Having a disabled child: Relationship between psychological well-being and family resilience: Engelli çocuğa sahip olma: Psikolojik iyi oluş ve aile yılmazlık durumu ilişkisi

Zeynep Akyürek; Fikret  Soyer

doi:10.14687/jhs.v21i3.6477

Authors

Zeynep Akyürek Balıkesir University https://orcid.org/0000-0002-4637-1638
Fikret Soyer Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi https://orcid.org/0000-0002-8528-3622

DOI:

https://doi.org/10.14687/jhs.v21i3.6477

Keywords:

Parents, Disabled, Sports, Family Resilience, Psychological Well-being, Ebeveyn, Engelli, Spor, Aile Yılmazlık, Psikolojik İyi Oluş

Abstract

This study was conducted to determine the relationship between resilience and psychological well-being characteristics of parents of disabled children. The research group consists of 248 parents of disabled individuals who continue their education in special education schools and rehabilitation centers. The personal Information Form prepared by the researcher, the Family Resilience Scale (FYÖ), and the Psychological Well-Being Scale (PIOS) were used as data collection tools. Descriptive statistics, Independent Sample T-Test, Pearson Correlation, and Regression analysis were used to analyze the data. When the research findings are examined, there is no significant difference between family resilience and psychological well-being levels according to sports activity; Positive and significant relationships were determined between psychological well-being and family resilience. Accordingly, it is seen that as the family resilience levels of the participants increase, their psychological well-being levels also increase. In this study, since there is no significant difference between family resilience and psychological well-being levels according to sports playing status, various demographic variables can be examined by taking into account.

(Extended English summary is at the end of this document)

Özet

Bu çalışma engelli çocuğa sahip ebeveynlerin yılmazlık ve psikolojik iyi oluş özellikleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla ele alınmıştır. Araştırma grubunu, Özel eğitim okulu ve rehabilitasyon merkezlerinde eğitimine devam eden 248 engelli birey ebeveyni oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, Aile Yılmazlık Ölçeği (AYÖ) ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (PİOÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde Tanımlayıcı istatistikler, Independent Sample T-Testi, Pearson Korelasyon ve Regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde, spor yapma durumuna göre, aile yılmazlık ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasında anlamlı farklılık bulunmazken; psikolojik iyi oluş ile aile yılmazlık arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Buna göre, katılımcıların aile yılmazlık düzeyleri arttıkça psikolojik iyi oluş düzeylerinin de artış gösterdiği görülmektedir. Bu çalışmada, spor yapma durumuna göre, aile yılmazlık ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasında anlamlı farklılık bulunmaması sebebiyle çeşitli demografik değişkenler de dikkate alınarak incelenebilir.

Downloads

Download data is not yet available.

Metrics

Metrics Loading ...

Author Biographies

Zeynep Akyürek, Balıkesir University

Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir Üniversitesi

Fikret Soyer, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

Prof. Dr., Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

References

Akkök, F. (2003). Farklı Özelliğe Sahip Olan Çocuk Aileleri ve Ailelerle Yapılan Çalışmalar: Özel Eğitime Giriş. Editör: Ayşegül Ataman. Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık.

Arslan, Kübra. 2020. Otizmli Çocuğu Olan Ailelerin Dayanıklılık Düzeyine Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Bayraklı, H. (2010). Zihinsel engelli ve engelli olmayan çocuğa sahip annelerde yılmazlığa etki eden değişkenlerin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Bora, S., Özkardeş, O. (2021). Otizmli ve Down Sendromlu Çocuğu Olan Ailelerde Sosyal Destek Algısı ve Aile İşlevselliğinin Psikolojik İyi Oluş Üzerindeki Etkisi. Social Sciences Research Journal, 10 (3), 580-593.

Burt, S. ve Perlıs, L. (1999). Rehber Anne Babalar. (Çev. Fatma Can Akbaş), (2003). İstanbul: Hayat Yayıncılık.

Cingil, T. (2022). Üniversiteli kadın öğrencilerin feminist kimlik gelişimi, toplumsal cinsiyet algısı ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray

Cohen L., Manion L., Morrison K. (2007). Research methods in ducation. Routledge. New York.

