Examination of adult and child characters in children's literature books<p>Çocuk edebiyatı kitaplarındaki yetişkin ve çocuk karakterlerin incelenmesi
Keywords:
Children's literature, child novel, adult character, child character, Çocuk edebiyatı, çocuk romanı, yetişkin karakter, çocuk karakterAbstract
It is emphasized in the literature that the quality of children's literature books need to be brought together with children, starting from early childhood. It is also known in these books how important it is for children to acquire models and meet the characters they can identify with. In this context, it is aimed to examine the characteristics of adult and child characters in children's literature books. Content analysis of fourteen books in which adult and child characters are the main characters from children 's novels in the last decade (2007-2017), which can be reached by criterion sampling method, were made. Four different tables developed by the researcher in order to determine the way of development, general and personality characteristics of the adult and child characters analyzed in this process were used and these tables were presented in the findings section. In general, results showed that adult and child characters were developed in five different character development paths and in detail, adult characters are not treated as much as child characters. Results also suggested that both adult and child characters are constructed with more positively perceived personality traits. In the discussion section, these findings have been discussed in the light of the basic characteristics of characters in children's literature books.
Extended English abstract is in the end of Full Text PDF (TURKISH) file.Özet
Nitelikli çocuk edebiyatı yapıtlarının erken çocukluk döneminden başlayarak çocuklarla buluşturulmasının gerekliliği alanyazında vurgulanmaktadır. Bu kitaplarda çocukların kendilerine model alabilecekleri ve özdeşim kurabilecekleri karakterlerle karşılaşmalarının da ne denli önemli olduğu bilinmektedir. Bu önem bağlamında çalışmada çocuk edebiyatı yapıtlarındaki yetişkin ve çocuk karakterlerin çeşitli özellikler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Belirtilen amaç doğrultusunda ölçüt örnekleme yöntemiyle ulaşılabilen basımları son on yıl (2007-2017) içinde olan çocuk romanlarından, yetişkin ve çocuk karakterlerin ana karakter olarak yer aldığı on dört kitabın içerik çözümlemesi yapılmıştır. Bu süreçte çözümlenen kitaplardaki yetişkin ve çocuk karakterlerin geliştirilme yolları, genel özellikleri ve kişilik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen 4 farklı çizelge kullanılmış ve bu çizelgeler bulgular bölümünde sunulmuştur. Çalışma sonuçları alanyazında belirtilen beş farklı karakter geliştirme yolunun ve dört genel özelliğin de incelenen kitaplarda yer aldığını gösterirken yetişkin karakterlerin çocuk karakterler kadar ele alınmadığını da ortaya çıkarmıştır. Ayrıca karakterlerin daha çok olumlu algılanan kişilik özellikleriyle kurgulandığının belirlenmesi de önemli sonuçlardan biridir. Tartışma bölümünde elde edilen bu bulgular alanyazında çocuk edebiyatı kitaplarındaki karakterlere ilişkin temel özellikler doğrultusunda tartışılmıştır.
Downloads
Metrics
References
Aslan, C. (2006). Türk çocuk yazınında çocuk-yetişkin çatışmasının yer aldığı kimi yapıtların incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39 (2), 193-216.
Aslan, C. (2007a). Yazınsal nitelikli çocuk kitaplarının çocuğun gelişim sürecindeki yeri. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu: Gelişmeler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri (Yay. Haz.: S. Sever). Ankara: AÜ Basımevi, 189-200.
Aslan, C. (2007b). Yaşam gerçekliğinin çocuklara iletilmesi bakımından ‘100 Temel Eser’deki öyküler üzerine bir inceleme. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi 4. Uluslararası Çocuk ve İletişim Kongresi Özetler Kitapçığı. İstanbul.
Aslan, C. (2010). An analysis of the presentation of women in 100 Basic Literary Works in Turkey. Eğitim Araştırmaları Dergisi (Eurasian Journal of Educational Research), 38, 19-36.
Aslan, C. (2013a). Çocuk edebiyatı yapıtlarının temel işlevleri. Eğitimci Öğretmen Dergisi, 17, 6-9.
Aslan, C. (2013b). Duyarlık ve düşünceyi geliştirmede çocuk edebiyatı. Çoluk Çocuk Anne Baba Eğitimci Dergisi, 12, 29-32.
Aslan, C. (2013c). Çocuk ve gençlik edebiyatı yapıtları yoluyla düşünme. Kum Edebiyat Dergisi, 72-73, 11-18.
