Burnout in nurses: A meta analysis of related factors<p>Hemşirelerde tükenmişlik: İlgili faktörlerin meta analizi
Keywords:
Depersonalization, Emotional Exhaustion, Meta Analysis, Nurse, Nursing, Personal Accomplishment, Turkey, Duyarsızlaşma, Duygusal tükenmişlik, Hemşire, Kişisel başarı, Tükenmişlik, TürkiyeAbstract
Burnout syndrome is still among the leading problems of nursing profession. Reduction and prevention of burnout will be possible with a better understanding of the relevant factors. The purpose of this study is to evaluate the effects of certain variables on burnout levels of nurses in Turkey with a meta analysis. The study was conducted with a meta analysis. A number of online databases were reviewed including Turkish Medical Index, Google scholar, National Thesis Center, Pubmed, EBSCO Host, and Web of Science by searching for certain keywords such as “Emotional exhaustion”, “Depersonalization”, “personal accomplishment”, “burnout”, “nurse”, and “Turkey” both in Turkish and English. The results of the review indicated that there were 11 studies for sex, 17 studies for marital status, 20 studies for educational status, 7 studies for the type of institution, and 8 studies for willingness to choose nursing and the work shift that were found eligible for the inclusion criteria. The study data were analyzed with CMA. The homogeneity of the studies was tested with Q and I2 values. The study bias was assessed with Orwin’s Fail-Safe N and Tau coefficients. The effect size was calculated with random effects and fixed effects models. The study findings indicated that burnout was affected by sex, the type of institution, and the work shift at lower levels and by willingness to choose nursing at moderate levels. It was similarly found that depersonalization dimension was affected by the type of institution, the work shift, and willingness to choose nursing at lower levels.
Özet
Tükenmişlik hemşireler için hala önemli problemlerden biridir. Tükenmişliğin azaltılması ve önlenmesi ilgili faktörlerin daha iyi anlaşılması ile mümkün olacaktır. Bu çalışmanın amacı, Meta analiz yöntemi kullanarak Türkiye’deki hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri üzerine bazı değişkenlerin etkisini incelemektir. Çalışmada meta analiz yöntemi kullanıldı. İlgili çalışmalara ulaşmak için Türk Tıp Dizini, Google Akademik, YÖK tez merkezi, Pubmed, EBSCO Host, Web of Science veri tabanları tarandı. Taramada “Tükenmişlik”, “duygusal tükenmişlik”, “Duyarsızlaşma”, “kişisel başarı” “hemşire” ve “Türkiye” anahtar sözcükleri Türkçe ve İngilizce olarak kullanıldı. Cinsiyet için 11, Medeni durum için 17, eğitim durumu için 20, kurum tipi için 7, mesleği isteyerek seçme durumu ve çalışma şekli için 8 çalışma dahil edilme kriterlerine uygundu. Verilerin analizinde CMA istatistik programı kullanıldı. Meta analize dahil edilen çalışmaların homojenliğini test etmek için Q ve I2 değerleri hesaplandı. Yayın yanlılığını test etmek için Orwin’s Fail-Safe N ve Tau-kare katsayısı hesaplaması yapıldı. Etki büyüklüğünün incelenmesinde rastgele etkiler ve sabit etkiler modeli kullanıldı. Bulgular duygusal tükenme üzerine cinsiyet, kurum tipi ve çalışma şeklinin düşük, mesleği isteyerek seçme durumunun orta düzeyde önemli etkiye sahip olduğunu ortaya koydu. Duyarsızlaşma boyutu üzerine kurum tipi, çalışma şekli ve mesleği isteyerek seçme durumu değişkenlerinin düşük düzeyde önemli etkiye sahip olduğu belirlendi.
