A view of women in painting from the past to the present: the image of women in art and women painters
Geçmişten günümüze resim sanatında kadına bakış: Sanatta kadın imgesi ve kadın ressamlar
DOI:
https://doi.org/10.14687/jhs.v18i3.6151Keywords:
Art, woman image, woman painter, Turkish woman painter, patriarchal structure, Resim sanatı, kadın imgesi, kadın ressam, Türk kadın ressam, ataerkil yapıAbstract
The woman, has been one of the main themes of art throughout all art processes. Social processes and the place of women in society were also reflected in art and shaped the image of women in art. The same, artwork sheds light on the social conditions of the period. The fact that women remain in the background in social life is seen in the art of painting as in many other fields since the transition to the patriarchal order. Although the image of the woman has changed over the years, the woman is outside of her identity; It continued to be processed as a mother, wife or sexual object. Despite many advances in the individual works of contemporary artists and in the art that values women, a prejudiced view towards women has not yet been prevented. When the number of women engaged in art increases, women's self-expression has brought a different dimension to this commodification instead of the male gaze. The inclusion of feminist discourse and the changing structure of the world in art has also affected the role of women in social life. Art is one of the methods that can be used to achieve social change. For this reason, it can be said that women should continue to raise their voices for their rights and freedoms through art. One of the biggest roles in this regard falls to female artists. In this research; Throughout history, the image of women in painting and women painters have been examined, and the process of women's existence in art has been evaluated. For this purpose, written documents on the image of women, women painters and their lives from past to present have been examined. The image of women in art and its change throughout history, prominent female painters in the world, the image of women in Turkish painting and Turkish women painters, have revealed the place of women in the field of painting.
Levina Teerlinc, Artemisia Gentileschi, Rosa Bonheur, Käthe Kollwitz, Frida Kahlo, Jeny Saville, Mihri Müşfik, Fahrünnisa Zeid, Şükriye Dikmen, Neşe Erdok, Nur Koçak and Gülsün Karamustafa, among the prominent painters in terms of Turkish and world history, were discussed.
Extended English summary is in the end of Full Text PDF (TURKISH) file.
Özet
Kadın,tarihboyunca sanatın ana temalarından biri olmuştur. Toplumsal süreçler ve kadının toplumdaki yeri sanata da yansımış,sanatta kadın imgesini şekillendirmiştir. Aynı şekilde bir sanat eseri,dönemin toplumsal şartlarına da ışık tutmaktadır.Kadının toplumsal hayatta ikinci planda kalması, ataerkil düzene geçişten günümüze değin birçok alanda olduğu gibi resim sanatında da görülmektedir. Kadın imgesi, yıllar içindedeğişime uğrasa da kadın kendi kimliği dışında; anne, eş veya cinsel bir obje olarak işlenmeye devam edilmiştir. Çağdaş sanatçıların bireysel çalışmalarına, sanattakadına değer veren birçok ilerlemeyerağmen kadına karşı ön yargılı bakışın önüne geçilememiştir. Sanatla uğraşan kadın sayısı artıkça erkek bakışı yerine kadının kendini ifade etmesi bu metalaştırmaya farklı bir boyut kazandırmıştır. Feminist söyleminve dünyanın değişen yapısının sanatta yer bulması kadının toplumsal hayattaki rolünüde etkilemiştir. Sanat, toplumsal değişimi sağlamak için kullanılabilecek yöntemlerden biridir. Bu sebeple kadınların sanat yoluyla hak ve hürriyetleri uğruna seslerini yükseltmeye devam etmeleri gerektiği söylenebilir. Bu hususta en büyük rollerden biri kadın sanatçılara düşmektedir.Bu araştırmada; tarih boyunca resim sanatındaki kadın imgesi vekadın ressamlar incelenerek, kadının sanatta var olmasüreci değerlendirilmiştir.Bu amaçla geçmişten günümüze kadın imgesi, kadın ressamlar ve hayatlarına ilişkin yazılı dokümanlarincelenmiştir.Sanatta kadın imgesi ve tarih boyunca değişimi, dünyada öne çıkan kadın ressamlar, Türk resim sanatında kadın imgesi ve Türk kadın ressamlar başlıkları altındakadının resim alanındaki yeri ortaya koyulmuştur.Türk ve dünya tarihi açısından öne çıkanressamlardanLevina Teerlinc, Artemisia Gentileschi, Rosa Bonheur, KätheKollwitz, Frida Kahlo, Jeny Saville, Mihri Müşfik, Fahrünnisa Zeid, Şükriye Dikmen, Neşe Erdok, Nur Koçak ve Gülsün Karamustafa ele alınmıştır.
