Examining the school administrators’ servant leadership behaviors according to teachers perception<p>Öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin hizmetkâr liderlik davranışlarının incelenmesi
Keywords:
Servant Leadership, School Manager, TeacherAbstract
The concept of servant leadership, which was initiated by Greenleaf, has been developed by other people and reached to today. The concept of servant leadership, which emphasizes the mentality of service, seems to be applicable in educational organizations. In this study, it was examined whether the school administrators had the servant leadership behaviors and the teacher opinions had significant differences in terms of some variables according to the opinions of the teachers. The population of the study consists from primary and secondary school teachers in Sinop province center. There are 426 teachers in the research universe. Of these, 302 teachers participated in the survey by random sampling. In this research, likert type instrument which was developed by Van Dierendonck and Nuijten (2011) and consisted of 26 sub-items and 7 dimensions, which was translated and adapted by Duyan (2012), was used. According to research findings; Teachers view supervisor's servant leadership behaviors partially adequate in some dimensions (accountability and responsible management), while the majority of sub-dimensions (empowerment, restraint, forgiveness, courage and humility) were viewed as insufficient. According to the results of the research, teachers view school administrators as a responsible and accountable manager rather than a servant leader. These results alsoare compatible with some previous research results conducted in Turkey. Based on the results of the research, Based on the results of the study, It is recommended that the school administrators organize educational activities in order to gain servant leadership behaviors.
Özet
Greenleaf tarafından ortaya atılan hizmetkâr liderlik kavramı, başka kişiler tarafından da geliştirilerek günümüze kadar ulaşmıştır. Hizmet etme anlayışını öne çıkaran hizmetkâr liderlik kavramı, eğitim örgütleri içinde uygun düşmektedir. Bu çalışmada öğretmen görüşlerine göre, okul yöneticilerinin hangi düzeyde hizmetkâr liderlik davranışlarına sahip olduğu ve öğretmen görüşlerinin bazı değişkenler açısından farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Çalışmanın evreni, Sinop il merkezinde görev yapan öğretmenlerdir. Araştırma evreninde 426 öğretmen bulunmaktadır. Bunlardan tesadüfi örnekleme yoluyla seçilen 302 öğretmen araştırmaya katılmışlardır. Araştırmada, Van Dierendonck ve Nuijten (2011) tarafından geliştirilen ve Duyan (2012) tarafından Türkçeye uyarlanan, 26 madde ve 7 alt boyuttan oluşan likert türü ölçme aracı kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğretmenler yöneticilerinin hizmetkâr liderlik davranışlarını “güçlendirme, geri durma, affetme, cesaretlendirme ve tevazu” alt boyutlarda yeterli düzeyde görmezken; “hesap verebilirlik ve sorumlu yöneticilik” alt boyutlarında kısmen yeterli görmüşlerdir. Araştırmanın sonuçlarına göre; öğretmenler, okul yöneticilerini hesap verebilirlik ve sorumlu yöneticilik boyutlarında yeterli görmüşlerdir. Diğer boyutlarda kısmen yeterli görmektedirler. Bu sonuçlar, Türkiye’de yapılmış bazı araştırma sonuçlarıyla da örtüşmektedir. Araştırmanın sonuçlarına dayalı olarak, okul yöneticilerinin hizmetkâr liderlik davranışlarını kazanmaları yönünde eğitim etkinlikleri düzenlemesi önerilmektedir.
Downloads
Metrics
References
Acar, S. (2006). İlköğretim Okul Yöneticilerinin Vizyoner Liderlik Rollerine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Akdöl, B. (2015). Hizmetkâr Liderlik. İstanbul: Derin Yayınları.
Aksoy, H. ve Işık, H. (2008). İlköğretim Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Rolleri. Çanakkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi (19), s.239-249.
Akyüz, B. ve Eren, M. Ş. (2013). Hizmetkâr Liderlik Davranışlarının Eğitim Sektörü Üzerindeki Etkisi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi 8/2, s. 191-205.
Balay, R., Kaya, A. ve Geçdoğan-Yılmaz, R. (2014). Eğitim Yöneticilerinin Hizmetkâr Liderlik Yeterlikleri ile Farklılıkları Yönetme Arasındaki İlişki. Eğitim Bilimleri Dergisi-Uluslararası E-Dergi, 4/1, s. 229-249.
Balcı, A. (1993). Etkili Okul. Ankara: Yavuz Dağıtım.
Bass, B. M. (1990). From transactional to transformational leadership: Learning to share the vision. Organizational Dynamics, 8, s. 19-31.
Blanchard, K., Blanchard, S., & Zigarmi, D. (2007). Hizmetkâr Liderlik. F. Çakır (Ed), Liderlikte Çıtayı Yükseltmek- Liderlik ve Yüksek Performanslı Kurumlar Yaratmada Blanchard Yaklaşımı. s.293-324 içinde. İstanbul: Kaizen, Resital Yayıncılık.
Buluç, B. (2009). İlköğretim Okullarında Bürokratik Okul Yapısı ile Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki. Eğitim ve Bilim, 34(152), 71-86.
Burns, J. M. (1978). Leadership. New York: Harper & Row.
Bursalıoğlu, Z. (2013). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem Akademi.
Celep, C. (2004). Dönüşümsel Liderlik. Ankara: Anı Yayıncılık.
Cemaloğlu, N. (2007). Okul Yöneticilerinin Liderlik Stillerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), s. 73-112.
Cerit, Y. (2005). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Hizmetçi Liderlik Davranışlarını Yerine Getirme Düzeyleri. Ege Eğitim Dergisi, 6/2, s.1-19.
