Effect of school principals’ favouritism behaviors and attitudes on teachers’ organizational commitment, based on the perceptions of primary and secondary school teachers
Keywords:
Organizational commitment, favouritism, primary and secondary school teachersAbstract
The purpose of this study is to determine whether there is relation between the favouritism attitudes and behaviours of the school administrators and the organizational commitment of the teachers, based on the perceptions of the teachers. This is a correlational study using survey model. The study is in relational screening model. Research population contains 1219 teachers working in schools (27 of which are primary schools and 25 are secondary schools) in Siirt city centre in the 2014 and 2015 school year. In this research, favouritism scale developed by Aydoğan (2009) and consisting of 15 items and a sub-dimension, as well as the organisational commitment scale developed by Balay (2000) and consisting of three sub-dimensions as compliance, internalization and identification were applied. As a result of the research carried out, it was determined that the primary and secondary school teachers’ perceptions regarding the favouritism attitudes and behaviours of the school administrators are at low level. Moreover, teachers stated that they rarely agree with the items in the compliance sub-dimension of the organizational commitment, while they moderately agree with the items in the identification and internalization sub-dimensions. It was determined that based on the perceptions of the primary and secondary school teachers, there is a negative and medium level relation between the favouritism attitudes and behaviours of the school administrators, and the internalization and identification sub-dimensions of the organizational commitment. Moreover, a positive and low level relation was determined between the favouritism attitudes and behaviours of the school administrators, and the compliance sub-dimensions of the organizational commitment. Furthermore, it was concluded that the favouritism attitudes and behaviours of the school administrators significantly predict all sub-dimensions of the organizational commitment.Downloads
Metrics
References
Aktan, C. C. (2001). Siyasal ahlak ve siyasal yozlaşma. (Edit. C. C. Aktan), Yolsuzlukla mücadele stratejileri. Ankara: Hak-İş Yayınları.
Akalan, A. R. (2006). Türk kamu hizmetinde iyi yönetim ve yolsuzlukla mücadele Yayımlanmamış doktora tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Araslı, H., Bavik, A. and Ekiz, E. H. (2006). The effects of nepotism on human resource management: The case of three, four and five star hotels in Northern Cyprus. International Journal of Sociology and Social Policy, 26(7/8), 295-308.
Argon, T. (2016). Öğretmen görüşlerine göre ilkokullarda yöneticilerin kayırmacılık davranışları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(1), 233-250.
Asunakutlu T. ve Avcı,U. (2010). Aile işletmelerinde nepotizm algısı ve iş tatmini ilişkisi üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2),
-109.
Aydın, Y. (2016). Örgütsel sessizliğin okul yönetiminde kayırmacılık ve öğretmenlerin öz yeterlik algısı ile ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(2), 165-192.
Aydoğan, İ. (2009). Favoritism in the Turkish educational system: Nepotism, cronyism and patronage. EducationalPolicy Analysis and Strategic Research, 4(1), 19-35.
Aydoğan, İ. (2012). The existence of favoritism in organizations. African Journal of Business Management, 6(12), 4577-4586.
Balay, R. (2014). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. Ankara:Pegem Akademi Yayınları.
Balay, R. (2000). Özel ve resmi liselerde yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Balay, R. (2007). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık etkenleri: Şanlıurfa ili örneği. XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Tam Metinler/Cilt I. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Tokat.
Balcı, A. (2003). Örgütsel sosyalleşme kuram strateji ve taktikler. Ankara: PegemA Yayınları.
Bayram, L. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59 (50)
Bolat, O. İ. ve Bolat T. (2008). Otel işletmelerinde örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(19).
Büte, M. (2011a). Kayırmacılığın çalışanlar üzerine etkileri ile insan kaynakları uygulamaları ilişkisi: Türk kamu bankalarına yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 189-195.
Büte, M. (2011b). Nepotizm ve iş tatmini ilişkisinde iş stresinin aracı rolü var mıdır? Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 171-185
Büte, M. (2011c). Kayırmacılık algısı ile iş tatmini, olumsuz söz söyleme ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki. Electronic Journal of Social Sciences, 10(36), 187-203.
Büte, M. ve Tekarslan, E. (2010). Nepototizmin çalışanlar üzerine etkileri:Aile işletmelerine yönelik bir saha araştırması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 1-21.
