Cultural transformation and translation
Kültürel dönüşüm ve çeviri olgusu
DOI:
https://doi.org/10.14687/jhs.v18i4.6213Keywords:
Culture, Translation, Social, Language, Kültür, Çeviri, Sosyal, DilAbstract
Along with the cultural transformation and renewal process of the world, the need for reinterpretation in the field of translation has come to the fore. The increase in cultural activities and transformations has led to the emergence of new dimensions in the communication and interaction of societies. Especially after the second half of the 20th century, the rapid social, economic and cultural mobility, which started to gain a new dimension, intensified the cultural interaction, and also led to the production of many written and oral works in this field. The dimensions of cultural data transfer, including these produced works, have begun to increase. The most important role in the transfer of these data between cultures and languages is the translation institution, which has the importance of a cultural carrier beyond being a purely linguistic transmission tool. In this study, firstly, the concept of culture is examined within the general framework. Following this, the concept of translation and its relationship with the phenomenon of culture are discussed. In the study, an answer is sought to the question of what exactly is understood from the concept of culture. Finally, the complementarity effect of the concepts of translation and culture is emphasized.
Extended English summary is in the end of Full Text PDF (TURKISH) file.
Özet
Dünyanın geçirdiği kültürel dönüşüm ve yenilenme süreci ile çeviri sürecini yeniden yorumlanma ihtiyacı ön plana çıkmaya başlamıştır. Kültürel faaliyetlerin ve dönüşümlerin yaşanmasındaki artış toplumların iletişim ve etkilişimde de yeni boyutların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra yaşanmaya başlayan hızlı sosyal, ekonomik ve kültürel hareketlilik yeni bir boyut kazanmaya başlayan kültürel etkileşimin yoğunlaşmasını sağlarken bu alanda birçok yazılı ve sözlü eserin üretilmesine de yol açmıştır. Üretilen bu eserler de dahil olmak üzere kültürel veri transferinin boyutları da artmaya başlamıştır. Bu verilerin kültürler ve diller arasında transferindeki en önemli rol ise salt dilsel aktarım aracı olmasından öte kültürel bir taşıyıcılık önemi de haiz olan çeviri müssesesindedir. Bu çalışmada ilk olarak kültür kavramı genel çerçeve içerisinde ele alınarak irdelenmektedir. Bunu müteakiben ise çeviri kavramı ve kültür olgusu ile olan ilişkisi ele alınmaktadır. Çalışmada kültür kavramından tam olarak neyin anlaşılmakta olduğu sorusuna cevap aranmaktadır. Nihai olarak ise çeviri ve kültür kavramlarının birbirine yaptığı tamamlayıcılık etkisi üzerinde durulmaktadır.
Downloads
Metrics
References
Arı, Sevinç. (2016). Çeviri ve Kültürel Semboller, Değişim Yayınları, İstanbul.
Aksoy, Berrin. (2000). Kültür Odaklı Çeviri ve Çevirmen,
http://turkoloji.cu.edu.tr/DILBILIM/aksoy_kultur_ceviri.pdf, Erişim Tarihi:10.11.2020
Ateşman, Ender. (2001). Kültürel Farklardan Kaynaklanan Çeviri Sorunları ve Çözüm Önerileri, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi Cilt: 18, Sayı: 2, ss. 29-35 https://dergipark.org.tr/tr/pub/huefd/issue/41190/497514, Erişim Tarihi: 22.11.2020
Bachmann-Medick, Doris. (2004). "Ubersetzung als Medium interkultureller Kommunikation und Auseinandersetzung". İn Handbuch der Kulturwissenschaften. Band 2. Para- digmen und Disziplinen, F. Jaeger, B. Liebsch, J. Ruşen and J. Straub. Stuttgart and VVeimar: Metzler. 449-465. Aktaran: Prunc, (2007a), 20 aktaran: Arı, 2014
Bassnett, Susan ve Lefevere, Andre. (1998). Constructing Cultures. Essays on Literary Translation. Clevedon: Multilingual Matters. Aktaran (Esperançadan): Bielsa Mialet aktaran: Arı, 2014.