Cerit, Y. (2007). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Hizmet Yönelimli Liderlik Rollerini Gerçekleştirme Düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal Of Education), 33, s. 88-98.
Cerit, Y. (2008). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Hizmet Yönelimli Liderlik Davranışlarının Öğretmenlerin Tükenmişliklerine Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, s. 547-570.
Chan, A., S. T. Hannah & W. L. Gardner. Veritable Authentic Leadership: Emergence, Functioning, and Impacts”, Monographs in Leadership and Management, 3, 2005, s. 3–41.
Çağlar, A. , Yakut, Ö. ve Karadağ, E. (2005). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Öğretmenler Tarafından Algılanan Kişilik Özellikleri ve Liderlik Davranışları Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Ege Eğitim Dergisi, 1(16), s. 61-80.
Çengelci, E. (2014). Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışları. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi
Denis, R. S., & Bocernea, M. (2005). Development Of The Servant Leadership Assessment Instrument. Leadership & Organization Development Journal, Vol. 26, No. 8, s. 600-615.
Dierendonck, D. V. (2011). Servant Leadership: A Review and Synthesis. Journal of Management, Vol. 37, No. 4, s. 1228-1261.
Dierendonck, D. V. and Nuijten, I.(2011). The Servant Leadership Survey: Development and Validation of a Multimensionel Measure. J Bus Psychol, 26, s. 249-267.
Dinçer, M. K. ve Bitirim, S. (2007). Kurum Kültürü Çalışmalarında Hizmetkâr Liderlik Anlayışı İle Değer Yaratmak. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, 28, s. 61-72.
Drucker, P. F. (2000). Geleceğin Lideri. İstanbul: Form Yayıncılık.
Duyan, E. C. (2012). Hizmetkâr Liderlik: Çalışan İyilik Hali ve Çalışma Yaşamının Kalitesi ile İlişkileri Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Ekinci, A. (2015). Okul Müdürlerinin Hizmetkâr Liderlik Davranışları Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Hizmetkâr Liderlik Davranışlarının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 40/179, s.341-360.
Gül, İ. (2009). Okul Yöneticilerinin Liderlik Yaklaşımlarının Okul-Çevre İlişkileri Üzerinde Etkisinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Greenleaf, R. K. (1970). The Sevant as Leader. Erişim: 10 Eylül 2015 https://www.leadershiparlington.org
Helvacı, M. A. (2010). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Etik Liderlik Davranışı Gösterme Düzeyleri. Zeitschrift für die Welt der Türken, 2(1), s.391-409.
Işık, M. (2009). Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Özellikleri ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Beylikdüzü Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kahveci, H. ve Aypay, A. (2013). Hizmetkâr Liderlik ve Okul Kültürü Arasındaki İlişkinin İlköğretim Okullarında İncelenmesi. Eğitimde Politika Analizi Dergisi, Temmuz, 2013, Cilt 2, Sayı, 1, s. 44-60
Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar İlkeler Teknikler. Ankara: Nobel Yayınları.
Karip, E. (1998). Dönüşümcü Liderlik. Eğitim Yönetimi, 4/16.
Korkmaz, M. (2008). Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri ile Öğrenen Örgüt Özellikleri Arasındaki İlişki Üzerine Nicel Bir Araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. (53), s. 75-98.
Laub, J. (1999). Defining Servant Leadership: A Recommended Typology for Servant Leadership Studies, Sevant Leadership Research Roundtable. The School of Leadership Studies, Re-gent University.
Morris, J. A., Brotheridge, C. M., & Urbanski, J. C. (2005). Bringing Humility to Leadership: Ante-cedents and Consequences of Leader Humility. Human Relations, 58, s.1323-1350.
Northouse, P. G. (2013). Leadership: Theory and Practice (6th Edition). Çeviri: Cengiz Şimşek, İstanbul: Sürat Yayınları.
Öner, Z. H. (2008). The Mediating Effect of Organizational Justige: Moderating Roles of Sense of Coherence and Job Complexity on the Realetionship Between Servant Leadership, and Work Engagement. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Page, D. & Wong, P. T. P. (2000). A Conceptual Framework for Measuring Servant-Leadership. Trinity Western University, Langley, B. C.
Patterson, K. (2003). Servant Leadership: A Theoetical Model, Servant Leadership Research Roundtable, The School of Leadership Studies, Regent University, August.
Sarıtaş, M. (1991) İlkokul Müdürlerinin Etki Sürecine İlişkin Yeterlikleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Stone, A. G., Russell, R. F., & Patterson, K. (2004). Transformational Versus Servant Leadership: A Difference in Leader Focus. Leadership & Organization Development Journal, 25(4), s. 349-361.
Smıth, C. (2005). The Leadership Theory, Robert K. Greenleaf, The Greenleaf Center of Servant LeadershipUk. 29 Kasım 2015 tarihinde http://www.Carolsmith.Us/Downloads/640greenleaf.Pdf adresinden erişilmiştir.
Spears, L. C. (1996). Reflections on Robert K. Greenleaf and Servant Leadership, Leadership Organization Development Journal, 17/7, s.33-35.
Spears, L. C. (2005). The Understanding and Practice of Servant Leadership. Servant Leadership Research Roundtable, The School of Leadership Studies, Regent University.
Şişman, M. (2002). Eğitimde Mükemmellik Arayışı. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Şişman, M. (2012). Öğretim Liderliği. Ankara: Pegem Akademi.
Taymaz, H. (2003). Okul Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Tomlinson, H. (2004). Educational Management, General Introduction 1. London: Routledge Falmer.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