Cremers, D. (2004). Procedural and distributive justice effects moderated by organizational identification. Journal of Managerial Psychology, 20(1), 4-13.
Çınar, İ. (2009). Kayırmacılık ve yozlaşma: Bir kavram çözümleme denemesi. Eğitişim Dergisi, 24. http://www.egitisim.gen.tr/site/arsiv/58-24/405kayirmacilik.html adresinden 16.08.2016 tarihinde alınmıştır.
Çetin, M. (2004). Örgüt kültürü ve örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel Yayınları.
Develi, N. (2008). Aile işletmeleri, aile işletmelerinde karşılaşılan yönetim ve organizasyon sorunları:(Mersin ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Denizli.
Erdem, B., Çeribaş S. ve Karataş, A. (2013). Otel işletmelerinde çalışan işgörenlerin kronizm (eş-dost kayırmacılığı) algıları: İstanbul’da faaliyet gösteren bir, iki ve üç yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(1), 51-69.
Erdem, M. ve Meriç, E. (2013). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin algılarına göre okul yönetiminde kayırmacılık. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(3), 467-498.
Erdem, M. (2008). Öğretmenlere göre kamu ve özel liselerde iş yaşamı kalitesi ve örgütsel bağlılıkla ilişkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Erden Sünneli, P. (2014). The relationshipshıp between paternalıstıc leadershıp, perceıved employment dıscrımınatıon and nepotısm. Yayımlanmış Doktora Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Erdoğan, D. (2009). Resmi ilköğretim okullarındaki sınıf öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeylerinin incelenmesine yönelik bir araştırma (Bağcılar Örneği). Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Eryılmaz, B. (2002). Kamu yönetimi. İstanbul: Erkam Matbaası
Güçlü, N. ve Okçu, V. (2015). İlköğretim öğretmenlerinin etkili takım çalışmasına ilişkin algıları ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XII(I), 51-71.
Gül, H. (2003). Karizmatik liderlik ve örgütsel bağlılık ilişkisi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Günce, S. (2013). İlköğretim okullarında örgütsel adalet ile örgütsel bağlılık ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
Güney, S. (2007). Örgütsel bağlılık. Yönetim ve organizasyon. (Edt: S. Güney) Ankara: Nobel Yayınevi.
Gümüştekin Eren, G., Özler Ergun, D. ve Yılmaz, F. (2010). 360 derece performans değerleme sisteminin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 1(1).
Işık, M. (2009). Okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Beylikdüzü örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
İnce, M. ve Gül, H. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma:Örgütsel bağlılık. Konya: Çizgi Kitabevi.
Karahan, A. (2008). çalışma ortamındaki statü farklılıklarının örgütsel bağlılığa etkisi. Sosyal Bilimler Dergisi, 3(10)
Karakaş, M. ve Çak, M. (2007). Yolsuzlukla mücadelede uluslararası kuruluşların rolü. Maliye Dergisi, 153, 74-101.
Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
Karahan, A. ve Yılmaz, H. (2014). Nepotizm ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi ve bir uygulama. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(27), 123-148.
Kayabaşı, Y. (2005). Politik yozlaşmaya çözüm olarak anayasal iktisat. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Kazancı, N. (2010). İlköğretim okullarındaki yöneticilerin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki düzeyi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Kelman, H. C. (1958). Compliance, identification and internalization: Three process of attitude change. Journal of Conflict Resolution, 2, 51-60.
Kolamaz, C. (2007). Destekleyici ve geliştirici liderlik yaklaşımlarının örgütsel bağlılığa etkisi (Ankara ili Çubuk ilçesi örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Korkmaz, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ve örgüt sağlığının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(1), 117-139.
Kurt, E. ve Doğramacı, B. (2014). Terfi, işlem kayırmacılığı ve işe alma boyutlarında kayırmacılık davranışı algısının ölçülmesi: İstanbul ilinde faaliyet gösteren bir belediye iştirakinde çalışanlar üzerine bir araştırma. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi, 2, 82-87.
Kuznar, L. A., and Frederick, W. (2005). Simulating the effect of nepotism onpolitical risk taking and social unrest. NAACSOS (North American Association for Computational Social and Organizational Science) Annual Conference, June, 26-28, 2005, Notre Dame, USA.
