A qualitative study on loss of a spouse, coping strategies after loss and the future expectations among elders<p>Yaşlılarda eş kaybı, kayıp sonrası başa çıkma stratejileri ve gelecek beklentileri üzerine nitel bir araştırma
Keywords:
Elderly, loss of a spouse, coping strategies after loss of a spouse, psychological counseling with elderly, future expectations of elders, Yaşlılık, eş kaybı, eş kaybı sonrası başa çıkma stratejileri, yaşlılık psikolojik danışmanlığı, yaşlılıkta gelecek bAbstract
With this study, it is aimed to present data about the important effects of losing a spouse among elders, especially to the related areas which provide services for elderly people such as healthcare, nursing and psychological counseling. Three sub-objectives were examined within the scope of the current study, namely, (1) emotional, cognitive, social and physical influences caused by the loss of a spouse in the elderly, (2) coping strategies used by the elders to cope with the loss of a spouse, and (3) the future expectations of elders after loss of a spouse.
In the research, phenomenological approach is used from qualitative research methods. Semi-structured interviews were conducted with ten participants (5 males, 5 females) who were were 65 years old or older, have lost their spouses, and were not in the nursing home. The gathered data was analyzed with frequency and categorical analysis.
The results of the analysis demonstrated that the loss of a spouse in the elderly can be classified in five main general area namely, “cognitive, emotional, social and physical effects of losing of a spouse”, “methods used to cope with loss of a spouse”, “future expectations of the elders”, “expressions related the loss of a spouse”, and “other expressions”. When the statements on the effects of the losing a spouse were examined, it was seen that “cognitive effects” were the most frequent, and “physical effects” were the least frequent subcategories. Besides, “lifestyle habits” were the most frequent and “receiving psychological support from an expert” was the least frequent subcategories of the second main general category which is called as the coping strategies after loss of a spouse among elders. Lastly, “expectations, plans and objectives” were the oftenest subcategory in the future expectations category of the current study.
The findings of the study were discussed in comparison to the relevant information in the field of psychology, and suggestions were provided in the context of guidance and psychological counseling.
Extended English summary is in the end of Full Text PDF (TURKISH) file.
Özet
Bu çalışma ile yaşlılık döneminde önemli etkileri olan eş kaybı hakkında özellikle yaşlılara sağlık, bakım, psikolojik danışma gibi hizmet veren ilgi gruplarına veri sunulması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında; (1) yaşlılarda eş kaybetmenin yarattığı duygusal, bilişsel, sosyal ve fiziksel etkilerin (2) yaşlıların eş kaybıyla baş etmede kullandıkları stratejilerin ve (3) yaşlılarda eş kaybı sonrası geleceğe ilişkin beklentilerin neler olduğu alt amaç olarak incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik yaklaşım kullanılmıştır. Belirlenen amaçlar doğrultusunda 65 yaş ve üzeri eşini kaybetmiş ve bakım evinde olmayan on katılımcı (5 erkek, 5 kadın) ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerde toplanan veriler frekans analizi ve kategorisel analiz yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda “yaşlılarda eş kaybetmenin bilişsel, sosyal, duygusal ve fiziksel etkileri”, “eş kaybıyla baş etmede kullanılan stratejiler”, “geleceğe ilişkin beklentiler”, “eş kaybına ilişkin söylemler” ve “diğer ifadeler” şeklinde sıralanan beş genel alan kategorisi oluşturulmuştur. Yaşlılarda eş kaybetmenin yarattığı etkilere ilişkin ifadeler incelendiğinde en sık “bilişsel etkilerden” en az ise, “fiziksel etkilerden” bahsedildiği görülmüştür. Bununla birlikte yaşlıların eş kaybı ve bu kaybın ortaya çıkardığı durumlarla baş etmede en sık “yaşam alışkanlıkları” en az da “uzmandan destek alma” alt alanına ilişkin söylemleri olduğu belirlenmiştir. Yaşlıların geleceğe ilişkin beklentilerine yönelik söylemleri incelendiğinde en sık “beklentiler, planlar ve hedefler” alt alanına ilişkin ifadelerin yer aldığı görülmüştür. Çalışmanın bulguları alan yazındaki bilgilerle karşılaştırılarak tartışılmış, bulgular doğrultusunda psikolojik danışma ve rehberlik alanında yaşlılara verilecek hizmetler çerçevesinde öneriler sunulmuştur.
Downloads
Metrics
References
Aiken, L. R. (2002). Human development in adulthood. New York: Springer Science & Business Med.