Bassnett, Susan, “When is a Translation not a Translation?” Constructing Cultures: Essays on Literary Translation, Ed. Susan Bassnett and André Lefevere. Clevedon, Cromwell Press., 1998, S.25-40.
Bourdieu, Pierre. Die Feinen Unterschiede, Kritik der Gesellschaftlichen Urteilskraft - (İnce Ayrımlar, Toplumsal Yargı Gücünün Eleştirisi) (Çev. B. Schwibs ve A. Russer), Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Bulut, Yücel. (2013). Türkiye’de İslâmcılık Düşüncesi ve Hareketi Sempozyum Tebliğleri Zeytinburnu Belediyesi Kültür Yayınları Kitap No: 31, Editör İsmail Kara Asım Öz, 1. Baskı İstanbul.
Chesterman A., ve Williams J. (2002). The map: a beginner’s guide to doing research in translation studies. Manchester: St. Jerome. ISBN 1-900650-54-1 (pbk).
Chesterman, A. (2007). Bridge concepts in translation sociology. M. Wolf ve A. Fukari (Ed.). Constructing a Sociology of Translation içinde. Amsterdam: John Benjamins, s. 173 aktaran: Arı, 2014.
Cömert, Bedrettin. Kuramsal Açıdan Çeviri Sorunu. TDK. Çeviri Özel Sayısı 322, Ankara l978 sf.26
Dağlı, Yasemin. (1985) Georg Büchner'in "Woyzeck" adlı Eseri ile Türkçe Çevirisinin Syntax, Semantik ve Pragmatik açılardan Karşılaştırılması. Lisans Bitirme Tezi, Konya.
Geertz, Clifford. (2010). Kültürlerin Yorumlanması, çev. Hakan Gür, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
Gentzler, E. (2017). Translation and rewriting in the age of post- translation studies: new perspectives in translation and interpreting studies. Routledge.
Erdoğan, İrfan. (2005). İletişimi Anlamak. Erk Yayınları, Ankara.
Gezer G. ve Can M.Z. (2019). Kültürü çevirmek: Kültür aktarımı kapsamında çeviri, RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi 2019.17 (Aralık), https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/878104 , ss.355-370.
Giddens, A. (2005). Sosyoloji, Çev., Cemal Güzel, Ayraç Yayınevi, Ankara.
Haviland. A. ve L. Prinss, v.d., (2008), Kültürel Antropoloji, Çev. İnan Deniz Erguvan Sarıoğlu, Kaknüs, İstanbul.
Hermans, T. (1996). "Norms and the Determinations of Translation. A Theoretical Framevvork". dn: Roman Alvarez + M. Carmen-Africa Vidal (eds.) Translation, Power, Subversion. Clevedon ete.: Multilingual Matters Ltd. Aktaran: Klaus Kaindi, (1999) aktaran: Arı, 2014
Hermans, Theo. (1997).. "Translation as institution". İn Translation as Intercultural Communication. Selected Papersfrom the EST Congress Prague 1995, M. Snell-Hornby, Z. Jettmarova and K. Kaindi (eds). Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins. 3-20. Aktaran: E. Prunc, (2007a), 20 aktaran: Arı, 2014
Hohmann, M. (1983). Interkulture Verziehung- Versucheiner Bestandsaufhahme. in:Auslânderkinder in Schuleund Kindergarten. (4), 4-8.
Holz-Maenttaeri, (1984) .Justa. Translatorisches Handeln, Theorie und Methode, Helsinki: Suomalainen Tiedeakatemia,
Holmes, James. (1988)."The Name & Nature of Translation Studies", Translated Papers on Literary Translation and Translation Studies, Amsterdam: Rodopi,
Hönig, G. Hans (1982). Strategie der Übersetzung, (Ein Lehr-und Arbeitsbuch) Tübingen: Gunter Narr Verlag,.
Humboldt, Wilhelm von. (1949).Über die Verschiedenheit des menschlichen Sprachbaues und ihren Einfluss auf die geistige Entwicklung des Menschengeschlechts, Darmstadt: Mit einem Nachwort hrsg. Von. H. Nette,
Journet, Nicolas. (2009). “Kültür Nedir?”, Evrenselden Özele Kültür, çev. Yümni Sezen, İstanbul.
