The role of teachers' psychological capital in their work engagement: Öğretmenlerin psikolojik sermayelerinin işe tutkunluklarındaki rolü

Mehmet  Dağ; Aynur B. Bostancı

doi:10.14687/jhs.v20i4.6402

Authors

Mehmet Dağ https://orcid.org/0000-0003-0742-5370
Aynur B. Bostancı Usak University https://orcid.org/0000-0002-7927-6063

DOI:

https://doi.org/10.14687/jhs.v20i4.6402

Keywords:

positive psychology, work dedication, work engagement, pozitif psikoloji, çalışmaya yoğunlaşma, çalışmaya tutkunluk

Abstract

This study aims to reveal determine the role of teachers' psychological capital in their work engagement. Population of this study consists of 2798 teachers that was working at the Uşak Province at the educational year of 2022-2023 and study’s sample is 314 teachers that were chosen by convenience sampling.“Psychological Capital” and “Work Engagement Scale” are used to collect data in this study. According to the results of the study, teachers' psychological capital levels are very high and job engagement levels are high. While the psychological capital and job engagement levels of the teachers do not differ according to the variables of gender, number of teachers and working time in the same school, they differ according to the variables of seniority and educational status. As the years of seniority of the teachers increased and their educational status increased, their psychological capital and job engagement levels were found to be higher. While teachers' psychological capital levels do not differ according to school level, their work engagement levels differ. The level of work engagement of primary school teachers is higher than that of secondary and high school teachers. In the study, there is a significant, positive, medium level of correlation between teachers' perceptions of psychological capital and work engagement in the school. On the other hand, while teachers' perceptions of optimism, trust and hope predict their work engagement; Self-efficacy, extroversion and psychological strenght did not predict perceptions.

(Extended English summary is at the end of this document)

Özet

Araştırmada, öğretmenlerin psikolojik sermayelerinin işe tutkunlukları üzerindeki rolünün belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma evrenini, Uşak ilinde 2022-2023 eğitim öğretim yılında görev yapan öğretmenler, örneklemini ise, kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemiyle ulaşılan 314 öğretmen oluşmaktadır. Araştırma verileri “Psikolojik Sermaye Ölçeği” ve “Çalışmaya Tutkunluk Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri çok yüksek, işe tutkunluk düzeyleri ise yüksektir. Öğretmenlerin psikolojik sermaye ve işe tutkunluk düzeyleri cinsiyet, öğretmen sayısı ve aynı okulda çalışma süresi değişkenlerine göre farklılaşmaz iken, kıdem yılı ve mezuniyet durumu değişkenine göre farklılaşmaktadır. Öğretmenlerin kıdem yılı arttıkça ve mezuniyet durumu yükseldikçe psikolojik sermayeleri ve işe tutkunluk düzeyleri yüksek bulunmuştur. Öğretmenlerin psikolojik ve sermaye düzeyleri, okul düzeyine göre farklılaşmazken, işe tutkunluk düzeyleri farklılaşmaktadır. İlkokul öğretmenlerinin işe tutkunluk düzeyi, ortaokul ve lise öğretmenlerine göre daha yüksektir. Yine araştırmaya göre öğretmenlerin psikolojik sermayeleri ile işe tutkunluk algıları arasında anlamlı, pozitif yönlü, orta düzeyde ilişki vardır. Bununla birlikte öğretmenlerin psikolojik sermayelerine yönelik psikolojik sermayelerine yönelik iyimserlik, güven ve umut algıları işe tutkunluklarını yordarken; öz yeterlilik, dışadönüklük ve psikolojik dayanıklılık algıları yordamamaktadır.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Author Biography

Aynur B. Bostancı, Usak University

Prof. Dr., Uşak Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü

References

Akkaya, R. (2021). Girişimci liderlik, öğretmen girişimciliği ve pozitif psikolojik sermaye: eğitim örgütlerinde bir karma desen araştırması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Aslan, İ. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Siirt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.

Atış, D. (2020). Okul etkililiği ve pozitif psikolojik sermaye ilişkilerine ilişkin öğretmen görüşleri.(Yayınlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.

Avey, J.B., Luthans, F., Smith, R.M. & Palmer, N.F. (2010). Impact of positive psychological capital on employee well-being over time. Journal of Occupational Health Psychology, 15(1), 17-28.

Avey, J.B, Nimnicht. J.L.& Pigeon, N.G.(2010).Two field studies examining the association between positive psychological capital and employee performance. Leadership & Organization Development Journal, 31(5), 384 - 401.

Avey, J. B., Reichard, R. J., Luthans, F. & Mhatre, K. H. (2011). Meta-analysisof the impact of positive psychological capital on employee attitudes, behaviors, and performance. Human Resource Development Quarterly, 22(2), 127-152.

Başoda, A. (2017). İşe tutkunluk: Kavramsal açıdan bir inceleme, Tarihin Peşinde: Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, (17), 71-98.

Bostancı, A. B. (2020). The relationship between teachers’ political skills and work engagement. International Journal of Education and Literacy Studies, 8(4), 53-63.

Bostancı, A. B. Çelik, K. & Kahraman, Ü. (2017). Okulların DNA profilleri ile öğretmenlerin psikolojik sermayeleri arasındaki ilişki. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 140-156.

Bülbül, S. (2019). Okul müdürlerinin kullandıkları etkileme taktikleri ile öğretmenlerin işe tutkunluk düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.

