Examination of the quality of life according to the physical activity status of parents who have disabled individual<p>Engelli bireye sahip ebeveynlerin fiziksel aktivite durumlarına göre yaşam kalitelerinin incelenmesi
Keywords:
Quality of life, parents, disabled individual, physical activity, Yaşam kalitesi, ebeveyn, engelli birey, fiziksel aktiviteAbstract
In this research it was aimed to examine of the quality of life according to physical activity status of parents who have disabled individual. In the study using the descriptive survey model, convenience sampling was used for the creation of the sample. The parents of 164 disabled individuals(132 mother; =40,5±8,90) ve 32 father; =46,21±9,74) who attended to various special education institutions in Sakarya province participated in the research. The children of the participating families have autism, mental, visual, hearing and physical disabilities. In this study, a Family Information Form, which was prepared by the researcher, was used to reach the demographic informations of parents. With the aim of measuring the quality of life in parents, World Health Organization Quality of Life-Bref Form (WHOQOL-BREF), which was adopted to Turkish by Eser and his friends (1999) and for measuring the level of physical activity of parents, International Physical Activity Questionnaire-Short Form (IPAQ), which was adoped to Turkish by Öztürk (2005) were used in the study. All data were collected by face-to-face interview technique. WHOQOL-BREF scale consists of 5 sub-dimensions including the physical area, psychological area, social area, environmental area and environmental TR area created by adding a question in Turkish adaptation and 27 questions. The Cronbach's alpha coefficient of physical area subscale is .77., psychological area subscale is .71, social area is .61, environmental area is .81 and environmental area Turkey is .78. IPAQ self-administered 'last 7 days' short form was used in this study. The form provides information on time spent on walking, moderate-severe and violent activities. The calculation of the total score of the short form is based on the sum of time (minutes) and frequency (days) (Öztürk, 2005). After the descriptive statistical processes had been applied in the analysis of datas, an independent t-test and chi-square test to detect from which groups the differences between the groups originate. Data was evaluated by using SPSS for Windows 15 software.
As a result, the fact that the quality of life parents who have disabled individual and doing sport was found to be at a higher level of those who have individual but not doing sport. In addition to this doing sport was detected to increase the quality of life parents who have a disabled individual. As a result, it is thought that the parents of physically active parents have higher quality of life and physical activity levels and as a result they will provide a better and healthier life for their children.Their families are thought to be the first step in raising awareness and guiding them in order to enable them to live as healthy families and to raise healthy individuals.
Özet
Bu araştırmada, engelli bireye sahip ebeveynlerin fiziksel aktivite durumlarına göre yaşam kalitelerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Tarama modeli kullanılan çalışmada, örneklemin oluşturulmasında kolayda örnekleme yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmaya Sakarya ilinde çeşitli özel eğitim kurumlarına devam eden 164 engelli bireyin ebeveynleri (132 anne ve 32 baba) katılmıştır. Çalışmaya katılan ailelerin çocukları otizm, zihinsel, görme, işitme, bedensel engele sahiptirler. Kişilerin demografik bilgilerine ulaşma amaçlı araştırmacı tarafından hazırlanan aile bilgi formu, ebeveynlerin yaşam kalitesini ölçmeye yönelik Eser vd.’nin (1999) Türkçe’ye uyarladığı Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği-Kısa Formu (WHOQOL-BREF) ve ebeveynlerin fiziksel aktivite düzeylerini ölçmek için Öztürk’ün (2005) Türkçe’ye uyarladığı Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi-Kısa Form (IPAQ) kullanılmıştır. Tüm veriler yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. WHOQOL-BREF ölçeği bedensel alan, ruhsal alan, sosyal alan, çevresel alan ve Türkçe’ye uyarlamada bir sorunun eklenmesiyle oluşturulan çevresel TR alan olmak üzere toplam 5 alt boyuttan ve 27 sorudan oluşmaktadır. Alt boyutlara ait iç tutarlılık katsayıları sırasıyla, .77, .71, .61, .81, .78 olarak tespit edilmiştir. IPAQ ölçeği yürüme, orta-şiddetli ve şiddetli aktivitelerde harcanan zaman hakkında bilgi vermektedir ve skorunun hesaplanması süre (dakika) ve frekans (gün) toplamından yapılmaktadır. Elde edilen verilerin analizinde betimsel istatistiksel işlemler uygulandıktan sonra, değişkenler arası farklılıkları ölçmek amacıyla independent samples t-test ve ki-kare testi yapılmıştır. Veriler SPSS 15.0 programında değerlendirilmiş ve anlamlılık düzeyi olarak 0.05 kullanılmıştır. Analiz sonuçları incelendiğinde, fiziksel aktivite yapan engelli bireye sahip ebeveynlerin bedensel alan hariç tüm alanlarının ve fiziksel aktivite düzeylerinin fiziksel aktivite yapmayanlardan yüksek olduğu bulunmuştur. Dolayısıyla fiziksel aktivitenin ruhsal, sosyal, çevresel yaşam kalitesini olumlu yönde etkilediği ve fiziksel aktivitenin engelli bireye sahip ebeveynlerin yaşam kalitesini yükselttiği söylenebilir. Sonuç olarak, fiziksel aktivite yapan ebeveynlerin yaşam kalitelerinin ve fiziksel aktivite düzeylerinin daha yüksek olduğu buna bağlı olarak da çocukları için daha güzel ve sağlıklı bir yaşam sunabilme imkânları olacağı düşünülmektedir. Aileleri bu konuda bilinçlendirmek ve yönlendirmek onların daha sağlıklı aileler olarak yaşamasına ve sağlıklı bireyler yetiştirmesine imkân sağlamak için atılması gereken ilk adım olarak düşünülmektedir.