Downloads
Metrics
References
Akalın, T. & Baş, R . (2018). Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin kadın sanatçılara yansıması . Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi , 2 (2) , 112-128
Akçaoğlu, Z. (2010). Bir kadın sanatçı Şükriye Dikmen, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (11), 22-26
Akçay, S. (2015). Türk resim sanatında (1908-1930) Erken Cumhuriyet Dönemine kadar ilk ve öncü kadın ressamlar[Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Doğuş Üniversitesi, İstanbul
Akkan, A. (2014). Şiddetin plastik yüzü [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara
Akkaya Kia, R. (2015). Atina’daki demokrasiden Orta Çağ’a kadının dünyası ve filozoflar. Journal of Istanbul University Law Faculty , 73 (1) , 7-20
Aktan, G. (2015). Resim sanatında kadın figürü betimlemeleri [Yayımlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir
Albayrak, A. (2012). Saville, Freud, Bacon ve Tuymans’ın paletindeki çileli beden teorisi. Sanat Dergisi, 20, 1-12
Ayan, M . (2008). Weimar dönemi kadın devrimci ruhu ile Kathe Kollwitz . Sanat ve Tasarım Dergisi , 1 (1) , 33-63
Aydın, K. & Karakelle, A. (2019). Modern sanat sürecinde kadın imgesinin resimsel ve toplumsal açıdan incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12 (66), 475-487
Azertürk, S. İ., Akman, T. (2018). Konfüçyüs’ün kadın görüşü üzerine. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (1), 19-37
Babila, M . (2016). Eski Mısır'da kadın . Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 13 (1) , 130-143
Bayav, D. (2009). Resim sanatında ve sanat eğitiminde imge. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergis, 11(2), 105-122
Bayav, D. (2011). 19.yy. Sonu ve 20. yy. başında kadın ressamlarımız. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29, 15-28
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2021). Bilimsel araştırma yöntemi (30. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları
Can, A . (2019). 19. yüzyılda kadın sanatçı olmak: Rosa Bonheur . Tykhe Sanat ve Tasarım Dergisi , 4 (6) , 386-407
Çalışkan, S . (2019). Gülsün Karamustafa’nın eserlerinde köyden kente göç ve kimlik olgusu . Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 3 (2) , 97-106
Çelebi Erol, C . (2019). İkonografi ve ikonoloji yöntemine göre Gülsün Karamustafa’nın “Örtülü Medeniyet” Ve Kapıcı Dairesi” adlı eserlerinin analizi . Journal of Institute of Economic Development and Social Researches , 5 (18) , 234-239
Çelebi Kalpak, F. (2019). Çağdaş resim sanatında kadın bedenin kullanımı ve günümüz resim sanatına yansımaları [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi, Sakarya
Çokatak, D. (2014). Frida Kahlo’nun resminde kadın olgusu[Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi, Edirne
Dağ, H. (2019). Resim sanatında popüler kültür getirilerinin kadın bedeni üzerinde temsili [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi, Antalya
Dastarlı, E. (2019). Batılılaşan Türk resminde kadın imgesinin kamusal alanın oluşumundaki önemi. Yedi: Sanat Tasarım ve Bilim Dergisi, (22), 69-80
Demir, H. (2012). Biz Frida’yı çok sevdik. Kadın Araştırmaları Dergisi, 0 (3), 36-51
Demirel, M . R. (2016). Käthe Kollwitz’in “Tutuklular“ adlı eserinin analizi . Yıldız Journal of Art and Design, 3 (2) , 139-152
Demirtaş Ercan, B. (2019). Feminist sanat hareketi ve Filistinli kadın sanatçılar [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Batman Üniversitesi, Batman
Dilmaç, O. (2011). Türkiye ve Avrupa’da kadınların sanat eğitiminin karşılaştırmalı tarihçesi . Marmara University Atatürk Education Faculty Journal of Educational Sciences , 34 (34) , 99-115
Dönmez Aydın, H. (2016). Kadına biçilen role karşı bir direnme yolu olarak feminist sanat. Yasama Dergisi, (33), 29-49
Duran, A. (2018). Barok dönemde bir kadın ressam: Artemisia Gentileschi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi, Erzurum
