The examination of relationship between human values and moral maturity in adolescence<p>Ergenlerde insani değerler ve ahlaki olgunluk arasındaki ilişkinin incelenmesi
Keywords:
human values, moral maturity, adolescence, human values scale, moral morality scale, insani değerler, ahlaki olgunluk, ergenler, insani değerler ölçeği, ahlaki olgunluk ölçeğiAbstract
This study was aim to examine both human values and moral maturity of adolescence within gender and age variables and the relationship between human values and moral maturity in adolescence. The study was conducted with 341 adolescences[N=108 (32%) male, 233’ü (68%) female] attending to Agrı high schools in 2011 -2012 school year in and their age ranged from 13 to 18. All adolescences were chosen in this study randomly. In this study The Moral Maturity Scale (Dilmaç, 2007) and The Human Values Scale (Selçuk ve Kaya, 2008) were used. As a result of the study it was found that female adolescences got significantly higher score than male adolescences in human values and in moral maturity level (p<.05). Moreover adolescences with 16-18 age got significantly higher score than adolescences with 13-15 age (p<.01). In this study it was also found that all gender were at Kohlberg conventional moral level. Moreover human values and its sub constructs are significantly correlated with moral maturity and five sub construct except forbearance explain 24 % variance of moral maturity (p<.01). The findings of this research were discussed in the light of the literature and some recommendations and suggestions were presented for the further research.
Özet
Bu çalışmanın amacı ergenlerdeki insani değerleri ve ahlaki olgunluğu yaş ve cinsiyet bağlamında değerlendirmektir ve beraberinde ergenlerdeki insani değerler ile ahlaki olgunluk arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma 2011-2012 eğitim öğretim döneminde Ağrı lise öğrenimine devam eden tesadüfî yöntemle seçilmiş yaşları 13 ile 18 yaş arasında değişen 341 ergen üzerinde [N=108’si (32%) erkek, 233’ü (68%) kız öğrenci] yürütülmüştür. Araştırmada İnsani Değerler Ölçeği (Dilmaç, 2007) Ahlaki Olgunluk Ölçeği (Şengül ve Kaya 2008) kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda kız öğrencilerin ahlaki olgunluk düzeyleri erkek öğrencilere göre anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur (p<.05). Ayrıca 16-18 yaşında olan öğrencilerin insani değerler ve ahlaki olgunluk düzeyleri, 13-15 yaşındaki öğrencilere göre anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur(p<.01). Araştırmada her iki cinsiyetinde Kohlberg’in geleneksel ahlak düzeyinde olduğunu tespit etmiştir. Son olarak araştırmada insani değerlerin bütün boyutlarının ahlaki olgunlukla pozitif yönde ilişkide olduğu ve beş alt boyutunun ahlaki olgunluğun toplam varyansını %24’ünü açıkladığı bulunmuştur(p<.01). Araştırma bulguları literatür eşliğinde tartışılmış, araştırmanın sınırlılıkları belirtilerek gelecek çalışmalara önerilerde bulunulmuştur.
Downloads
Metrics
References
Acuner, Hacı Yusuf. 14–18 yaş arası gençlerde ahlaki yargı gelişimi ve ahlak eğitimi. Yayınlanmamış
doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
Atkinson, R.L, Atkinson, R. C., & Hilgard, E.R. (1995). Psikolojiye giriş. (Çev. Kemal Atakay),
İstanbul: Sosyal Yayınları.
Addad, M. , & Leslau. A. (1990). Immoral judgement, extroversion, neuroticism, and
criminal behaviour. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 34(1), 1-13.
Adıgüzel, A. (2012). The relation between candidate teachers’ moral maturity levels and their individual innovativeness characteristics: A case study of Harran University Education Faculty. Educational Research and Reviews, 7(25), 543-547.
Aydın, A. (2001). Gelişim ve öğrenme psikolojisi. İstanbul: Alfa Yayınları.
Aydın, M. Z. (2010). Ailede ahlak eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları..
Bacanlı, H. (2002). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Baloğlu, M. & Balgalmış, E.(2005). İlköğretim ve ortaöğretim yöneticilerinin öz-değerlerinin
betimlenmesi: Tokat ili örneği. Değerler Eğitimi Dergisi. 3 (10), 19-31.
Cebeci, A. (2005).İlköğretimdeki din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinde ahlaki değerlerin eğitimi ve öğretimi
Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
Çelen, N. & Çok, F. (2006). Adolescents in Turkey. (In) Routledge International Encylopedia of
Adolescence (Eds: J.J. Arnett). Routledge; NY. 1010–1024
Çekin, A. (2013). Öğretmen adaylarının ahlaki olgunluk düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 1035-1048.
Çengel, Y. (2011). Özlü sözlerle güvenli bir gelecek için insani değerler. Eğitime Bakış, 7(19), 13-17.