Aslan, C. (2014). Türkiye’de çocuk ve gençlik edebiyatında duyarlı konuların (sensitive ıssues) ele alınışı üzerine eleştirel bir yaklaşım. Eleştirel Pedagoji, 32.
Balcı, A. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Crabb, P. ve Bielawski, D. (1994). The social representation of material culture and gender in children's books. Sex Roles, 30 (1), 69-79.
Dilidüzgün, S. (2003). İletişim odaklı Türkçe derslerinde çocuk kitapları. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Dilidüzgün, S. (2007a). Çocuk kitaplarının çocuğun sanat eğitimine katkısı. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu: Gelişmeler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri (Yay. Haz. : S. Sever). Ankara: AÜ Basımevi, 111-115.
Dilidüzgün, S. (2007b). Çağdaş çocuk yazını. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Karasar, Niyazi (2002) Bilimsel Araştırma Yöntemi. Kavramlar-İlkeler-Teknikler. Ankara: Nobel Yayınları.
Karataş, E. (2014). Çocuk edebiyatında “karakter” kavramı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33, 60-79.
Kavcar, C. (1999). Edebiyat ve eğitim. Ankara: Engin Yayınevi.
Kaya, Z. (2007). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin türsel/ yazınsal niteliği. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu: Gelişmeler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri (Yay. Haz. : S. Sever). Ankara: AÜ Basımevi, 83-91.
Moran, B. (2009). Edebiyat kuramları ve eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Neydim, N. (2000a). Çeviri çocuk edebiyatında idealize edilerek yansıtılan çocuk figürlerindeki ideolojik ve dinsel eğilimler ve bu edebiyatın Türkiye’deki alımlanması. I. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu: Sorunlar ve Çözüm Yolları (Yay. Haz. : S. Sever). Ankara: AÜ Basımevi, 87-102.
Neydim, N. (2000b). Çocuk ve edebiyat, çocukluğun kısa tarihi, edebiyatta çocuk figürleri. İstanbul: Bu Yayınevi.
Oğuzkan, F. (2001). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
Özdemir, E. (2002a). Eleştirel okuma. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Özdemir, E. (2002b). Yazınsal türler. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Özdemir, E. ve Binyazar, A. (1998). Yazma öğretimi yazma sanatı. İstanbul: Papirüs Yayınevi.
Poarch, R. ve Monk-Turner, E. (2001). Gender roles in children's literature: a review of non-award-winning “easy-to-read” books. Journal of Research in Childhood Education, 16(1), 70-76.
Püsküllüoğlu, A. (2005) Arkadaş Türkçe Sözlük. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
Sever, S. (1995). Çocuk kitaplarında bulunması gereken yapısal ve eğitsel özellikler. ABECE Eğitim, Ekin ve Sanat Dergisi, 107, 14-15.
Sever, S. (2005a). Çocuk edebiyatı ve eleştirisi. Cumhuriyet Kitap. Ankara, 16-17.
Sever, S. (2005b). Çocuk, yazın ve yaşam. Çoluk Çocuk Anne, Baba, Eğitimci Dergisi, 1, 30-34.
Sever, S. (2007a). Çocuk edebiyatı öğretimi nasıl olmalıdır?. II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu: Gelişmeler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri (Yay. Haz. : S. Sever). Ankara: AÜ Basımevi, 41-56.
Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: Tudem Yayıncılık.
Sever, S. (2015). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları.
Sever, S., Dilidüzgün, S., Neydim, N. ve Aslan, C. (2007b). İlköğretimde çocuk edebiyatı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Sever, S. ve Aslan, C. (2012). Çocuk edebiyatı yapıtlarında karakter çerçevesinin oluşturulmasında cinsiyet rollerinin sunuluşu. III. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu: Bildiriler ve Atölye Çalışmaları (Yay. Haz. : S. Sever vd.). Ankara: AÜ Basımevi, 691-703.
Şirin, M. R. (2007). Çocuk edebiyatına eleştirel bir bakış. Ankara: Kök Yayıncılık.
Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Turner-Bowker, D. (1996). Gender stereotyped descriptors in children's picture books: does "curious jane" exist in the literature?. Sex Roles, 35(7), 461-488.
Yılmaz, O. ve Kılıç, B. S. (2015). İdealize karakter bağlamında Elif Şafak’ın Sakız Sardunya’sı. II. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiriler (Yay. Haz. : T. Şimşek ve B. V. Yıldız). İstanbul: KBN Dijital Baskı, 145-152.
Downloads
Additional Files
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