Durmuşoğlu, Ö. (2004). Painting and the pornographic: Marlene Dumas, Jenny Saville and plays of identifications [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Sabancı Üniversitesi, İstanbul
Ergönül, E. & Koca, B. (2017). Erken Cumhuriyet Dönemi resimlerinde kadın imgesi: Modernleşme ve milliyetçilik. Art-e Sanat Dergisi, 10 (20) , 761-786
Erişti, Ö. (2015). Geç Dönem Osmanlı resim sanatında kadın imgesinin temsili. Moment Dergi, 2 (2) , 59-79
Eroğlu, G. (2017). Cumhuriyet dönemi kadın hakları ışığında öncü Türk kadın ressamlar [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Doğuş Üniversitesi, İstanbul
Fırıncı, M. (2006). Toplumsal mücadelede sanatçı duruşuyla Kathe Kollwitz ve "The End" (Son) adlı eserinin analizi . Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi , (20), 145-150
Ghorbanzadeh Dizaji, P. (2013). Kültür öznesi olarak kadını resimsel yorumu [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara
Gücer, S. (2020). Dişil imge olarak kadın [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara
Gülaçtı, N. (2012). Sanatsal bir obje olarak kadın ve bazı toplumlarda kadına bakış. İdil Dergisi. 1 (2), 76-91
Gültekin, T. (2013). Sanat eserlerinde kullanılan kadın teması: farklı sanat dönemler üzerinde bir araştırma. Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, (34), 1-17
Gümüşer, T. (2013). Osmanlı minyatür sanatında kadın imgelemi. Uluslararası Hakemli Beşerî ve Akademik Bilimler Dergisi: Güz Dönemi, 6 (2) 16-28
Güray, E. (2020). Fahrelnissa Zeid’e ışık, renk ve şeffaflık bağlamında yeniden bir bakış: Paleokrystal serisi ve vitrayları. Kocaeli Üniversitesi Güzel sanatlar Fakültesi Dergisi. 8 (8) , 46-56
Güzel, B. (2015). Lysıstrata: kadının antik Yunan toplumundaki yeri. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10 (10),505-522
Halman, T. S. (2011). Kutlu Narsist: Fahr El Nissa Zeid. Ürün Yayınları, 23, 133-141. http://hdl.handle.net/11693/54479
Işıkören, N . D. (2015). Kadın imgesi ve tarih boyu değişimi . Sanat ve Tasarım Dergisi , 0 (16) , 115-131
İbrahimgil, M. Z. (2015). Orta Öğretim Sanat Tarihi Ders Kitabı, Koza Yayıncılık, Ankara
İldeş, G. (1996). Modern resimde kompozisyonlarda kadın figürü ve form ilişkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi. İstanbul
İz, Y. (2006). Neş’e Erdok resminde konu, biçim ve içerik(anlam) açısından gerçeklik olgusu[Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi, Mersin
Kaplanoğlu, S. (2006). Çin’de kadın imgesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi, Ankara
Kaptan, C. (2013). Acı ve sanat. Sanat ve tasarım dergisi, 1 (12), 59-81
Kara, H. (1998). Günümüz Türk kadın ressamlarından bir kesit [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul
Karaaslan, D. (2016). Antik Yunan’da kadın olmak. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 159-174
Karabaş Avşar, P. (2016). Çağdaş Türk resim sanatında Şükriye Dikmen’in yeri ve önemi. İdil Dergisi, 5(19), 267-291
Karaca, R. (2015, 1 Mart). Kadının çağlar boyunca toplumdaki yeri. İnformedika. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021,
http://informadik.blogspot.com/2015/07/kadnn-caglar-boyunca-toplumdaki-yeri.html
Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler ve teknikler (30. baskı) Nobel Akademi Yayıncılık
Kathleen, H. (2018). Concubine or cougar? Constructing the creative female persona in Early Modern Europe, and transitioning from ındirect power toward direct power in a man's world, Forum on Public Policy Online, 0(1), 1-14
Kaya Okan, B. (2011). Arkaik sembolizmin günümüz sanatına etkileri ve kadın imgesi. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi. Özel Sayı, 1, 2-6
Kaynar Tanır, A. (2019). Käthe Kollwıtz’in “Yoksulluk” adlı yapıtının çözümlenmesi. Uluslararası Sanat Kültür ve İletişim Dergisi , 2 (1) , 1-17
Kesenci, M. (2020). Rönesans döneminde dört kadın ressam: Levina Teerlinc, Catherina Van Hemessen, Sofonisba Anguissola ve Lavinia Fontana. Social Sciences Research Journal, 9 (3), 31-48.