Downloads
Metrics
References
Akyıldız Munusturlar, M. (2016). Examınation of the serious leisure, leisure satisfaction and quality of life of people wıth physical disabilities. Sport Sciences (NWSASPS), 11(3): 23-38. http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2016.11.3.2B0105.
Allik, H., Larsson, J. & Smedje, H. (2006). Health-related quality of life in parents of school- age children with asperger syndrome or highfunctioning autism. Health and Quality of Life Outcomes. 4: 1. doi: 10.1186/1477-7525-4-1.
Alpar, R. (2012). Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinden Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik. (1. Basım). Ankara: Detay Yayıncılık.
Altun, B., Bayramlar, K., Kayıhan, G. & Ergun, N. (2011). Bedensel engellilerin sportif aktivitelere katılımının yaşam kalitesi üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13 (Ek Sayı), 161-164.
Aras, I., Stevanovic, R., Vlahovic, S., Stevanovic, S., Kolaric, B. & Kondic, L. (2014). Health related quality of life in parents with speech and hearing impairment. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology. 78: 323-329. doi: 10.1016/j.ijporl.2013.12.001.
Arslan. C.. Güllü. M. & Tutal V. (2011). Spor yapan ve yapmayan ilköğretim öğrencilerinin depresyon durumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5 (2). 120-132.
Ateş. B.. Saygın. Ö. & Zorba. E. (2009). Ev hanımlarının fiziksel kapasitelerinin ve yaşam kalitelerinin belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 6 (2). 357-367.
Aysan, F. & Özben, Ş. (2007). Engelli çocuğu olan anne babaların yaşam kalitelerine ilişkin değişkenlerin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 1-6.
Baghdadli, A., Pry, R., Michelon, C. & Rattaz, C. (2014). Impact of autism in adolescents on parental quality of life. Quality of Life Research. 23: 1859-1868. doi: 10.1007/s11136-014-0635-6
Balcı. P.. Sertoğlu. E.. Irmak. R. & Baltacı. G. (2007). Sporcu ve sedanter bireyler arasındaki postüral farklılıklar.Fizyoterapi Rehabilitasyon Dergisi, 18(2). 85-166.
Benjak, T. (2011). Subjective quality of life for parents of children with autism spectrum disorders in Croatia. Applied Research in Quality of Life. 6: 91-102. DOI: 10.1007/s11482-010-9114-6.
Boylu, A. & Terzioğlu, G. (2007). Ailelerin yaşam kalitelerini etkileyen bazı objektif ve sübjektif göstergelerin incelenmesi. T.C. Başbakanlık Aile ve Soysal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları. Ankara.
Brown, R. I., MacAdam-Crisp, J., Wang, M. & Iarocci, G. (2006). Family quality of life when there is a child with a developmental disability. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 3 (4): 238-245. DOI: 10.1111/j.1741-1130.2006.00085.x.
Cengiz, C. (2007). Physical activity and exercise stages of change levels of Middle East Technical University students. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bölümü: Ankara.
