Relationship between teacher's work engagement and effectiveness of school: Öğretmenlerin işe angaje olmaları ile okul etkililiği arasındaki ilişki

Serdar Koçak; Şenay Sezgin Nartgün

doi:10.14687/jhs.v17i3.5959

Authors

Serdar Koçak https://orcid.org/0000-0003-0806-3690
Şenay Sezgin Nartgün Bolu Abant İzzet Baysal University https://orcid.org/0000-0002-5404-1655

DOI:

https://doi.org/10.14687/jhs.v17i3.5959

Keywords:

Work engagement, effective school, teachers, İşe angaje olma, etkili okul, öğretmenler

Abstract

In this study, it is aimed to determine whether there is a relationship between the perceptions of teachers about engagement to work and their perceptions about the effectiveness of the schools. In addition, according to the personal characteristics of teachers, it is important to determine whether there is a statistically significant relationship between teachers' perceptions about engagement of work and school effectiveness. Quantitative research was conducted in correlatıonal resarch type. The study population consisted of teachers working in high schools in the central district of Bolu in the academic year 2018-2019. The scale of engagement to work and the effective school scale were used in the study. Frequency, percentage, mean, standard deviation, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis and Spearman Rho correlation analysis were used to analyze the data. According to the results of the research, I agree with the level of attitudes of teachers regarding their engagement to work, and the effectiveness of schools, I agree with the dimensions of manager, teacher and school environment education process but they are undecided about the effectiveness of students and parents. Significant differences were found between personal variables in terms of gender, age, seniority, type of school, and there was a positive and moderate significant relationship between teachers' engagement with the job and their opinions about the effectiveness of schools.

Extended English summary is in the end of Full Text PDF (TURKISH) file.

Özet

Bu araştırmada öğretmenlerin işe angaje olma durumlarına ilişkin algıları ile okulların etkililiğine yönelik algıları arasında ilişki olup olmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca öğretmenlerin kişisel özelliklerine göre öğretmenlerin okulların etkililiğine ve işe angaje olmalarına yönelik algıları arasında istatistik olarak anlamlı ilişkiler olup olmadığı da saptanmıştır. Çalışma nicel bir araştırma olup ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma çalışma evrenini 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Bolu ili Merkez ilçede bulunan ortaöğretim kurumlarında çalışan 276 öğretmenler oluşturmuştur. Araştırmada ölçme aracı olarak işe angaje olma (Köse, 2015) ve etkili okul ölçeği (Uğurlu ve Abdurrezzak, 2015) kullanılmıştır. Verilerin analizinde frekans, yüzde, ortalama, standart sapma, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis ve Spearman Rho korelasyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin işe angaje olma durumlarına ilişkin görüşleri katılıyorum düzeyinde, okulların etkililiğine ilişkin görüşleri ise yönetici, öğretmen ile okul ortamı ve eğitim-öğretim süreci boyutlarında katılıyorum fakat öğrenci ile okul çevresi ve veliler boyutlarına yönelik kararsızım düzeyindedir. Kişisel değişkenlerden cinsiyet, yaş, kıdem, okul türü açısından anlamlı farklılıklar bulunmuş olup, öğretmenlerin işe angaje olma ile okulların etkililiğine yönelik görüşleri arasında pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Author Biographies

Serdar Koçak

M.A.

Şenay Sezgin Nartgün, Bolu Abant İzzet Baysal University

Prof. Dr., Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü

References

Abdurrezzak, S., (2015). Etkili Okul ve Okul Liderliğine İlişkin Öğretmen Algılarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Sivas.

Akan, D. (2007). Değişim Sürecinde İlköğretim Okullarının Etkili Okul Özelliklerine Sahip Olma Düzeyleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.

Akbal, N. (2008). Etkili Okulun Oluşmasında Okul Yöneticilerinin Etkin İletişim Becerileri (Büyükçekmece Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Akçakanat, T., Uzunbacak, H.H. ve Acar, O.K. (2019) İnsan kaynakları yöneticilerinin iş becerikliliklerinin işe adanmışlıkları üzerine etkisi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 10 (17), 395-419.

Aklan, C. (1979). Eğitim ortamları, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayını, Ankara.