Demiray, G. (2019). Özel gereksinimli çocuğu olan ailelerde yaşam kalitesi, umutsuzluk ve yılmazlık arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Universitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Diener, E., Wirtz, D., Tov, W., Kim-Prieto, C., Choi, D., Oishi, S. ve BiswasDiener, R. (2010). New well-being measures: Short scales to assess flourishing and positive and negative feelings. Social Indicators Research, 97, 143-156.

Duran, S., & Barlas, G. (2014). Zihinsel engelli bireylerin ebeveynlerinin öznel iyi oluş, öz duyarlık ve tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3), 69-79.

Eroğlu, F. (2017). Evli bireylerde psikolojik iyi oluş ile ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi.

George, D., & Mallery, P. (1999). SPSS for windows step by step: a simple guide and reference. Contemporary Psychology, 44, 100-100.

Gönener, A., Öztürk, A. ve Yılmaz, O. (2017). Kocaeli Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin mental (psikolojik) iyi olma düzeylerinin mutluluk düzeylerine etkisi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 44-55.

Huppert, F. A. (2009). Psychological well-being: Evidence regarding its causes and consequences. Applied Psychology: Health and Well-Being, 1, 907-925.

İşcan, G. Ç., & Malkoç, A. (2017). Özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin umut düzeylerinin başa çıkma yeterliği ve yılmazlık açısından incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 120-127.

Kaner, S. (2009). Aile katılımı ve iş birliği. Zihin engelliler ve eğitimleri (ss. 352-405) İçinde. Ankara: Kök Yayıncılık.

Kaner, S., & Bayrakli, H. (2010). Aile yılmazlık ölçeği: Geliştirilmesi, geçerliği ve güvenirliği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 11(02), 47-66.

Keyes, C.L., Shmotkin, D., & Ryff, C. D. (2002). Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82(6), 1007-1022.

Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Karataş, Z., ve Camadan, F. (2020). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlıklarının açıklanmasında bilinçli farkındalığın ve çeşitli demografik değişkenlerin rolü. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 52(52), 348-370.

Kumaş, Ö., & Sümer, H. (2019). Özel Gereksinimli Küçük Çocuğu Olan Annelerin Öz Yetkinlikleri, Yılmazlık Düzeyleri ve Stres Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1), 163-173.

Özgüven, İ., E. (2000). Evlilik ve Aile Terapisi. Ankara: PDREM Yayınları.

Patterson, J. M. (2002). IntegratingFamilyResilienceandFamilyStressTheory. Journal of Marriageand Family.64, 349-360.

Rutter, M. (2006). Implications of resilience concepts for scientific understanding. Annals of the New York Academy of Sciences, 1094, 1-12. USA: Blackwell Publishing.

Szabo A. (2003). The Acute Effects of Humor and Exercise on Mood and Anxiety. Journal of Leisure Research, 35(2): 152.

Telef, B. B. (2013). Psikolojik iyi oluş ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-3), 374-384.

Yagmurlu, B., Yavuz, H. M., & Sen, H. (2015). Well-being of mothers of children with orthopedic disabilities in a disadvantaged context: findings from Turkey. Journal of Child and Family Studies, 24(4), 948-956.

Yavuz, B. (2019). Öğretmen adaylarında psikolojik dayanıklılık ve bilinçli farkındalık arasındaki ilişki: Manevi iyi oluşun rolü. Yüksek lisans tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Yenice, M. (2020). Lise öğrencilerinde yılmazlığı yordamada bilinçli farkındalık ve benlik saygısı. Yüsek lisans tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.

Yüzbaşı, D.V. (2018). Zihin engelli çocuğa sahip annelerin psikolojik iyi oluşlarının başa çıkma tarzları, aile gereksinimleri ve sosyal destek değişkenleriyle modellenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.

Zorba, E., Babayiğit, G., Saygın, Ö., İrez, G. ve Karacabey, K. (2004). 65-68 yaş arasındaki yaşlılarda 10 haftalık antrenman programının bazı fiziksel uygunluk parametrelerine etkisinin araştırılması. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(18). 229-234.