Küçükkaraduman, E. (2006). İlköğretim okul müdürlerinin etik davranışlarının incelenmesi. Ya-yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
McDonald, D., and Makin, P. J. (2000). The psychological contract, organizational commitment and job satisfaction of temporary staff. Leadership and Organization Development Journal, 21(2), 84-91.
MEB. (2006). Meslek etiği. Megep (meslekî eğitim ve öğretim sisteminin güçlendirilmesi projesi). Ankara.
Meriç, E. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin algılarına göre okul yönetiminde kayırmacılık. Ya¬yımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
Meriç, E. ve Erdem, M. (2012). Okul yönetiminde kayırmacılığa ilişkin ölçek geliştirme çalışması. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi 2(2), 141-154.
Mowday, R. T., Porter, L. W. and Steers, R. M. (1982). Employee-organization linkages: The psychology of commitment, absenteeism and turnover. New York: Academic Press.
Okçu, V. (2011). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ve yıldırma yaşama düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi.Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Okçu, V. (2014). Ortaöğretim okulu yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(4), 501-524.
O’Reilly, C. ve Chatman, J. (1986). Organizational commitment and psychological attachment: the effect of compliance, identification and internalization on prosocial behavior. Journal of Applied Psycholog, 71(3), 492-499.
Özkan, Y. (2005). Örgütsel sosyalleşme sürecinin öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özsemerci, K. (2003). Türk kamu yönetiminde yolsuzluklar, nedenleri, zararları ve çözüm önerileri. Ankara: Sayıştay Yayınları.
Pektaş, K. E. (1999). Büyük kent belediyelerinin eğitim ve kültür hizmetlerine siyasal parti ideolojilerinin yansıması. http://www.ekitapyayin.com/id/027/ E.T. 07.04.2015
Polat, S. ve Kazak E. (2014). Okul yöneticilerinin kayırmacı tutum ve davranışları ile öğretmenlerin örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 20(1), 71-92.
Saylı, H. ve Kızıldağ, D. (2007) Yönetsel etik ve yönetsel etiğin oluşmasında insan kaynakları yönetiminin rolünü belirlemeye yönelik bir analiz. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 231-251.
Sezgin, F. (2010). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığın bir yordayıcısı olarak okul kültürü. Eğitim ve Bilim, 35(156), 142-159.
Sığrı, Ü. (2007). İş görenlerın örgütsel baglılıklarının Meyer ve Allen tipolojisiyle analizi: kamu ve özel sektörde karsılaştırmalı bir araştırma. Anadolu Ünıversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 7(2), 261-278.
TDK. Türk Dil Kurumu. http://www.tdk.gov.tr. ErişimTarihi: 07.04.2015
Tengilimoğlu, D. ve Mansur Akdemir, F. (2009). İşletmelerde uygulanan mobbingin (psikolojik şiddet) örgütsel bağlılığa etkisi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 1(3), 1-16.
Turan, S. (2002). Organizational climate and organizational commitment: a study of human interactions in Turkish public schools. Educational Planning, 14(2), 20-30.
Turhan, M. ve Taş Akarsu, N. (2015). Grup İçi Yanlılığın Bireysel Davranışlarla İlişkisi Üzerine Bir Model. VII. Uluslararası Eğitim Denetimi Kongresi, bildiri özetleri Kitabı, 20-22 Mayıs 2015, ss.84-85. Ankara: PegemAkademi yayınları.
Turhan, M. (2014). Organizational cronyism: A scale development and validation from the perspective of teacher. Journal of Business, 123(2), 295-308.
Weiner, Y. (1982). Commitment in organizations: A normative view. Academy of Management Review, 7(3), 418-428.
Yavuz, E. (2009). İşgörenlerin dönüşümcü liderlik ve örgütsel bağlılık ile ilgili tutumlarına yönelik bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(2), 51-69.
Yıldırım, M. (2013). Kamu yönetiminin kadim paradoksu: Nepotizm ve meritokrasi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 353-380.
Zaman, O. (2006). Ortaöğretim kurumlarında çalışan alan dışından atanmış rehber öğretmenlerin iş doyumları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki (Ankara ili örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