Downloads
Metrics
References
*Meta analize dahil edilen çalışmalar
Aguayo, R., Vargas, C., De la Fuente, E. I., & Lozano, L. M. (2011). A meta-analytic reliability generalization study of the Maslach Burnout Inventory. International Journal of Clinical and Health Psychology, 11(2), 343–361. http://doi.org/10.1002/job.4030020205
Aiken, L. H., Clarke, S. P., Sloane, D. M., Lake, E. T., & Cheney, T. (2008). Effects of hospital care environment on patient mortality and nurse outcomes. The Journal of Nursing Administration, 38(5), 223–229. http://doi.org/10.1097/NNA.0b013e3181aeb4cf
*Akdemir, N., et al. (2010) Huzurevi ve yaşlı bakım rehabilitasyon merkezlerinde çalışan hemşirelerin yaşadıkları bakım sorunları ve tükenmişlik düzeyleri. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi,3, 49-62.
*Akyüz, I, (2015) Hemşirelerin tükenmişlik ve depresyon düzeylerinin çalışma koşulları ve demografik özellikler açısından incelenmesi. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(1), 21-34.
Alimoglu, M. K., & Donmez, L. (2005). Daylight exposure and the other predictors of burnout among nurses in a University Hospital. International Journal of Nursing Studies, 42(5), 549–555. http://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2004.09.001
*Altuntas, S., Seren, S.&Baykal, U. (2009) Yönetici hemşirelerin tükenme düzeyleri ve etkileyen faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 6 (2),16-21(in Turkish).
*Aytekin, A., Yılmaz, F.&Kuguoglu, S. (2014) Burnout levels in neonatal intensive care nurses and its effects on their quality of life. Australian Journal of Advanced Nursing, 31(2), 39-47.
*Bektas, G.&Ilhan, N. (2008) Huzurevlerinde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri. Turkish Journal of Geriatrics, 11 (3), 128-135. (in Turkish).
*Calıskan, A.&Ergun, Y.A. (2012) Examining job satisfaction burnout and reality shock amongst newly graduated nurses. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 47, 1392-1397.
Cam, O. (2001). The burnout in nursing academics in Turkey. International Journal of Nursing Studies, 38, 201–207.
Deliktaş, A., Kabukcuoğlu, K., & Kış, A. (2016). Meta-analysis application process in nursing: A guide intended for methodology. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1906–1925.
Demir, A., Ulusoy, M., & Ulusoy, M. F. (2003). Investigation of factors influencing burnout levels in the professional and private lives of nurses. International Journal of Nursing Studies, 40(8), 807–827. http://doi.org/10.1016/S0020-7489(03)00077-4
Dinçer, S. (2014). Eğitim Bilimlerinde Uygulamalı Meta-Analiz (1. basım). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Dizer, B., Iyıgun, E., & Kılıç, S. (2008). Yoğun bakım hemşirelerinin tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 12(1–2), 1–11.
Duquette, A., Kérowc, S., Sandhu, B., & Beaudet, L. (1994). Factors related to nursing burnout a review of empirical knowledge. Issues in Mental Health Nursing, 15(4), 337–358. http://doi.org/10.3109/01612849409006913
Emold, C., Schneider, N., Meller, I., & Yagil, Y. (2011). European Journal of Oncology Nursing Communication skills , working environment and burnout among oncology nurses. European Journal of Oncology Nursing, 15(4), 358–363. http://doi.org/10.1016/j.ejon.2010.08.001
*Ercevik, R. (2010). Hemşirelerde işe bağlı gerginlik, tükenmişlik düzeyleri ve etkileyen faktörler. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
*Erdagı S. (2013). Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Çalışma Ortamlarının Hasta Güvenliği Kültürü Algılarının ve Tükenmişlik Durumlarının İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
Ergin, D., Celasin, N. ., Akış, Ş., Altan, Ö., Bakırlıoğlu, Ö., & Bozkurt, S. (2009). Burnout and empathic skill levels and influencing factors of Internal medicine nurses. Fırat University Journal of Health Sciences, 4(11), 49–64.
França, F. de, & Ferrari, R. (2012). Burnout Syndrome and the socio-demographic aspects of nursing professionals. Acta Paul Enferm, 25(5), 743–748.
