Analysis of various variables including social support and marital adjustment as predictors of job satisfaction for nurses<p>Hemşirelerin iş doyumlarının yordayıcısı olarak sosyal destek, evlilik uyumu ve bazı değişkenler açısından incelenmesi
Keywords:
Nursing, job satisfaction, marital adjustment, family support, friend support, Hemşirelik, iş doyumu, evlilik uyumu, aile destek, arkadaş destekAbstract
This study aimed to determine how some variables including social support, marital harmony, gender, age, age at marriage, duration of marriage, partner’s job status, number of children, marriage type, income level, and responsibility sharing for housework and child care can predict nurses’ job satisfaction. The study was carried out with nurses, who worked at Ondokuz Mayıs University Faculty of Medicine and had been married for at least one year depending on their willingness for participation. In conclusion, a total of 406 married nurses- 280 (69%) females and 126 (31%) males- were included in the study sample. For data collection, we used the Minnesota Job Satisfaction Scale to determine participants’ job satisfaction; the Marital Adjustment Test to determine the level of adjustment in marriage; the Family and Friends Support Scale to determine the perceived level of support from family and friends and, last but not the least, the Personal Information Form developed by the authors to obtain information on other predictive variables. As the study data did not show normal distribution, we used the non-parametric Mann Whitney U test and Kruskal - Wallis H test for analyses. The predictive variables of marital adjustment were evaluated using the Linear Regression Analysis. While the Spearman correlation analysis was used to determine the correlation between scales, the Cronbach’s Alpha was used to estimate the reliability of the tests. Ultimately, gender, age, duration of marriage, income level, housework, responsibility for child care and marriage type were found to have a significant predictive role on marital adjustment of nurses. Moreover, the regression model aiming to express nurses’ marital adjustment through job satisfaction and perceived support from family and friends yielded significant results.
Özet
Bu çalışmada sosyal destek, evlilik uyumu ile cinsiyet, yaş, evlenme yaşı, evlilik süresi, eşin çalışma durumu, çocuk sayısı, evlenme şekli, gelir durumu, ev işlerini yapma, çocukların bakım sorumlulukları gibi değişkenlerin hemşirelerin iş doyumlarını ne ölçüde yordadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde çalışan ve en az bir yıldır evli olan araştırmaya katılmaya gönüllü olan hemşireler dâhil olmuştur. Çalışma kapsamına 280’i (%69) kadın, 126’sı (%31) erkek olmak üzere toplam 406 evli hemşire çalışma grubu olarak alınmıştır. Veri toplama araçları olarak, bireylerin iş doyumlarını belirleyebilmek için Minnesota İş Doyum Ölçeği, evlilik uyum düzeylerini belirleyebilmek için Evlilikte Uyum Ölçeği, algılanan aile ve arkadaş destek düzeyini belirleyebilmek için Aile ve Arkadaş Destek Ölçeği ile yordayıcı diğer değişkenlere ilişkin bilgi elde etmek için de araştırmacılar tarafından geliştirilmiş olan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Veriler normal dağılım göstermediğinden analizlerde parametrik olmayan yöntemlerden Mann Whitney U ve Kruskal - Wallis H testi kullanılmıştır. Evlilik uyumunu yordayan değişkenler lineer regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. Ölçekler arasındaki korelasyon Spearman korelasyon analizi ile ölçeğin güvenilirliği Cronbach Alfa ile incelenmiştir. Sonuç olarak hemşirelerin evlilik uyumunu, cinsiyet, yaş, evlilik süresi, eşin çalışma durumu, gelir durumu, ev işlerini yapma şekli, çocuğun bakım sorumluluğunu alma ve evlenme şeklini manidar olarak yordadığı bulunmuştur. Yine açıklanan sonuçlara hemşirelerin evlilik uyumunu, iş doyumu, algılanan aile ve arkadaş destek ile açıklanmaya çalışılan regresyon modeli anlamlı sonuçlandığı saptanmıştır.
Downloads
Metrics
References
Akar, H. (2005). Psikiyatrik yardım talebi olanlar ile yardım talebi olmayan ve boşanma aşamasında olan çiftlerde çift uyumu ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Hastanesi.
Akbaş, M. (2008). Endüstri meslek liselerinde görev yapan öğretmenlerin evlilik uyumları ile öğretmenlik tutumları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ardahan, M. (2005). Sosyal destek ve hemşirelik. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(2), 68-75.