Aközer, M. Nuhrat C. ve Say Ş. (2011). Türkiye'de yaşlılık dönemine ilişkin beklentiler araştırması. Aile ve Toplum, 7(27), 1-26.
Alpass, F. M. ve Neville, S. (2003). Loneliness, health and depression in older males. Aging & Mental Health, 7(3), 212-216. doi:10.1080/1360786031000101193
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5. Bs.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
American Psychological Association. (2017). Aging. 10.12.2017 tarihinde http://www.apa.org/topics/aging/index.aspx adresinden erişilmiştir.
Aydın, İ. ve İşleyen, S. (2004). Huzurevinde kalan yaşlıların geleceğe yönelik beklentilerinin umutsuzluk düzeylerine etkisi. Atatürk Üniversitesi Dergisi, 7(3), 1-7.
Bacanlı, H. ve Terzi, Ş. I. (2015). Yetişkinlik ve yaşlılık gelişimi ve psikolojisi (3. Bs.). Ankara: Pegem Akademi.
Bahar, A. ve Parlar, S. (2007). Yaşlılık ve evde bakım. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(4), 32-39.
Baltes, P. B. ve Baltes, M. M. (1990). Psychological perspectives on successful aging: The model of selective optimization with compensation. Successful Aging: Perspectives from the Behavioral Sciences, 1(1), 1-34.
Bilir, N., Aslan, D., Güngör, N., Ağaç, M., Sıddıqu,. Z., Uluç, F. vd. (2002). Ankara’da Altındağ sağlık ocağı bölgesi’ne mahallesi’nde yaşayan 65 yaş ve üzeri kişilerin bazı sağlık ve sosyal durumlarının saptanması. Turkish Journal of Geriatrics, 5(3), 97-102.
Blake, R. (1975). Counseling the elderly: An emerging area for counselor education. Counselor Education and Supervision, 15(2), 156-157. doi: 10.1002/j.1556-6978.1975.tb01003.x
Bowling, A. (2005). Ageing well: Quality of life in old age. London: Open University Press.
Buckner, L. R. (2004). Memory and executive functions in aging and AD: Multiple factors that cause decline and reserve factors that compensate. Neuron, 44(1), 195-208. doi: 10.1016/j.neuron.2004.09.006
Can, G. (1990). Emeklilik ve yaşlılık dönemi uyum sorunları. Kurgu Dergisi, 8, 633-637.
Cangöz, B. (2009). Yaşlılıkta bilişsel ve psikolojik değişim. 11.12.2017 tarihinde http://e-kutuphane.teb.org.tr/pdf/tebakademi/geriatri_2009/19.pdf adresinden erişilmiştir.
Cohen, S. (2004). Social relationships and health. American Psychologist, 59(8), 676-684. doi: 10.1037/0003-066X.59.8.676
Colbert, L. H., Matthews, C. E., Havighurst, T. C., Kim, K. ve Schoeller, D. A. (2011). Comparative validity of physical activity measures in older adults. Medicine and Science In Sports And Exercise, 43(5), 867. doi: 10.1249/MSS.0b013e3181fc7162
Consedine, N. S., ve Magai, C. (2003). Attachment and emotion experience in later life: The view from emotions theory. Attachment & Human Development, 5(2), 165-187. doi: 10.1080/1461673031000108496
Cornwell, E. Y. ve Waite, L. J. (2009). Social disconnectedness, perceived isolation, and health among older adults. Journal of Health and Social Behavior, 50(1), 31–48. doi: 10.1177/002214650905000103
Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4. Bs.). California: Sage Publication.
Demir Çelebi, Ç. ve Yukay Yüksel, M. (2014). Yaşlılık ve yaşlılara sunulan psikolojik danışma ve rehberlik uygulamalarına bir bakış. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 4(2), 175-202.
Demirdiş, E. (2010). Yaşlıların rehberlik ve psikolojik danışma ihtiyaçlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
Dougherty, L. M., Abe, J. A., ve Izard, C. E. (1996). Differential emotions theory and emotional development in adulthood and later life. C. Magai ve S. H. McFadden (Ed.), Handbook of emotion, adult development, and aging içinde (27-41). Kaliforniya: Academic Press.