Chou, Y. C., Lin, L., Chang, A. & Schalock, R. L. (2007). The quality of life of family caregivers of adults with intellectual disabilities in Taiwan. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 20, 200–210. DOI:10.1111/j.1468-3148.2006.00318.x
Çalışkan, E. (2011). Engelli çocuklarda spor eğitimi ve ailelerin yaklaşımları. 1. Uluslararası Katılımlı Engellilerde Beden Eğitimi ve Spor Kongresi Kitabı. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu. Konya. http://sporbilim.com/dosyalar/kongrekt.pdf
Dahan-Oliel, N., Shikako-Thomas, K. & Majnemer, A. (2012). Quality of life and leisure participation in children with neurodevelopmental disabilities: a thematic analysis of the literature. Qual Life Res,21:427–439. DOI 10.1007/s11136-011-0063-9.
Dardas, L. A. & Ahmad, M. M. (2013). Coping strategies as mediators and moderators between stress and quality of life among parents of children with autistic disorder. Stress Health,31:5–12. DOI:10.1002/smi.2513.
Dardas, L. A. & Ahmad, M. M. (2014a). Quality of life among parents of children with autistic disorder: A sample from the arab world. Research in Developmental Disabilities, 35 (2014) 278–287. http://dx.doi.org/10.1016/j.ridd.2013.10.029
Dardas, L. A. & Ahmad, M. M. (2014b). Validation of the world health organization’s quality of life questionnaire with parents of children with autistic disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, Volume 44, Issue 9, pp 2257–2263. DOI: 10.1007/s10803-014-2110-1
Eapen, V. & Guan, J. (2016). Parental quality of life in autism spectrum disorder: Current status and future directions. Acta Psychopathol. 2:1. DOI: 10.4172/2469-6676.100031.
Eapen, V., Črnčec, R. Walter, A. & Tay, K. P. (2014). Conceptualisation and development of a quality of life measure for parents of children with autism spectrum disorder. Autism Research and Treatment, Volume 2014, Article ID 160783. http://dx.doi.org/10.1155/2014/160783
Elley, C. R., Kerse, N., Arroll, B., Robinson, E. (2003). Effectiveness of counselling patients on physical activity in general practice: Cluster randomised controlled trial. BMJ, 326, 793. doi.org/10.1136/bmj.326.7393.793.
Erdoğanoğlu, Y. & Kerem Günel, M. (2007). Serebral paralizili çocukların ailelerinin sağlıkla ilgili yaşam kalitelerinin araştırılması. Toplum Hekimliği Bülteni, Cilt 26, Sayı 2.
Eser, E., Fidaner, H., Fidaner, C., Elbi, H. & Göker, E. (1999). WHOQOL-100 ve WHOQOL-Bref’in psikometrik özellikleri. 3p Dergisi, 7. 23-40.
Fisher, K. J. & Li, F. (2004). A community-based walking trial to improve neighborhood quality of life in older adults: A multilevel analysis. Ann. Behav. Med. 28,186–194. DOI: 10.1207/s15324796abm2803_7.
Garrido, N., Silva, J. D. P., Novaes, J. S., Cirilo-Sousa, M. S. & Neto, G. R. (2016). Effect of water aerobics on the quality of life, satisfaction, and perception of body ımage among elderly women. Journal of Exercise Physiology online. 19(5):30-37.
Genç, M., Şener, Ü., Karabacak H. & Üçok, K. (2011). Kadın ve erkek genç erişkinler arasında fiziksel aktivite ve yaşam kalitesi farklılıklarının araştırılması. Kocatepe Tıp Dergisi, 12, 145-150.
Gomez, I. N. B. & Gomez, M. G. (2013). Quality of life of parents of filipino children with special needs. Education Quarterly, Vol 71, Issue 2 pp. 42-58.
Haskell, W. L., Lee, I. M., Pate, R. R., Powell, K. E., Blair, S. N., Franklin, B. A., Macera, C. A., Heath, G. W., Thompson, P. D. & Bauman, A. (2007). Physical activity and public health—Updated recommendation for adults from the American college of sports medicine and the American heart association. Medicine & Science in Sports & Exercise.39(8):1423-34. DOI: 10.1249/mss.0b013e3180616b27.
Johnson, N., Frenn, M., Feetham, S. & Simpson, P. (2011). Autism spectrum disorder: Parenting stress, family functioning and health-related quality of life. Families, Systems and Health. 29: 232-252. doi: 10.1037/a0025341.
Jurakic, D., Pedisic, Z. & Greblo, Z. (2010). Physical activity in different domains and health-related quality of life: a population-based study. Qual Life Res, 19:1303–1309. DOI 10.1007/s11136-010-9705-6.