Çırak, G.K. (2006).Üniversite öğrencilerinin ahlaki yargı yetenekleri ve ahlaki yargı yetenekleri ile kendini
gerçekleştirme düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana
Çiftçi, N. (2001). Almanya ve Türkiye’deki lise öğrencilerinin ahlaki yargı yeteneklerinin karşılaştırılması.
Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Colby, A., & Kohlberg (1987). The measurement of moral judgment, Vol. I: theoretical foundations and
research validation. New York: Cambridge University Press.
Colby, A., Kohlberg, L., Gibbs, J., & Lieberman, M. (1983). A longitudinal study of moral
development. Monographs of the Society for Research in Child Development, 48 (2, Serial No. 200).
Dilmaç, B.(1999). İlköğretim öğrencilerine insani değerler eğitimi verilmesi Ve ahlaki olgunluk ölçeği ile
eğitimin sınanması. Marmara Üniversitesi, Yayınlanmamış yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Dilmaç, B. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencine verilen insani değerler eğitimin insani değerler ölçeği ile sınanması. Yayımlanmamış doktora tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
Dilmaç, B. (2009). An Analysis of teachers’ general tendency to procratisnate, perception of professional efficiency/self efficiency and altruism. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 7(3), 1323-1338.
Dilmaç, B. (2012). İnsanca değerler eğitimi. Ankara: Pegem Yayıncılık
Dilmaç, B., Hamarta, E., Yiğit, R., Bayır, M., & Büyükyıldırım, İ. (2011). The relationship between secondary school students’ dysfunctional attitudes and their human values. European Journal of Educational Studies, 3(2), 353-363.
Dilmaç, B, Kulaksızoğlu, A., & Ekşi H. (2007). An examination of the humane values education program on a group of science high school students. Educational Sciences: Theory & Practice, 7(3), 1221-1261.
Donenberg, G. R. & Hoffman, L. W. (1988). Gender differences in moral developmen. Sex
Roles,18(11-12) 701-717.
Erdem, A. R.(2003). Üniversite kültüründe önemli bir unsur: Değerler. Değerler Eğitim Dergisi, 1
(4), 55-72.
Fredericks, N. (2011, August). Peace and prosperity through sathya sai education in human values. Institute of Sathya Sai Education Australia National Education Conference 20 August 2011. Murwillumbah.
Garmon, L. C., Basinger, K. S., Gregg, V. R., & Gibbs, J. C. (1996). Gender differences in stage
and expression of moral judgment. Merrill- Palmer Quarterly, 42, 418-437.
Galotti, K. M., Kozberg, S. F., & Farmer, M. C. (1991). Gender and developmental differences in
adolescents' conceptions of moral reasoning. Journal of Youth and Adolescence, 20, 13-30.
Geisser, S., & Johnson, W. O. (2006). Modes of parametric statistical inference. John Wiley & Sons.
Germaine, R. W. (2001). Values education influence on elementary students’ self- Esteem.Yayınlanmamış doktora tezi. University of San Diego. U.SA
Gilligan, C., & Attanucci, J. (1988). Two moral orientations: Gender differences and similarities. Merrill-Palmer Quarterly, 34, 223-237
Gilligan, C. (2005). Images of relationship. North Dakota Law Review, 81(4), 693-727.
Gorman, M., Duffy, J. & Margaret, H. (1994). Service experience and the moral development of college students. Religious Education, 89(3), 422-431.
Hart, D., Robert, A. & Ford, D. (1999). Family influence on the formation of moral identity in adolescence: Longitudinal analyses. Journal of Moral Education, 28(3)375-386.
Hart, D. & Gusto, C. (2005). Moral development in adolescence. Journal of Research on Adolescence, 15(3), 223-233.
Hill T. E. Jr. (1994). Respect for humanity. The Tanner Lectures On Human Values. Stanford University Press.
Işık, İ. (2014). Yokluk hipotezi anlamlılık testi ve etki büyüklüğü tartışmalarının psikoloji araştırmalarına yansımaları. Eleştirel Psikoloji Bülteni, 5, 55-80.
Kanad, H. F. (1951). Deneysel Pedagoji II, Ankara: Örnek Matbaası.
Katılmış, A., Ekşi, H., & Öztürk, C. (2011). Efficiency of social studies integrated character education program. Educational Sciences: Theory & Practice, 11(2), 854-859
Kaya, M. (1993). Bazı değişkenlere göre üniversite öğrencilerinin ahlaki yargıları. On dokuz Mayıs Üniversitesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Samsun
Kaya, M. (2007). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi öğretim programlarındaki ahlaki konuların ahlak eğitimi açısından değerlendirilmesi. On dokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 23, 23–50.
Kolhberg, L. (1969). Stage and sequence: The cognitive developmental approach to socialization. Ed. by D. A. Goslin. Handbook of Socialization Theory and Research s 347-480, Chicago: Rand McNally.