Friese, C. R., Lake, E. T., Aiken, L. H., Silber, J. H., & Sochalski, J. (2008). Hospital nurse practice environments and outcomes for surgical oncology patients. Health Services Research, 43(4), 1145–1163. http://doi.org/10.1111/j.1475-6773.2007.00825.x
Girgis, A., Hansen, V., & Goldstein, D. (2009). Are Australian oncology health professionals burning out? A view from the trenches. European Journal of Cancer, 45(3), 393–399. http://doi.org/10.1016/j.ejca.2008.09.029
*Günüşen, N.&Ustun, B. (2008) Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeyi ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(4), 48-58.
Günüşen, N. P., & Üstün, B. (2010). Türkiye’de İkinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Hemşire ve Hekimlerde Tükenmişlik: Literatür İncelemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3(1), 40–51.
*Gür, E. (2014). Kamu, Özel ve Üniversite Hastanelerinde Çalışan Hemşirelerde Örgütsel Adalet Algısı Ve Tükenmişlik Durumları. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
*Karahaliloğlu, N. (2013). Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerde Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
*Kavlu, I. (2008). Acil Servislerde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik ve İş Doyumlarının Yaşam Kalitesine Etkisi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek
Kay-Eccles, R. (2012). Meta-Analysis of the Relationship Between Coworker Social Support and Burnout Using a Two-Level Hierarchical Linear Model. Western Journal of Nursing Research, 34(8), 1062–1063. http://doi.org/10.1177/0193945912453684
*Kılıç, M., Ipekci, N., Dokur, M., & Kaya, S. (2015). Kilis devlet hastanesinde çalışan hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Dergisi, 18(1), 1-8.
Kılıç, T., & Seymen, O. (2011). Analysis of the factors affecting burnout in the health sector. Journal of Management and Economics Research, 16, 47–67.
Kış, A. (2013). Okul Müdürlerinin Öğretimsel Liderlik Davranışlarını Gösterme Düzeylerine İlişkin Yönetici ve Öğretmen Görüşlerine Yönelik Bir Meta-Analiz. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
*Komşuk, D.(2013) Ameliyathanede Çalışan Hemşirelerde, Uyku Sorunlarının Tükenmişlik Düzeyine Etkisinin İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
*Küçükyürük, Ş. (2013) Ameliyathanede Çalışan Hemşirelerin Fazla Mesailerinin Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Etkisinin Belirlenmesi. Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Lasebikan, V. O., & Oyetunde, M. O. (2012). Burnout among Nurses in a Nigerian General Hospital: Prevalence and Associated Factors. ISRN Nursing, 2012, 1–6. http://doi.org/10.5402/2012/402157
Lee, H., Song, R., Cho, Y. S., Lee, G. Z., & Daly, B. (2003). A comprehensive model for predicting burnout in Korean nurses. Journal of Advanced Nursing, 44(5), 534–545. http://doi.org/10.1046/j.0309-2402.2003.02837.x
Lourel, M., & Gueguen, N. (2007). A meta-analysis of job burnout using the MBI scale. Encephale, 33(6), 947–953.
Maslach, C., & Jackson, S. (1981). The measurement of experienced Burnout. Journal of Occupational Behavior, 2(2), 99–113. http://doi.org/10.1002/job.4030020205
Melchior, M. E., Bours, G. J., Schmitz, P., & Wittich, Y. (1997). Burnout in psychiatric nursing: a meta-analysis of related variables. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 4(3), 193–201. http://doi.org/10.1046/j.1365-2850.1997.00057.x
Mollaoğlu, M., Yılmaz, M., & Kars, T. (2003). Hemşirelerde tükenmişlik (burnout) sendromu. Toplum ve Hekim, 18, 288-292.
Niasar, N., Kharame, Z., Koohbor, M., & Aghaziarati, M. (2013). Professional burnout and the affecting factors in operating room nurses in Qom teaching hospitals. Jentashapir J Health Res, 4(4), 305–314.
