öğrencileri¬nin genetiği değiştirilmiş organizmalar hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 52,198-204.
Kulaç, İ., Ağırdil, Y., Yakın, M. (2006) Soframızdaki tatlı dert, genetiği değiştirilmiş organizmalar ve halk sağlığına olan etkileri. Türk Biyokimya Dergisi, 31(3), 151-155.
Labelling requirement. Erişim tarihi: 07.07.2017, Erişim adresi, http://www.fao.org/food/food-safety-quality/gm-foods-platform/graph/labelling-requirement/en/
Örücü, E., Tavşancı, S. (2001). Gıda ürünlerinde tüketicinin satın alma eğilimini etkileyen faktörler ve ambalajlama. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 3(13).
Özgül, E., Aksulu, İ. (2006). Ambalajlı Gıda Ürünlerinde Tüketicilerin Etiket Duyarlılığındaki Değişimler. Ege Akademik Bakış Dergisi, 6 (1), 1–10.
Öztürk, S., Şahin, SA., Tüfekci, FG. (2014). Annelerin genetiği değiştirilmiş organizmalara yönelik bilgi durumları ve tutumları. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Dergisi, 4(2), 117-122.
Price Look Up Code. Erişim tarihi: 07.07.2017, Erişim adresi, https://en.wikipedia.org/wiki/Price_look-up_code
Schlapfer, F. (2008). Determinants of voter support for a five-year ban on the cultivation of genetically modified crops in Switzerland. Journal of Agricultural Economics, 59, 421–435.
Sebastian-Ponce, MI., Sanz-Valero, J., Wanden-Berghe, C. (2014). Consumer reaction to information on the labels of genetically modified food. Rev Saude Publica, 48(1), 154-169.
Topalak, İ. (2014). Dünyada Gıda Terörü İçinde: Gıdaları Denetleme Mekanizması Tüm Dünyada Sağlıklı Çalışmıyor. Ataç yayınları. s: 64.
Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği. (2011). Erişim tarihi: 03.07.2016, erişim adresi, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/12/20111229M3-7.htm
World Health Organization. (2005). Rısk Of GMOs And Gm Foods To Human Health and The Envıronment. In: Modern food biotechnology, human health and development: an evidence-based study. 11-19.
Worldmeters. Erişim tarihi: 07.07.2017, Erişim adresi, http://www.worldometers.info/tr/.
Yang, YT., Chen B. (2016). Governing GMOs in the USA: science, law and public health. J Sci Food Agric, 96, 1851–1855.
Downloads
Additional Files
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