Arslan, M. (2012). İş-aile ve aile-iş çatışmalarının kadın çalışanların iş doyumları üzerindeki etkisi. Birey ve Toplum, 2(3), 99-113.
Aydınlı, E. ve Tutarel-Kuşlak, Ş. (2009). Evlilik uyumunun cinsiyet, evlenme yaşı, evlilik süresi, eğitim düzeyi, yerleşim yeri ve çocuk sayısı değişkenleri yönünden araştırılması. V. Ulusal Aile ve Evlilik Terapileri Kongresi. Istanbul.
Baycan, F. A. (1985). Farklı gruplarda çalışan kişilerde il doyumunun bazı yönlerinin analizi. Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler. Enstitüsü.
Bedük, A. (2005). Türkiye’de çalışan kadın ve kadın girişimciliği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 3(12), 106-117.
Bir Aktürk, E. (2006). Marital satisfaction ın turkish remarried families: comparison among marital status, effect of stepchildren, and contributing factors. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Canel, A. N. (2007). Ailede problem çözme, evlilik doyumu ve örnek bir grup çalışmasının sınanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Çam, O., & Yıldırım, S. (2010). Hemşirelerde iş doyumu ve etkileyen faktörler. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 2(1), 64-70.
Çapri, B. ve Gökçakan, Z. (2012). Eş tükenmişliğinin yordanmasında cinsiyet farklılıkları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 35-53.
Çavuş, Ş. ve Abdıldaev, M. (2014). Kırgızistan devlet üniversitelerinde çalışan öğretim elemanlarının iş doyumu. Turkish Journal of Education, 3(3), 11-24.
Çelik, M. (2006). Evlilik doyum ölçeği geliştirme çalışması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çetin, B. T. (2010). Evlilik doyumunun bazı değişkenlere göre yordanması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çınar, L. (2008). Evlilik doyumu: Cinsiyet rolleri ve yardım arama tutumu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi. Sosyal Bilimler. Enstitüsü.
Çimen, E. Ş. (2007). Görücü usulü ve anlaşarak evlenen bireylerin çeşitli sosyal psikolojik faktörler yönünden karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çopur, Z. ve Şafak, Ş. (2003). Ailede gelirin kullanımına ilişkin karşılaşılan problemlerin incelenmesi. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 2(6), 7-14.
Derin, N. (2007). Devlet hastanelerinde çalışan sağlık personelinin iş doyum düzeyleri ve etkileyen faktörler. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Erbil, N. ve Bostan, Ö. (2004). Ebe ve hemşirelerde iş doyumu, benlik saygısı ve etkileyen faktörler. Atatürk Üniversitesi. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(3), 56-66.
Freeston, M. H. ve Plechaty, M. (1997). Reconsideration of of the locke - wallace marital adjustment test:Is it still relevant fort he 1990’s? Psychological Reports, 81, 419 - 434.
Gümüş, H. (2015). Evli bireylerin sosyal destek düzeyleri ile yaşam doyumları ve problem çözme becerileri arasındaki ilişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 150-162.
Günay, S. (2007). Evlilik çatışması, nedensellik-soruınlulukyüklemeleri, eşlerin evlilik ilişkisinden sağladıkları genel doyuma ilişkin görüşleri ve evliliğe ilişkin değerlendirmeler arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Hamamcı, Z. (2005). Dysfunctional relationship belief in marital satisfaction and adjustment. Social Behavior and Personality- International Journal. 33, 313-328.
Houseknecht, S. K. ve Macke, A. S. (1991). Combining marriage and career: The marital adjustment of professional women. Journal of Marriage and The Family, 43, 651-661.
Kaner, S. (2010). Yenilenmiş ana-baba sosyal destek ölçeğinin psikometrik özellikleri. Eğitim ve Bilim, 35 (157), 15-29.
Kaya, N., Turan, N., & Öztürk, A. (2011). Türkiye’de erkek hemşire imgesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 16-30.
Küçükyılmaz, Ü., Gök-Özer, F. ve Taşçı, K. D. (2006). Devlet hastanesinde çalışan hemşirelerin iş doyum düzeylerinin belirlenmesi. Hemşirelik Forumu, 37-46.
Latham, C. L., Hogan, M. ve Ringl, K. (2008). Nurses supporting nurses, creating a mentoring program foe staff nurses to improve to workforce environment. Nursing Administration Quarterly, 32(1), 27-39.
Locke, H. J. ve Wallace, K. M. (1959). Short marital - adjustment and prediction tests: Their reliability and validity . Marriage and Family Living, 21, 251 - 255.