*Oner, S. (2011) Psikiyatri Hastanelerinde Çalışan Hemşirelerde Hasta Agresyonuna Gösterilen Tepkiler İle Tükenmişlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Düzce
Schaufeli, W., & Enzmann, D. (1998). The Burnout Companion to Study and Practice: A Critical Analysis. London: Taylor & Francis.
Sen, S., Yorulmaz, H., & Batmaz, M. (2007). Acil servis çalışanlarında tükenmişlik sendromu. 5. Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi Kongre Kitabı, Şanlıurfa, Türkiye.
*Senturan, L., Karabacak, B.G., Alpar, S.E.& Sabuncu, N. (2009) Hemodiyaliz Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeyi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(2), 33-45.
*Senturk, S. (2014) Yoğun bakım hemşirelerinin tükenmişlik düzeyleri ile uyku kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bozok Tıp Dergisi,4(3):48-56.
Sharma, A., Sharp, D., & Walker, L. (2008). Stress and burnout in colorectal and vascular surgical consultants working in the UK National Health Service. Psycho Oncology, 17, 570–576.
*Sinat, Ö. (2007). Psikiyatri Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeylerinin Araştırılması. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
*Sonmez, D.Z. (2006) Acil Servislerde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Taycan, O., Kutlu, L., Çimen, S., & Aydın, N. (2006). Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerde depresyon ve tükenmişlik düzeyinin sosyodemografik özeliklerle ilişkisi. Anatolian Journal of Psychiatry, 7, 100-108.
*Tekin E. (2011). Askeri Hastanelerde Çalışan Hemşirelerin Psikolojik Dayanıklılık Ve Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Thalheimer, W., & Cook, S. (2002). How to calculate effect sizes from published research: A simplified methodology. Work-Learning Research, (August), 1–9. http://doi.org/10.1113/jphysiol.2004.078915
Tourangeau, A. E., Doran, D. M., Hall, L. M., O’Brien Pallas, L., Pringle, D., Tu, J. V., & Cranley, L. A. (2007). Impact of hospital nursing care on 30-day mortality for acute medical patients. Journal of Advanced Nursing, 57(1), 32–44. http://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2006.04084.x
*Uğurluoğlu, Ö., Şantaş, F., & Demirgil, B. (2013). Lider-Üye Etkileşimi ve Tükenmişlik İlişkisi: hastanelerde bir uygulama. Hacettepe Sağlık Idaresi Dergisi, 16(1), 1–21.
Ushiro, R., & Nakayama, K. (2010). Gender role attitudes of hospital nurses in Japan: Their relation to burnout, perceptions of physician-nurse collaboration, evaluation of care, and intent to continue working. Japan Journal of Nursing Science, 7(1), 55–64. http://doi.org/10.1111/j.1742-7924.2010.00138.x
Vahey, D. C., Aiken, L. H., Sloane, D. M., Clarke, S. P., & Vargas, D. (2004). Nurse burnout and patient satisfaction. Medical Care, 42(2 Suppl), II57-I66. http://doi.org/10.1097/01.mlr.0000109126.50398.5a
Van Bogaert, P., Clarke, S., Wouters, K., Franck, E., Willems, R., & Mondelaers, M. (2013). Impacts of unit-level nurse practice environment, workload and burnout on nurse-reported outcomes in psychiatric hospitals: A multilevel modelling approach. International Journal of Nursing Studies, 50(3), 357–365. http://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2012.05.006
Vargas, C., Cañadas, G. A., Aguayo, R., Fernández, R., & De la Fuente, E. I. (2014). Which occupational risk factors are associated with burnout in nursing? A meta-analytic study. International Journal of Clinical and Health Psychology, 14(1), 28–38. http://doi.org/10.1016/S1697-2600(14)70034-1
Zangaro, G. A., & Soeken, K. L. (2007). A meta-analysis of studies of nurses’ job satisfaction. Research in Nursing & Health, 30(4), 445–458.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