Ardıç, K. ve Polatçı, S. (2009). Tükenmişlik sendromu ve madalyonun öbür yüzü: İşle bütünleşme, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (32), 21-46.

Aslan, Ş. (2014). Anadolu Liselerinde Etkili Okul Kavramının Yönetici ve Öğretmen Algılarına Göre Değerlendirilmesi (Batman İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zirve Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.

Atcıoğlu, E. (2018). Okulların Etkililik Düzeyleri ile Çalışanların Angaje Olma Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.

Bakker, A.B.; Leiter, M.P. (2010). Where To Go From Here: Integration And Future Research On Work Engagement, Work Engagement A Handbook Of Essential Theory And Research, Psychology Press.

Bal, E. A. (2008). Öz-Yeterlik, Ortamsal Faktörler ve Esenlik: İşe Gönülden Adanmanın Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Balcı, A. (1988). Etkili okul. Eğitim ve Bilim. 12(70), 21-30.

Balcı, A. (1993). Etkili okul: Türkiye ‘deki ilköğretim okullarının etkililiği araştırması. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi, Ankara.

Balcı, A. (2007). Etkili okul, okul geliştirme kuram uygulama ve araştırma (4. Baskı).

Ankara: PegemA Yayıncılık.

Balcı, A. (2011). Etkili okul ve okul geliştirme kuram uygulama ve araştırma. Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.

Balcı, A. (2013). Etkili okul geliştirme kuram uygulama ve araştırma, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.

Başaran, İ. E. (1996). Eğitim yönetimi (Beşinci Baskı). Yargıcı Matbaası, Ankara

Bilginoğlu E. ve Yozgat, U. (2019), Ultra-Kısa işe angaje olma ölçeği türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması, Busıness & Management Studıes: An Internatıonal Journal BMIJ, 7(5): 2863-2872 doi: http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v7i5.1354.

Biltekin, T. (2013). Ortaöğretim Okullarındaki Öğretmenlerin Etkili Okul Algıları (Kayseri İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.

Cafoğlu, Z. (1995). Okulların güçlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğim Yönetimi. 1(4) ,449-555.

Cemaloğlu, N. (2007). Okul yöneticilerinin liderlik stillerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 73-112.

Çağlar, E. S. (2011). Çalışanları Güçlendirmenin, Güçlenme Aracılığıyla İşe Tutkunluğa Etkisinde Liderlik Tarzları ve Çalışma Amaçlarının Rolü. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Çalışkan, M. S. (2014). Etkili Okul-Çevre İlişkisinin Okul Yöneticileri Açısından Değerlendirilmesi (Nevşehir İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.

Çelenk, S. (2003). Okul başarısının ön koşulu: Okul aile dayanışması. İlköğretim Online- Dergisi, 2(2), 28-34.

Demir, A. (2011). Polisin İşle Bütünleşme Düzeyinin Temel Kişilik Özellikleri ve Amire Duyulan Güvenle İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Dinçsoy, B. Ş. (2011). Ortaöğretim Okullarının Etkili Okul Olmasında Okul Müdürlerinin Kültürel Liderlik Rolleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.

Duranay, P. Y. (2005). Ortaöğretim Kurumlarının Etkili Okul Özelliklerini Karşılama Düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.

Erim, F. N. A. (2009). Örgütsel Değişime Bireysel Tepki: Maskeleme Davranışı Öncülleri Ve Karar Almaya Katılma, İşe Gönülden Aldanma, İşle Bütünleşme ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Esen, E. (2011). Çalışanların örgüte cezbolması. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 377-390.

Güner, Ş. (2018). Düşük ve Yüksek Sosyo-Ekonomik Düzeydeki Okullara Yönelik Etkili Okul Profilinin Belirlenmesi. YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.

Gürsoy K. (1994). Şahsiyet Eğitimi. Türkiye I. Eğitim Felsefesi Kongresi. Van: 100. Yıl Eğitim Fakültesi Yayınları. 257.

Helvacı, M.A. ve Aydoğan, İ. (2011). Etkili okul ve etkili okul müdürüne ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 41-60

İnce, A.R. (2016). Algılanan örgütsel desteğin işe adanmışlık üzerindeki etkisinde yönetici desteğinin aracılık rolü. Electronic Journal of Social Sciences, 15(57), 161-174

Kalaycı, Ş. (2008). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (üçüncü baskı). Asil yayın dağıtım, Ankara.