Büyüköztürk, Ş. (2012). Veri analizi el kitabı (onaltıncı baskı). Ankara: Pegem Akademi.

Çankır, B. (2016). Çalışmaya tutkunluk ve tükenmişliğin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkisi ve bir Uygulama. (Yayımlanmamış Doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Çetinkaya, M. Y. (2019). Eğitim örgütlerinde örgütsel psikolojik sermaye ile örgütsel stres yönetimi arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Harran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Şanlıurfa.

Çimen, İ. (2015). Öğretmenlerin psikolojik sermaye algısına ilişkin faktörlerin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.

Demir, N. (2010). Sosyal değişim teorisi çerçevesinde örgütsel adalet ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki ve güvenin ılımlaştırıcı etkisi. Öneri Dergisi, 8(31), 197-208.

Erkmen, T.& Esen, E. (2013). Psikolojik Sermaye Ölçeği’nin geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Öneri Dergisi, 10(39), 23-30.

Fidan, E. & Çetinkaya, F. F. (2022). Psikolojik sermayenin işe bağlılık üzerindeki etkisinde içsel motivasyonun aracı rolü. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 53-75.

Gamero-Burón, C., & Lassibille, G. (2018). Work engagement among school directors and its impact on teachers' behavior at work. The Journal of Developing Areas, 52(2), 27-39.

Gençel, B., Akçakanat, T., & Dinç, M. (2020). Psikolojik rahatlığın bilgi paylaşımı, çalışmaya tutkunluk ve çalışan performansı üzerine etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(3), 2011-2038.

Göktepe, E. A. (2016). Yeni kariyer tutumları, algılanan yönetici desteği ve işe tutkunluk arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul

Kabar, S.F & Bostancı, A.B. (2021) Öğretmenlerin öz liderlik düzeyleri ile işe tutkunlukları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi/The Journal of Social Sciences Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(50), 66-91.

Kanten, P. & Yeşiltaş, M. (2013). Pozitif örgütsel davranışlar üzerine kavramsal bir inceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 4(8), 83- 106.

Kelekçi, H. & Yılmaz, K. (2015). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayeleri ile yeterlik inançları arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3),992-1007.

Koçer, M.C. & Bostancı, A.B. (2021). Okul yöneticilerinin vizyoner liderlik yeterlikleri ile öğretmenlerin işe tutkunlukları arasındaki ilişki, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD) Eurasian Journal of Researches in Social and Economics (EJRSE), 8(2),119-143.

Özer, Ö. Saygılı, M. & Uğurluoğlu, Ö. (2015). Sağlik çalişanlarinin işe cezbolma düzeylerinin belirlenmesine ilişkin bir araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 3(3), 261-272.

Özkalp, E. & Meydan, B. (2015). Schaufeli ve Bakker tarafindan geliştirilmiş olan işe angaje olma ölçeğinin Türkçe‟de güvenilirlik ve geçerliliğinin analizi. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 17(3), 1-19.

Öztürk, Z. (2019). Öğretmenlerin örgütsel imaj algıları ile işe tutkunluk düzeyleri arasındaki ilişkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.

Sarıca, H. (2019). Öğretmenlerin siber kaytarma davranışları ile işe tutkunluk düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniverisitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.

Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi. Ankara: Anı Yayıncılık.

Schaufeli, W. B., & Salanova, M. (2007). Efficacy or inefficacy, that's the question: Burnout and work engagement, and their relationships with efficacy beliefs. Anxiety, stress, and coping, 20(2), 177-196.

Şahin, G. (2020). Öğretmenlerin kişilik özellikleri ile atılganlıkları arasındaki ilişkide pozitif psikolojik sermayelerinin aracı rolü. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Şarbay, B. & Bostancı, A. B. (2018). Okullarda paylaşılan liderlik uygulamaları ile öğretmenlerin psikolojik sermayeleri arasındaki ilişki. Ajeli-Anatolian Journal of Educational Leadership and Instruction, 6(2), 1-21.

Tösten, R. & Özgan, H. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerine ilişkin algılarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62), 867-889.

Tösten, R. & Özgan, H. (2014). Pozitif Psikolojik Sermaye Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ekev Akademi Dergisi, 59(59), 429-442.

Tösten, R. Arslantaş H.İ. & Şahin, G. (2019). Öğretmenlerin psikolojik sermayelerinin çalışmaya tutkunlukları üzerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(3), 1073-1079.

Turgut, T. (2011). Çalışmaya tutkunluk: İş yükü, esnek çalışma saatleri, yönetici desteği ve iş-aile çatışması ile ilişkileri, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4), 155-179.

Turgut, T. (2010). Çalışmaya tutkunluk, (Ed. G. İslamoğlu), kurumlarda iyilik de var, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, ss.57-89.

Uluten, A.G.& Bostancı, A.B. (2023). Okullardaki örgütsel sinerjinin öğretmenlerin psikolojik sermayeleri üzerindeki rolü. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 7(1), 1-12.

Uslu, T. (2014). Algılanan örgüt desteğinin yetkinlik ve psikolojik sermaye aracılığıyla performansa aşamalı etkilerinin uluslar ve kültürlerarası farklılaşması. Research Journal of Business And Management, 1 (1), 54-68.

Yörük, H. (2022). Okul yöneticilerinin güç merkezi oluşturmada kullandıkları taktikler ile öğretmenlerin işe tutkunlukları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Uşak.