Koyuncu, N. (1983). Cinsiyet rolü kimliği ile ahlaki gelişim evrelerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
Lamberta, G. C.(2004). A values education intervention through therapeıtic recreation for adolescants in a psychiatric setting. Yayınlamıs doktora tezi, Valden University, Minessota.
Lawrence J. W., & Russell C. P. (1998). Naturalistic conceptions of moral maturity. Developmental Psychology. 34( 3), 403-419.
Mathieson, K. (2003). Elements of moral maturity. Journal of College and Character, 4, 5.
Özcan, R. (2006). İlköğretim din kültürü ve ahlak bilgisi öğretim programlarındaki ahlaki davranışların gerçekleşme düzeylerini etkileyen sosyo-kültürel faktörlerin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek Lisans Tezi, On dokuz Mayıs Üniversitesi; Samsun
Pathania, A. (January 2011). Teachers’ role in quality enhancement and value education. Academe. XIV(1), 19-26.
Perry, A.D. & Wilkenfeld, B.S.(2006). Using an agenda setting model to help students develop & exercise participatory skills and values. Journal of Political Science Education, 2, 303-312.
Ramachandran S. (2008). Value education –Human rights. Bharathiar University Coimbatore.
Rest, J. R. (1979). Development in judging moral issues, Minneapolis: University of Minnesota Press.
Rolston, H. (1998). Human values and natural systems. Societv and Natural Resources. 1, 271-283.
Rotblat, J. (2012). Science and human values. 07.08.2012 tarihinde
http://www.britishpugwash.org/documents/ScienceandHumanValues.pdfadresinden alınmıştır.
Santrock, J. W. (2012). Ergenlik (Çev. Diğdem Müge Siyez), 14. Basım. Ankara: Nobel Yayınevi
Sai, S. (26 July 1999). Human values and education. 08.08.2012 tarihinde http://www.saidarshan.org/baba/docs/d990726.html adresinden alınmıştır.
Sarı, E. (2005). Ögretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun eğitim fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3 (10), 73-88.
Schwartza, S.H. & Boehnke, K. (2004). Evaluating the structure of human values with confirmatory factor analysis. Journal of Research in Personality, 38, 230–255.
Schwartz, S.H., Melech, G., Lehmann,G., Burgess, S., Harris, M. & Owens, V. (2001) Extending the cross-cultural validity of the theory of basic human values with a different method of measurement. Journal of Cross-Cultural Psychology, 32, 519-542.
Sellen, A. and Others (March 2009). Reflecting human values in the digital age. Communications of The Acm, 52(3), 58-66.
Senemoğlu, N. (2001). Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Gazi Yay.
Stanford Encyclopedia of Philosophy (2014). Respect. 02.02.2014 tarihinde http://plato.stanford.edu/entries/respect/ adresinden alınmıştır.
Steiner R. (2004). Human values in education, Great Barrington: Anthroposophic Press.
Süslü, H. (2006). Din ve ahlak ilişkisine sosyolojik bir yaklaşım: İncesu örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi, Kayseri
Şengün, M., & Kaya, M. (2007). Ahlaki olgunluk ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24-25, 51-64.
Temel, Z. F. (1991). Yetiştirme yurdunda ve ailesinin yanında Kalan 14-18 Yaş grubundaki gençlerin cinsiyet rolü kimlikleri ile moral gelişimlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, Yayınlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversite Ankara
Thoma, S. J. (1986). Estimating gender differences in the comprehension and preference of moral issues. Developmental Review, 6, 165-180.
Turiel, E., Edwards, C.P. & Kohlberg, L (1978). Moral development in Turkish children adolescents and young adults. Journal of Cross-Cultural Psychology, 9(1) s.75-86.
Türk Dil Kurumu (2005). Türkçe sözlük. Ankara: Akşam Sanat Okulu Matbaası
Uysal, E. (2003). Değerler üzerine bazı düşünceler ve bir erdem tasnifi denemesi: İnsanî erdemler–islâmî erdemler. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12(1), 51-69.
Walker, L. J. (1995). Sexism in Kohlberg's moral psychology? In W. M, Kurtines & J. L. Gewirtz (Eds.), Moral development; An introduction (s. 83-107). Boston: Allyn & Bacon
Yacker, N., & Weinberg, S. L. (1990). Care and justice moral orientation: A scale for its assessment. Journal of Personality Assessment, 55, 18-27.
Yiğit, R., & Dilmaç, B. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin sahip oldukları insani değerler ile akademik erteleme davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 159-178.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Authors can retain copyright, while granting the journal right of first publication. Alternatively, authors can transfer copyright to the journal, which then permits authors non-commercial use of the work, including the right to place it in an open access archive. In addition, Creative Commons can be consulted for flexible copyright licenses.
©1999 Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.