Dunér, A. ve Nordström, M. (2005). Intentions and strategies among elderly people: Coping in everyday life. Journal of Aging Studies, 19(4), 437-451. doi:10.1016/j.jaging.2004.10.001
Dykstra, P., (2009). Older adult loneliness: myths and realities. European Journal of Ageing, 6(2), 91-100. doi: 10.1007/s10433-009-0110-3
Ercan Şahin, N. (2015). Huzurevinde yaşayan yaşlılara uygulanan anımsama terapisinin yaşlıların yaşam kalitesine etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Gary, R. L. ve DeMaris A. (2007). Widowhood, gender, and depression: A longitudinal analysis. Research on Aging, 29(1), 56-72. doi: 10.1177/0164027506294098
Glass, T. A., de Leon, C. M., Marottoli, R. A. ve Berkman, L. F. (1999). Population based study of social and productive activities as predictors of survival among elderly Americans, British Medical Journal, 319, 478–83. doi: 10.1136/bmj.319.7208.478
Harrison, O. M., Koenig, H. G., Hays, J. C., Eme-Akwari, A. G. ve Pargament, K. I. (2001). The epidemiology of religious coping: A review of recent literature. International review of psychiatry, 13(2), 86-93. doi: 10.1080/09540260124356
Hawkley, L. ve Cacioppo, J. (2007). Aging and loneliness: Downhill quickly? Current Directions in Psychological Science, 16(4), 187-191. doi: 10.1111/j.1467-8721.2007.00501.x
Hinck, S. (2004). The lived experience of oldest-old rural adults. Qualitative Health Research, 14(6), 1-9. doi: 10.1177/1049732304265774
Horning, S. M., Davis, H. P., Stirrat, M., ve Cornwell, R. E. (2011). Atheistic, agnostic, and religious older adults on well-being and coping behaviors. Journal of Aging Studies, 25(2), 177-188. doi: 10.1016/j.jaging.2010.08.022
İçli, G. (2010). Yaşlılar ve yaşlılığın değerlendirilmesi: Denizli ili üzerine niteliksel bir araştırma. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 3(1), 1-13.
İslam, A. Ş. (1987). Bireysel psikolojik danışmanın yaşlılarda kendini kabule etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kahn, R. L. ve Antonucci, T. C. (1980). Convoys over the life course: Attachment, roles and social support. P. B. Baltes ve O. G. Brim (Ed.), Life-span development and behaviour içinde(Vol 3, 253–286). New York: Academic Press.
Koenig, H. G., George, L. K. ve Siegler, I. C. (1988). The use of religion and other emotion-regulating coping strategies among older adults. The Gerontologist, 28(3), 303-310. doi: 10.1093/geront/28.3.303
Krueger, R. A. ve Casey, M. A. (2015). Focus groups a practical guide for applied research. Thousand Oaks California: Sage.
Lang, F. R., ve Carstensen, L. L. (1994). Close emotional relationships in late life: Further support for proactive aging in the social domain. Psychology and Aging, 9, 315–324. doi: 10.1037/0882-7974.9.2.315
Lee, G. R. ve DeMaris, A. (2007). Widowhood, gender, and depression: A longitudinal analysis. Research on Aging, 29(1), 56-72. doi: 10.1177/0164027506294098
Lombana, J. H. (1976). Counselig the elderly: Remediation plus prevention. Journal of Counseling and Development, 55(3), 143-144. doi: 10.1002/j.2164-4918.1976.tb04437.x
Luanaigh, C. O., ve Lawlor, B. A. (2008). Loneliness and the health of older people. International Journal of Geriatric Psychiatry, 23, 1213–1221. doi: 10.1002/gps.2054
Mayring, P. (2011). Nitel sosyal araştırmaya giriş. (A. Gümüş ve S. Durgun, Çev.) Adana: BilgeSu Kitabevi. (Orijinal çalışma 1990’da yayımlanmıştır).
McFadden, S. H. (1995). Religion and well‐being in aging persons in an aging society. Journal of Social Issues, 51(2), 161-175. doi: 10.1111/j.1540-4560.1995.tb01329.x
Mehtap, B., Tasgın, E., Lok, N. ve L. S. (2015). Review of physical activity levels of elderly people living in nursing home. Science, Movement and Health, 15(2), 105-110.
Menec, V. H. ve Chipperfield, J. G. (1997). Remaining active in later life, the role of locos of control in senior’s leisure activity participation, health and life satisfaction. Journal of Ageing and Health, 9, 105–25. doi: 10.1177/089826439700900106
Milligan, C., Bingley, A. ve Gatrell, A. (2007). ‘Healing and feeling’: The place of emotion in later life. J. Davidson, L. Bondi ve M. Smith (Ed.), Emotional Geographies içinde (49-62). İngiltere: Ashgate Publishing.