Nazlı, S. (2011). Aile danışmanlığı. Ankara: Anı yayıncılık.
Özabacı, N., Gamsız, Ö., Şeyma, B. B., Altınok, A., Dursun, A., Sandıkçı, Ç., Altunbaş, T. ve Ağcagi, Y. (2015). Boşanmış kadınların umutsuzluk düzeyleri ve sosyal destek alma durumları. International Journal of Human Sciences, 12(1), 456-479.
Özata, M., Aslan, Ş. ve Arslaner, Ş. (2007). Kamu ve özel sektöre ait hastanelerde çalışan hemşirelerin iş doyumunun değerlendirilmesi. Antalya : V. Ulusal Sağlık Kuruluşları Yönetimi Kongresi Bilimsel Kitabı.
Özçınar, M. (2005). Asistan doktorlarda burnout sendromu. Yayınlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi, Dr. Lütfü Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği.
Sarı, S. (2011). Çalışanların kişilik özellikleri ile iş doyumu arasındaki ilişkiler bankacılık sektörü Antalya örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Seren İntepeler, Ş., Güneş, N., Bengü, N. ve Yılmazmış, F. (2014). Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin iş doyumu ve kurumsal bağlılıklarındaki değişim, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 7(1), 2-6.
Sun, H. Ö. (2002). İş doyumu üzerine bir araştırma. Ankara : Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü.
Şahin, İ. (1999). “İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin iş doyum düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Şendil, G. ve Korkut, Y. (2008). Evli çiftlerdeki çift uyumu v e evlilik çatışmasının demografik özellikler açısından incelenmesi. Psikoloji Çalışmaları, 28, 15-34.
Şener, A. ve Terzioğlu, G. (2008). Arkadaşlık ilişkilerinin evlilik uyumu üzerindeki etkisinin incelenmesi. Hacettepe ÜniversitesiSosyolojik Araştırmalar Dergisi, 1, 1-15.
Tambağ, H., Can, R., Kahraman, Y. ve Şahpolat, M. (2015). Hemşirelerin çalışma ortamlarının iş doyumu üzerine etkisi. Bakırköy Tıp Dergisi, 11, 143-149.
Tanrıverdi, L. (2008). İlköğretim müfettişlerinin iş tatmini ile tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi (İstanbul İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tekingündüz, S., Kurtuldu, A. ve Eğilmez, Ç. (2016). Sosyal destek, işe yabancılaşma ve iş stresinin işgören performansı üzerindeki etkisinin incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 13 (1), 683-694. doi:10.14687/ijhs.v13i1.3512
Tilev, S. ve Beydağ, K. D. (2014). Hemşirelerin iş doyum düzeyleri. Sağlık Ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(1), 140-147.
Turan, M. (1997). Erzurum’daki evli çiftlerin evlilik ilişkilerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tutarel-Kışlak, Ş. (1999). Evlilikte uyum ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması. 3P Dergisi, 7(1), 50-57.
Yalçın, H. (2014). Evlilik uyumu ile sosyo-demografik özellikler arasındaki ilişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 250-261.
Yekenkunrul, D. (2011). Gebelikte bulantı kusma, evlilik uyumu ve eş ilişkisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Yeşiltepe, S. S., & Çelik, M. (2014). Öğretmenlerin evlilik uyumlarının psikolojik iyi olma ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 13(3), 992-1013.
Yılmaz, A. (2001). Eşler arasındaki uyum: kuramsal yaklaşımlar ve görgül çalışmalar. Aile ve Toplum Dergisi, 1(4), 1-10.
Yıldırım, İ. (1997). Algılanan sosyal destek ölçeğinin geliştirilmesi güvenirliği ve geçerliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 81-87.
Yıldırım, İ. (2004). Algılanan sosyal destek ölçeğinin revizyonu. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 17, 221-236.
Yıldız, M. A. ve Çevik Büyükşahin, G. (2016). Evli bireylerin evlilik doyumlarının ve yaşam doyumlarının incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 13(1), 227-242.
doi:10.14687/ijhs.v13i1.3417
Yüksel, İ. (2005). İş-aile çatışmasının kariyer tatmini ve iş davranışları ile ilişkisi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 301-314.
Weiss, D. J., Dawıs, R. V., England, G. W., ve Lofquıst, L. H. (1967) Manual for The Minnesota Satisfaction Questionnaire (Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation, No. 22, Minneapolis: University of Minnesota.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.