Keser, N. (2013). Akademiler çağının ötekileri: kadın ressamlar. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi , 1 (11), 77-84
Kıyar, N. & Kul S. (2019). “Sanat tanımı topluluğu ve bağımsız bir çağdaş: Gülsün Karamustafa” İdil Dergisi, 58, 783-791
Krom İ. (2010). Sanat/cinsiyet: sanat tarihi ve feminist eleştiri .International Journal of Social Science, 29 , 125-137 http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2551
Kurşunlu, N. (2019). Çağdaş İngiliz figüratif resminde duyumsanan beden: Francis Bacon , Jenyy Saville, Lucien Freud [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir
Küçükşen Öner, F . (2017). Türk resminin ve toplum hayatının değişim göstergesi olarak kadın. Sanat ve Tasarım Dergisi, 19, 103-121
Küçükyıldız, N. (2020). Sanat Tarihi 1. Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü Açık Öğretim Daire Başkanlığı
Mavioğlu, G. & Karbeyaz K. (2017) Kadına yönelik ayrımcı fiiller açısından ressam Artemisia Gentileschi, Osmangazi Tıp Dergisi, 39(3) 140-145 Doi: 10.20515/otd.321475
Menteşoğlu Chatzoudas, Ç. & Günaydın, Ş . (2020). Toplumsal Gerçekçilik hareketi içinde kadın bir sanatçı olarak Neş’e Erdok . Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi , Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi Özel Sayı , 383-398 . DOI: 10.33692
Muraz, Ö. (2009). Nur Koçak’ın pop sanat, foto-gerçekçilik, feminist sanat ve posta sanatı içinde incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi, Adana
Otman, S. (2020). 1960 sonrası çağdaş sanatta toplumsal cinsiyet bağlamında feminizm: Judy Chicago ve Nur koçak karşılaştırması [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi, Antalya
Özbay Aydoğan, S. M. (2006). Kadın bedeni kurguları ve teslimiyet: 1970 batı sanatında bedenlerini kullanan kadınlar [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul
Özensoy, E. (2017). Modern sanatın doğusunda kadın imgesi: Türk ve Avrupa resim sanatı karşılaştırması [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul
Parten Altuncu, A . (2020). Çağdaş Sanatta Kadın Temsilinin İmgesi: Saç, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 26 (44) , 104-116
Przybylek, S. (2021). Levina Teerlinc: Biography and works. Study.com. Erişim tarihi: 16 Şubat 2021, https://study.com/academy/lesson/levina-teerlinc-biography-works.html
Renkçi, T. (2014). Çağdaş bedenin sanatçısı: Jenny Saville. Akdeniz Sanat, 7 (13), 137-147
Sağlam, N. (2000). Kadın ressamlar: Orta çağdan günümüze. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul
Salas, J. M. G. (2019). Artemisia Gentileschi: Drama, revenge and Feminism in her work. Asparkía Investigación Feminista, 34, 109-133
Sarıoğlu, S. (2007). Gülsün Karamustafa: sanatçı kişiliği ve yapıtları [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul
Satır, M. (2012). Resimde kadın imgesi [Yayımlanmamış doktora tezi] Atatürk Üniversitesi, Erzurum
Söğütlü Erişgin, Ö. (2016). Roma toplumunda kadının konumu. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4 (2), 1-31
Sözer Sarac, Y. (2011).İslam halklarının sanat anlatım yöntemleri: “minyatür”. İslam Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 171-194
Sürücü, M. (2011). Türk resim sanatında kadın ressamların üzerinden kadın imgesinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul
Şahin, M. (2014). Çağdaş Türk resminde kadın imgesi (1960-1980) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara
Şahinbaş, U., Türker, İ. & Ağçiçek, M . (2019). Savaşlar ve ölümler çağında bir kadın sanatçı: Kathe Kollwitz . Akademik Sanat , 4 (8) , 160-171
Şahmaran Can, G. (2016). Tanzimat'tan cumhuriyet dönemi Türkiye’sine öne çıkan kadın sanatçılar. İdil Dergisi, 5 (23), 1017-1036
Şen, E. & Gürpınar, F. (2019). Türk resim sanatında kadın imgesi. Ulakbilge, 42, 875–891. Doi: 10.7816/Ulakbilge-07-42-10
Şentürk, H. (2018). Siyah ve Gri”nin kullanılışında iki farklı yorum (Adnan Çoker/ Neş’e Erdok)[Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul
Tiryaki, K. (2019). İbrahim Çallı, Neş’e Erdok, Turgut Zaim Türk sanatına katkıları ve eserlerinin konu, biçim, içerik açısından incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Giresun Üniversitesi, Giresun
Uçar, S. (2020). Kadın düşün dünyasında Türk modernleşmesi ve kadın imgesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi, Ankara
Uyar, S. (2016). Kadın ressamların eserlerinde acı kavramının analitik bir çözümlemesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kemerburgaz Üniversitesi, İstanbul
Yanar, S. (2010). Günümüz Resim sanatında kadın figürüne bakış [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul
Yazgın, Y. (2019). Kuzey Kıbrıs’ta kadın ressamların resimlerinde kadın imgesi, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 185-200
Yıldırım, G. (2010). Devrimin kırlangıç kaşlı asi kadını Frida. Divriği Kültür Sanat Dergisi, 3, 7-10
Yılmaz, A. (2011). 1950 Sonrası Türk resim sanatında sosyal yansımalar bağlamında Neş’e Erdok [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta
Yılmaz, C . (2020). Hatşepsut: Naibelikten firavunluğa yürüyen bir kraliçe . OANNES - Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi , 2 (2) , 277-300
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2021 Journal of Human Sciences
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.