Kalkavan, A., Demirel, M., Eynur, B. R., Deirel, H. D., Eynur, A. & Gözeltepe, Z. (2011). Engelli çocuk sahibi ailelerin sportif faaliyetlere katılımının aile işlevlerine etkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13 (Ek Sayı), 214-219.
Kılınç, H., Bayrakdar, A., Çelik, B., Mollaoğulları, H. & Gencer, Y. G. (2016). Üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi. Journal of Human Sciences, 13(3), 3794-3806. doi:10.14687/jhs.v13i3.3841.
Lee, G. K., Lopata, C., Volker, M. A., Thomeer, M. L., Nida, R. E., Toomey, J. A., Chow, S. Y. & Smerbeck, A. M. (2009). Health-related quality of life of parents of children with high-functioning autism spectrum disorders. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities, 24(4), 227–239. DOI: 10.1177/1088357609347371.
Leino-Arjas, P., Solovieva, S., Riihimaki, H., Kirjonen, J., Telama, R. (2004). Leisure time physical activity and strenuousness of work as predictors of physical functioning: a 28 year follow up of a cohort of industrial employees. Occup. Environ. Med. 61(12), 1032–1038. doi: 10.1136/oem.2003.012054.
Leung, C. Y. S. & Li-Tsang, C. W. P. (2003). Quality of life of parents who have children with disabilities. Hong Kong Journal of Occupational Therapy,Volume 13, Issue 1, Pages 19-24. doi:10.1016/S1569-1861(09)70019-1.
Lin, J., Hu, J., Yen, C., Hsu, S., Lin, L., Loh, C., Chen, M., Wu, S., Chu, C. M. & Wu, J. (2009). Quality of life in caregivers of children and adolescents with intellectual disabilities: Use of WHOQOL-BREF survey. Research in Developmental Disabilities, 30, 1448–1458. doi:10.1016/j.ridd.2009.07.005.
Luijkx, J., Putten, A. A. J., & Vlaskamp, C. (2017). Time use of parents raising children with severe or profound intellectual and multiple disabilities. Child: Care, Health and Development. doi:10.1111/cch.12446.
Marchal, J. P., Maurice-Stam, H., Hatzmann, J., Trotsenburg, P. & Grootenhuis, M. A. (2013). Health related quality of life in parents of six to eight year old children with down syndrome. Research in Developmental Disabilities, 34 (11), 4239-4247. http://dx.doi.org/10.1016/j.ridd.2013.09.011
Meral, B. F. & Cavkaytar, A. (2014).Otizmli çocuk ailelerinin aile yaşam kalitesi algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (3), 1363-1380.
Modesta Pousada, M., Guillamón, N., Hernández-Encuentra, E., Muñoz, E., Redolar, D., Boixadós, M. & Gómez-Zúñiga, B. (2013). Impact of caring for a child with cerebral palsy on the quality of life of parents: A systematic review of the literature. Journal of Developmental and Physical Disabilities, Volume 25, Issue 5, pp 545–577. DOI: 10.1007/s10882-013-9332-6.
Mugno, D., Ruta, L., D'arrigo, V. G. & Mazzone, L. (2007). Impairment of quality of life in parents of children and adolescents with pervasive developmental disorder. Health and Quality of Life Outcomes, 5:22, doi:10.1186/1477-7525-5-22.
Ngai, F. & Fei Ngu, S. (2013). Family sense of coherence and quality of life. Qual Life Res, 22:2031–2039. DOI 10.1007/s11136-012-0336-y.
Omorou, Y. A., Erpelding, M., Escalon, H. & Vuillemin, A. (2013). Contribution of taking part in sport to the association between physical activity and quality of life. Qual Life Res,22:2021–2029. DOI 10.1007/s11136-013-0355-3.
Özay, H. (2004). Ailenin çocuğa ilişkin kabul ve beklenti düzeyleri. 3. Ulusal Özel Eğitim Kongresi Bildirileri Özel Eğitimden Yansımalar. A. Konrot (Editör), (Birinci Baskı), Ankara: Kök Yayıncılık.
Özşenol, F., Işıkhan, V., Ünay, B., Aydın, İ. A., Akın, R. & Gökçay, E. (2003). Engelli çocuğa sahip ailelerin aile işlevlerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 45 (2). 156-164. http://www.scopemed.org/fulltextpdf.php?mno=5058.