Kaya, Y. (2015). Okul Paydaşlarının Görüşlerine Göre Etkili Okul Geliştirme (Şahinbey İlçesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.

Koçak, S., ve Argon, T. (2019). İnsan kaynakları yönetimi kariyer ilkesi çerçevesinde Milli Eğitim Bakanlığı kariyer basamakları yükselme uygulamasının değerlendirilmesi. Kıral, E., Çelik, E.B. ve Çilek, A.(Ed.). Eğitim araştırmaları 2019 uluslararası bölümlü kitap (324-346). Ankara: Eğitim yöneticileri ve uzmanları derneği yayınları.

Köse, A. (2015). İşe Angaje Olma ile Örgütsel Destek Algısı ve Örgüt İklimi Arasındaki İlişki (Kahramanmaraş İli Örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.

Krejcie, R. V. ve Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement. (30), 607-610.

Kuzubaşıoğlu, D. (2008). Genel Liselerde Çalışan Öğretmenlerin Değişim Yönetimi Faktörlerine İlişkin Algılarının Okul Etkililiği Açısından Değerlendirilmesi-İstanbul İli Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Maslach, C. and Goldberg J., (1998). Prevention of burnout: New perspectives, Applied & Preventive Psychology, 7, 63-74.

MEB, (2019). Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2018-2019 Yılı. Resmi İstatistik Programı Yayını. ISSN/ISBN: 978 - 975 - 11 - 5133 – 9.

Memduhoğlu, H.B. ve Karataş, E. (2017). Öğretmenlere göre çalıştıkları okullar ne kadar etkili? Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 227-244.

Meriç, E., Öztürk-Çiftçi, D. ve Yurtal, F. (2019). Algılanan örgütsel destek ve işe adanmışlık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi. 27 (1), 65-74.

Özdemir, S. (2000), Eğitimde örgütsel yenileşme. Pegem A Yayıncılık, Ankara.

Özkalp, E. ve Meydan, S. (2015). Schaufeli ve bakker tarafından geliştirilmiş olan işe angaje olma ölçeğinin Türkçe’de güvenirlik ve geçerliliğin analizi. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan kaynakları Dergisi. 17(3), 4-19.

Robbins, S. P. & Judge, T. A. (2013). Örgütsel davranış, çev. İnci Erdem. Ankara: Nobel Yayınevi.

Sammons, P., Hillman, J., Mortimore, P. (1995). Key characteristics of effective schools: a review of school effectiveness research. University of London.

Sammons, P. (2006). School effectiveness and equity: Making connections. Embracing Diversity: New Challenges for School Improvement in a Global Learning Society International Congress for School Effectiveness and Improvement. Fort Lauderdale, Florida.

Scheerens, J., & Bosker, R. (1997). The Foundations of educational effectiveness. Oxford: Pergamon

Seijts, G. H., & Crim, D. (2006). What engages employees the most or, the ten C’s of employee engagement. Ivey Business Journal, 70(4), 1-5.

Sezen, G. (2014). Öğretmenlerin İşle Bütünleşme ve İş Yaşamında Yalnızlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.

Şenel, T. ve Buluç, B. (2016). İlkokullarda okul iklimi ile okul etkililiği arasındaki ilişki. Türk Bilim Araştırma Vakfı, 9(4), 1-12.

Şişman, M. (2002), Eğitimde mükemmellik arayışı -etkili okullar, Pegem Yayınları, Ankara

Şişman, M. (1996). Etkili Okul Yönetim, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yayınları, Yayınlanmamış Araştırma Raporu.

Tunçel, M. (2008). Genel Liseler ve Anadolu Liselerinin Etkili Okul Olma Özelliklerinin Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Varış, F. (1973). Eğitimde program geliştirme: Teori ve teknikler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fak. Yayınları, Ankara.

Yagız, M. S. (2016). İlkokulların Etkili Okul Özelliklerine Sahip Olma Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.

Yalnızlar, N. D. (2019). Ortaöğretim Kurumlarının Etkili Okul Özelliklerine Sahip Olma Düzeyi İle Öğretmenlerin Örgütsel Kimlik Algısı Arasındaki İlişki (Tekirdağ İli Süleymanpaşa Merkez İlçesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.