Moen, P., Dempster-McClain, D. ve Williams, R.M. (1989) Social integration and longevity: An event history analysis of women’s roles and resilience. American Sociological Review, 54(4), 635–47.
Myers, J. E. (1983). Gerontological counseling training: The state of art. The Personnel and Guidance Journal, 61(7), 398-401. doi: 10.1111/j.2164-4918.1983.tb00053.x
Onur. B. (2008). Gelişim psikolojisi yetişkinlik, yaşlılık, ölüm (8. Bs.). Ankara: İmge Kitabevi.
Öksüzler, B. (2015). Eş kaybının yaşlı bireyler üzerindeki psikolojik etkileri: Kaynakların Korunması Kuramı kapsamında bir inceleme (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Park, C. L. ve Folkman, S. (1997). Meaning in the context of stress and coping. Review of General Psychology, 1(2), 115-144. doi: 10.1037/1089-2680.1.2.115
Punch, K. (2014). Introduction to social research: Quantitative and qualitative approaches (3. Bs.). Los Angeles: Sage.
Ross, C. E. ve Mirowsky, J. (2008). Age and the balance of emotions. Social Science & Medicine, 66(12), 2391-2400. doi: 10.1016/j.socscimed.2008.01.048
Sağır, A. (2013). Gün algısı ve sosyalleşme: Safranbolu örneğinde “gün” sosyoloji denemesi. International Journal of Social Science, 6(5), 477-496. doi: 10.9761/JASSS1408
Salisbury, H. (1975). Counseling the elderly: A neglected area in counseling education. Counselor Education and Supervision, 14(3), 237-238. doi: 10.1002/j.1556-6978.1975.tb00873.x
Sarı Çam, S. (2016). Yaşlılık döneminde yalnızlıkla başa çıkmada dinin rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Silverstein, M. ve Parker, M.G. (2002). Leisure activities and quality of life among the oldest old in Sweden. Research on Aging, 24(5), 528–547. doi: 10.1177/0164027502245003
Siviş, R. (2007). Anımsama Terapisi ve ileri yaştaki yetişkinlerle grupla psikolojik danışmadaki yeri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 129-138.
Siviş, R. ve Demir, A. (2004). Küresel yaşlanma ve Türkiye’de yaşlılarla psikolojik danışma ve rehberlik. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(21), 43-48.
Strongman, K. T. (2003). The psychology of emotion: From everyday life to theory. Chichester: Wiley.
Tamam, L. ve Öner, S. (2001). Yaşlılık çağı depresyonları. Demans Dergisi, 1, 50-60.
Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2017). İstatistiklerle yaşlılar, 2016. 16.03.2017 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24644adresinden erişilmiştir.
Uçku, R., Keskinoğlu, P., Yener, G. ve Yaka, E., (2008). Türk toplumuna göre yeniden düzenlenmiş standartize minimental testin toplumda yaşayan eğitimli ve eğitimsiz yaşlılarda geçerlilik güvenirliliği. Journal of Neurological Sciences, 25(1), 1-5.
United Nations (UN). (2015). World population ageing 2015. 11.12.2017 tarihindehttp://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/ageing/WPA2015_Report.pdf adresinden erişilmiştir.
Victor, C., Scambler, S. ve Bond, J. (2009). The social world of older people: understanding loneliness and social isolation in later life. New York: Open University Press.
Wallin, M. (2007). The loss of a spouse in a late life: A model of bereavement, meaning, and growth (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Pepperdine University, California.
Wang, H.X., Karp, A., Winblad, B. ve Fratiglioli, L. (2002). Late-life engagement in social and leisure activities is associated with a decreased risk of dementia: A longitudinal study from the Kungsholmen Project, American Journal of Epidemiology, 155, 1081–1087. doi:10.1093/aje/155.12.1081
World Health Organization (WHO). (2017). Definition of an older and elderly person. 01.05.2017 tarihinde www.who.intadresinden erişilmiştir.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel arastirma yöntemleri (10. Bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, M. (2012). Bağlanma kuramı açısından yaşlılık dönemine genel bir bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36(1), 1-30.
Zara, A. (2011). Kayıplar, yas tepkileri ve yas süreci. 01.12.2017 tarihinde http://www.aytenzara.com/wp-content/uploads/2012/02/Kay%C4%B1plar-Yas-Tepkileri-ve-Yas-S%C3%BCreci.pdf adresinden erişilmiştir.
Downloads
Additional Files
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