Öztürk. M. (2005). Üniversite eğitim gören öğrencilerde uluslararası fiziksel aktivite anketinin geçerliliği ve güvenirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi.Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
Pate, R. R., Pratt, M., Blair, S.N., Haskell, W.L., Macera, C.A., Bouchard, C., Buchner, D., Ettinger, W., Heath, G.W., King, A. C., Kriska, A., Leon, A.S., Marcus, B. H., Morris, J., Paffenbarger, R.S., Patrick, K., Pollock, M.L., Rippe, J.M., Sallis, J. & Wilmore, J.H. (1995). Physical activity and public health: A recommendation from the centers for disease control and prevention and the american college of sports medicine. JAMA. 273(5):402-407. doi:10.1001/jama.1995.03520290054029.
Pozo, P., Sarriá, E. & Brioso, A. (2014). Family quality of life and psychological well-being in parents of children with autism spectrum disorders: A double ABCX model. Journal of Intellectual Disability Research. 58: 442-458. doi: 10.1111/jir.12042.
Ruzic, L., Heimer, S., Misigoj-Durakovic, M., Matkovic, B. R., (2003). Increased occupational physical activity does not improve physical fitness. Occup. Environ. Med. 60, 983–985. doi: 10.1136/oem.60.12.983.
Sapancalı, F. (2009). Toplumsal açıdan yaşam kalitesi. İzmir: Altın Nokta Basım Yayın Dağıtım.
Sevindi, T., Keskin, A., Gördeles Beşer, N. & Eker H. (2010). Spor faaliyetlerinin engelli bireylerin aile sürecine etkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 12 (1), 12–19.
Shu, B. C. & Lung, F. W. (2005). The effect of support group on the mental health and quality of life for mothers with autistic children. Journal of Intellectual Disability Research, 49(1), 47-53. DOI:10.1111/j.1365-2788.2005.00661.x.
Siah, P. C. &. Tan, S. H. (2016). Relationships between Sense of coherence, coping strategies and quality of life of parents of children with autism in Malaysia: A study of chinese parents. Disability, CBR & Inclusive Development, Vol. 27, No.1; doi 10.5463/DCID.v27i1.485.
Spirduso, W. W. & Cronin, D. L. (2001). Exercise dose–response effects on quality of life and independent living in older adults. Med. Sci. Sports Exerc. 33, 598–S608.
Tekkanat, Ç. (2008). Öğretmenlik bölümünde okuyan öğrencilerde yaşam kalitesi ve fiziksel aktivite düzeyleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü: Denizli.
Tessier, S., Vuillemin, A., Bertrais, S., Boini, S., Bihan, E., Oppert, J., Hercberg, S., Guillemin, F. & Briançon, S. (2007). Association between leisure-time physical activity and health-related quality of life changes over time. Preventive Medicine. 44, 202–208. doi:10.1016/j.ypmed.2006.11.012.
Top. E. & Akıl, M. (2017). 10 haftalık yüzme egzersizinin hafif düzeyde zihinsel engelli bireyler ve ailelerinin yaşam kalitelerine etkisi. Journal of Sports and Performance Researches. 8, 1. Doı: 10.17155/spd.91688.
Tung, L., Huang, C., Tseng, M., Yen, H., Tsai, Y., Lin, Y., Chen, K. (2014). Correlates of health- related quality of life and the perception of its importance in caregivers of children with autism. Research in Autism Spectrum Disorders. 8: 1235-1242. http://dx.doi.org/10.1016/j.rasd.2014.06.010.
Vergili, Ö., Oktaş, B., Koçulu, E. (2015). Engelli çocuğun bağımsızlık düzeyinin kendisine bakım verenler üzerindeki sağlıkla ilgili yaşam kalitesi açısından etkisinin incelenmesi, Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal. 1 (1): 1-7.
Wendel-Vos, G. C., Schuit, A. J., Tijhuis, M. A., Kromhout, D. (2004). Leisure time physical activity and health-related quality of life: Cross-sectional and longitudinal associations. Qual. Life Res, 13, 667–677. DOI: 10.1023/B:QURE.0000021313.51397.33.
Zorba, E. & Saygın, Ö. (2009). Fiziksel Aktivite ve Fiziksel Uygunluk. (2. Basım) İstanbul: İnceler Ofset Matbaa.
Zorba, E. (2012). Herkes İçin Yaşam Boyu Spor. (3. Basım) Ankara: Neyir Yayınları.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.