Kaindi, K. (1999). Übersetzungswissenschaft im interdisziplinaren Dialog. Tübingen: Stauffenburg Verlag. s. 124 aktaran: Arı, 2014
Komissarov, Vilen. N. Çeviride Dil ve Kültür: Paydaş mı Yoksa Rakip mi? Çev: Mehmet İLİ, M. İLİ / Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi (KAREFAD) 4(1): 91‐102, https://dergipark.org.tr/tr/pub/karefad/issue/19205/204185, Erişim Tarihi: 15.03.2021
Kuran, Nedret. (1995). Çağdaş Alman Çeviribilimcilerinin Yaklaşımları, Çeviri ve Çeviri Kuramı Üstüne Söylemler, İstanbul
Maenttaeri, Holz. (1984). Translatorisches Handeln, Suomalainen Tiedeakatemia, Helsinki.
Mounin, Georges. (1963), Les Problèmes Théoriques de la Traduction. Paris:. Ed. Gallimard.
Mutlu, Sıla. (2019). Yayınlanmamış Doktora Tezi Türkiye’deki Akademik Çeviri Eğitiminin Çeviri Kuramlarıyla Bağlantısı ve Pratikteki İşleyişi, Sakarya,.
Reis, Katherina. (1995). “Der Texttypund Übersetzungsmethode”, Julius GroosVerlag, Heidelberg, 1995.
Stolze, Radegundis. Übersetzungstheorien, Tübingen: Eine Einführung, 1994/2001.
Störig, Hans Joachim. (1963). Das Problem des Übersetzens, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
Simeoni, Daniel. (1998). "The Pivotal Status of the Translator's Habitus". Target 10 (1). Aktaran: Andrevv Chestermar» (2007) aktaran: Arı, 2014
Strauss, Claude Levi. (2012). Yapısal Antropoloji, çev. Adnan Kahiloğulları, İmge, Ankara.
Şevik, Nesrin. (2020). (Kitap İncelemesi) “Kültür Aktarımı Kuramının Eleştirisi-Türkiye’nin Medenileşme Sürecinde Çevirinin Rolü”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Uluslararası Filoloji ve Çeviribilim Dergisi, C.2/2, s.232-240.
Şimşek, Fatih. (2017). Kültür Aktarımı Kuramının Eleştirisi, Sakarya Kitabevi, Sakarya.
Şirin, Veli. (2002). Anahtarlarıyla Siyasî ve Kültürel Osmanlı Tarihi, Marifet Yayınları.
Hall, Stuart.(1982). “Culture and the State”, Open University, The State and Popular Culture.
Tosun, Muharrem. (2002). “Erek Odaklı Çeviribilim Kuramlarının Kültürel Aktarıma Bakışı ve Çeviribilimde Pardigma Değişimi”, Edebi Çeviri ve Kültür Transferi, Ege Alman Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, İzmir. Königs, 1990:112; Tosun, 2002:66-67
Toury, Gideon. In Search of a Theory of Translation, Poerter Instituts for Potics and Semiotics, Tel Aviv, 1980
Vermeer, Hans J. (1992). Skizzen zu einer Geschichte der Translation: Altenglisch, Altsächsisch, Alt- und Frühmittelhochdeutsch Literaturverzeichnis und Register für Band 6.1 und 6.2 Frankfurt: IKO – Verlag für Interkulturelle Kommunikation.
Vermeer, H. J. (1996). A Skopos Theory of Translation (Some Arguments for and against). TextContext: Heidelberg.
Yücel, Faruk. (2007). Tarihsel ve Kuramsal Açıdan Çeviri Edimi, Dost Kitabevi, Ankara.
Yücel, Faruk. (2007). Çeviri Eleştirisi Neyi Eleştirir?, U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl: 8, Sayı: 12, 2007/1, https://dergipark.org.tr/tr/pub/sosbilder/issue/23098/246762, Erişim Tarihi: 12.02.2021
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2021 Journal of Human Sciences
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.